بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم
هر روز آیاتی از قرآن کریم را با تأمل و دقت مطالعه کنیم.
فَاقْرَؤُوا مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ
ترجمه و تفسیر آیه به آيه سوره ق
آیه 27 تا 30
أعوذ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیطَانِ الرَّجِیمِ
قٰالَ قَرِينُهُ رَبَّنٰا مٰا أَطْغَيْتُهُ وَ لٰكِنْ كٰانَ فِي ضَلاٰلٍ بَعِيدٍ (٢٧)
همنشينش [از ميان شيطان ها] مى گويد: پروردگارا! من او را به سركشى و طغيان وا نداشتم، او خودش [به ميل خود] در گمراهى دور و درازى بود
قٰالَ لاٰ تَخْتَصِمُوا لَدَيَّ وَ قَدْ قَدَّمْتُ إِلَيْكُمْ بِالْوَعِيدِ (٢٨)
[خدا] مى گويد: در پيشگاه من با يكديگر ستيزه مكنيد، بى ترديد من تهديد [به عذاب] را پيش از اين [از طريق وحى و پيامبران] به شما اعلام كرده بودم
مٰا يُبَدَّلُ الْقَوْلُ لَدَيَّ وَ مٰا أَنَا بِظَلاّٰمٍ لِلْعَبِيدِ (٢٩)
نزد من فرمان [تهديدآميز به اينكه هر كس با حال كفر و شرك وارد آخرت شود حتماً دوزخى است] تغيير نمى يابد و من نسبت به بندگان ستمكار نيستم
يَوْمَ نَقُولُ لِجَهَنَّمَ هَلِ امْتَلَأْتِ وَ تَقُولُ هَلْ مِنْ مَزِيدٍ (٣٠)
[ياد كن] روزى را كه به دوزخ مى گوييم: آيا پر شدى ؟ مى گويد: آيا زيادتر از اين هم هست ؟
نکته ها:
امام صادق عليه السلام فرمودند: منظور از «قرين» در اين آيه، شيطان است.(24) آرى، در جاى ديگر نيز مى خوانيم: شيطان، قرين بعضى از خلافكاران مى گردد.(25) «فهو له قرين»(26)
يكى از عوامل دوزخى شدن انسان، دوست و هم نشين بد است، چنانكه قرآن در اين آيات، از شيطان به عنوان هم نشينى كه انسان را به دوزخ مى افكند نام برده است. يكى از ناله هاى دوزخيان در قيامت، اظهار ندامت از گرفتن دوستان بد در دنياست، چنانكه قرآن سخن آنان را چنين بيان مى فرمايد: «يا ويلتى ليتنى لم أتّخذ فلاناً خليلاً»(27) اى كاش! فلانى را به دوستى نمى گرفتم.
در قيامت، ميان مجرمان با يكديگر، و مجرمان با رهبران فاسد، و مجرمان با شيطان، گفتگوهايى است و هر كدام تلاش مى كنند كه گناه خود را به گردن ديگرى بياندازند. در قرآن، صحنه هايى از اين مشاجرات نقل شده است، از جمله:
گاهى به يكديگر مى گويند: «لولا أنتم لكنّا مؤمنين»(28) اگر شما نبوديد، قطعاً ما مؤمن بوديم، ولى پاسخ مى شنوند: «بل لم تكونوا مؤمنين»(29) هرگز چنين نيست، بلكه شما خودتان ايمان آور نبوديد.
در صحنه و موقفى ديگر به رهبران فاسد مى گويند: «كنّا لكم تبعاً فهل أنتم مغنون عنّا»(30) ما تابع شما بوديم و بدبخت شديم، آيا مى توانيد امروز گرهى از كار ما باز كنيد.
و در صحنه اى، شيطان را ملامت مى كنند و او مى گويد: «لاتلومونى و لوموا أنفسكم...»(31) مرا سرزنش نكنيد، خودتان را سرزنش كنيد، من كارى جز دعوت نداشتم، شما خودتان دعوت مرا پذيرفتيد.
اين آيه نيز سخنى از ابليس است كه مى گويد: پروردگارا من آنان را به طغيان وانداشتم.
جهنّم همواره مى گويد: «هل من مزيد»، چنانكه جهنّميان نيز در دنياپرستى و مال و مقام و خوردن اموال مردم سيرى نداشته و «هل من مزيد» مى گفتند.
-----
24) بحار، ج 5، ص 323.
25) تفسير الميزان.
26) زخرف، 36.
27) فرقان، 28.
28) سبأ، 31.
29) صافّات، 29.
30) ابراهيم، 21.
31) ابراهيم، 22.
بر گرفته از پایگاه جامع قرآنی نور
و کتاب الکترونیکی تفسير نور مرکز اطلاع رسانی غدیر