💠فرهنگ اربعین، اربعین فرهنگی💠 🔶به نظر می‌رسد برنامه ریزی کلان زیارت میلیونی اربعین با پذیرش مردمی بودن و فرهنگی بودن این رویداد عظیم، با راهبرد تسهیل‌گری انجام شده است و دولت ها که ذاتا در ایران مداخله گر و تصدی محور هستند برای احترام به مردمی بودن و حراست از اصالت این پدیده، انتخابی درست داشته و از مداخله مستقیم و ساماندهی حداکثری این رویداد به تسهیل‌گری روی آورده‌اند. 🔷اما مشکلات پیش‌آمده امسال نشان داد که از یک سو نباید به بهانه تقدس این سفر و انگیزه بالای زائران، از عقلانیّت کل نگر و مدیریّت دقیق چشم پوشید و از سوی دیگر نیز این پدیده اجتماعی با قابلیّتهای تمدّنی را نمی‌توان به سیاق دیگر پدیده‌ها با اقتدارات حکومتی و دولتی سامان داد و از این رو این چنین می‌نماید که دوگانه تسهیل و یا تصدی‌گری درباره مدیریت پدیده اجتماعی اربعین چندان دقیق نیست. 🔶حقیقت زیارت میلیونی اربعین اگر درست فهم شود، افقِ گونه‌ای از مدیریّت تمدّنی را به روی خادمان این حرکت عظیم خواهد گشود و دغدغه مردمی سازی دولت که امروز تبدیل به شعاری نه چندان عمیق و ایده‌هایی نه چندان دقیق شده است را چند پلّه ارتقاء خواهد داد، مدیریّتی که با کمترین مداخله بهترین بهره‌وری را به دنبال داشته باشد و بدون این که رقیبی برای کنشهای فرهنگی و عمومی باشد، از حالت انفعال و استعداد برای غافلگیری نیز پیراسته باشد. 🔷چاره، در فهم مدیریّت فرهنگی با روشهای برآمده از تفکّر عمیق خمینی کبیر است، آخرین پرده از اندیشه‌های امام امّت که همچنان مورد غفلت قرار گرفته است و اندیشمندان ما آنچنان که باید به آن به عنوان یک ایده کارآمد ننگریسته‌اند، طرحی پیشران که علاوه بر این که اجرایی و میدانی است، تربیتی و تعالی بخش است و می‌تواند همه کاستی‌ها را با کمترین مداخله مستقیم دولت پوشش دهد؛ ایده ای که دفاع مقدس هشت ساله را با محوریّت بسیج مردمی به خوبی به پیش راند و ظرفیت عمومی مردم را برای راهبری پروژه‌های عظیم ملی و تمدنی اثبات کرد. 🔶 مبتنی بر این تفکر است که معتقدیم برنامه زیارت اربعین باید از آیینی فرد محور در همه فرآیند سفر و زیارت، به عبادتی جمعی و گروهی تبدیل شود و همه ارزشها و فضیلتهای اربعینی این سفر از مبداء و در جمع های کوچک تا حلقه‌های بزرگ نهادینه شود و اربعین نقطه شکل‌گیری پیوندها و هسته‌های اجتماعی قرار گیرد؛ حلقه‌هایی که هیئات و مساجد به عنوان هسته‌های مرکزی را با مدیریّتی شبکه‌ای به یکدیگر متصل کند و جمعیّت زائران ایرانی اربعین را از نقش خدمت پذیر و تماشاگر به جمعیّتی خلاق و کنشگر در زیارت اربعین بدل نماید و با حفظ مردمی بودن این سفر، آورده معرفتی و اشتراکات فکری را از مقیاس فرد به جامعه و از آنجا به تمدّن‌سازی ارتقاء دهد. 🔷تا به امروز هر چه درباره فضیلت زیارت اربعین گفته شده است از دو حال خارج نبوده یا توصیف فرهنگ اربعینی مردم به معنای آحاد شرکت کنندگان در این کنگره عظیم بوده است، یا تبیین چشم‌انداز اربعین تا ظهور و تمدّن سازی است، مردمی سازی فرهنگ اربعین با رویکرد عبادت جمعی که می‌توان اربعین فرهنگی‌اش نامید، حلقه مفقوده ای میان اربعین امروز و ظهور منجی است که احیاء و توجّه به آن، تنها راه شکرگزاری از این نعمت عظیم اجتماعی است و بی‌توجهی کردن به آن به کفران این نعمت خواهد انجامید چرا که موهبت فرهنگی اجتماعی، شکری فرهنگی و اجتماعی می طلبد. ✍️میثم قاسمی 21شهریور1401 15صفر1444 @tooshe_noor