بسم الله الرحمن الرحیم
ترجمه و تفسیر آیه به آيه سوره طه
آیات 29 تا 34
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
وَاجْعَل لِّي وَزِيراً مِّنْ أَهْلِي
هَارُونَ أَخِي
اشْدُدْ بِهِ أَزْرِي
وَأَشْرِكْهُ فِي أَمْرِي
كَيْ نُسَبِّحَكَ كَثِيراً
وَنَذْكُرَكَ كَثِيراً
ترجمه :
و از خاندانم (ياور و) وزيرى برايم قرار بده.
برادرم هارون را.
(و اينگونه) پشت مرا با او استوار ساز.
و او را در كارم شريك گردان.
تا ما تورا بسيار به پاكى بستاييم.
و تورا بسيار ياد نماييم.
نکته ها:
«وزير» از «وِزْر» به معناى بار سنگين، به كسى گفته مى شود كه بار مسئوليت ديگرى را نيز بر دوش مى كشد. كلمه ى «اَزْرى»، نيز به معناى «پُشت من» است.
در تفاسير آمده است كه پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه وآله بارها اين آيات را مى خواند و مى فرمود: خدايا من نيز مثل موسى عليه السلام وزيرى از اهل خودم مى خواهم.(54)
حضرت موسى عليه السلام در دريافت وحى مشكلى نداشت و وزير خواستن او تنها به خاطر سنگينى مسئوليت رسالت و سختى تبليغ بود.
هارون عليه السلام سه سال از حضرت موسى بزرگ تر بود و به همين مقدار، زودتر از موسى عليه السلام از دنيا رفت.(55) و انبياى بعدى، همه از نسل هارون عليه السلام هستند.
علامه طباطبايى در تفسير الميزان مى فرمايد: حديث منزلت كه پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله به حضرت على عليه السلام فرمود: «انت منّى بمنزلة هارون من موسى الاّ أنّه لانبىّ بعدى» از صد طريق از اهل سنّت و هفتاد طريق از شيعه نقل شده است.
استمداد از مردم، منافاتى با توكّل و كمك از خداوند نداشته و شرك نيست. در قرآن بارها به مسئله ى استمداد و تعاون اشاره شده است، از جمله: «تعاونوا على البِرّ و التّقوى»(56) يكديگر را در كار خير يارى كنيد. چنانكه حضرت عيسى فرمود: «مَن انصارى الى اللّه»(57)، ياور من به سوى خدا كيست؟ يا خداوند در جواب پيامبر صلى الله عليه وآله مى فرمايد: «حسبك اللّه و مَن اتّبعك من المؤمنين»(58)، خداوند و مؤمنان پيرو، براى تو كافى هستند. يا ذوالقرنين از مردم براى ساختن سد كمك درخواست كرد وفرمود: «اعينونى بقوّة...»(59) با نيروى خود مرا كمك كنيد. و در اين ماجرا نيز حضرت موسى از خداوند انسانى شايسته را به كمك مى طلبد تا او را در امر تبليغ دين يارى نمايد.
54) تفاسير درّالمنثور و نورالثقلين.
55) تفسير مجمع البيان.
56) مائده، 2.
57) آل عمران، 52.
58) انفال، 64.
59) كهف، 95.
پیامها :
- مبارزه با طاغوتى مثل فرعون به تنهايى ممكن نيست. «اِجعل لى وزيراً»
- هرچه كار مهم تر باشد، انتخاب وزير و همراه نيز حسّاس تر است، وزير پيشنهادى موسى عليه السلام را بايد خداوند تأييد فرمايد. «اِجعل لى وزيراً»
- اگر همكار انسان از اهل خود او باشد بهتر است.(60) «من اهلى»
- رهبرى و مديريّت بايد متمركز در شخص واحد باشد و ديگران با او همكارى كنند. «اُشدُد به أزرى، أشركهُ فى أمرى»
- همكارى مايه پيشرفت امور است كه همفكر و همراه باشد، نه در مقابل. «أشركه فى أمرى»
- تسبيح واقعى، در فضاى مبارزه با طاغوت است. «اِنّه طَغى ، كى نسبّحك»
- فلسفه ى حكومت و قدرت، برپايى و ارتقاى معنويّت در جامعه است. «اُشدُد به أزرى كى نسبّحك كثيراً و نذكرك كثيرا»
- وظيفه ى انبيا، تنزيه خداوند از شرك، اوهام و خرافات است. «نسبّحك»
- مسئوليّت زياد، تسبيح زياد لازم دارد. «نُسبّحك، كثيراً»
- ابتدا خداوند را از هر عيب و نقصى تنزيه كنيم، سپس به ذكر و شكر او بپردازيم. «نسبّحك، نذكرك»
- آنچه ارزش دارد ذكر كثير است وگرنه هر انسانى هنگام خطر و گرفتارى ياد خدا مى كند. «نذكرك كثيراً»
60) البته در صورتى كه لياقت و صلاحيت لازم را دارا باشد، چنانكه حضرت موسى انتخاب هارون رافصاحت او دانست و فرمود: «هو افصح منّى»