🛑📢امام صادق (عليه السلام) از چه جايگاه علمی و اخلاقی در جامعه اسلامی برخوردار بودند؟ (بخش اول) 🔸درباره‌شخصیت‌علمی (عليه السلام) شواهد فراوانی وجود دارد. به نظر شیعه، نصب ایشان به مقام امامت از جانب خداوند متعال بوده، و این بدان معناست که آن حضرت دارای شرایط لازم برای احراز این منصب بوده است. حضرت در میان اهل سنت، از نظر روایت حدیث و فقاهت و افتاء، از موقعیت شامخی برخوردار بوده‌اند، به طوری که او را از شیوخ مسلّم و از محدثان بزرگ زمان خود به شمار آورده‌ اند. 🔹مالک بن انس از جمله کسانی است که مدتی در محضر (عليه السلام) تلمذ کرده و درباره شخصیت آن حضرت چنین می‌ گوید: «مدتی خدمت (عليه السلام) مشرف می‌ شدم. آن حضرت اهل مزاح بود و همواره تبسم ملایمی بر لب‌ هایش نقش می‌ بست. هنگامی که در محضر او نامی از رسول خدا (ص) برده می‌ شد، رنگش به سبزی و سپس به زردی می‌ گرایید. در مدتی که به خانه آن حضرت رفت و آمد داشتم او را خارج از سه حال ندیدم، یا نماز می‌ خواند یا روزه بود و یا به قرائت قرآن اشتغال داشت، و هرگز بدون وضو از حضرت رسول (ص) نقل حدیث نمی‌ فرمود و سخنی به گزاف نمی‌ گفت. ایشان از آن دسته از علمای زاهدی بود که ترس از خدا سراسر وجودش را فرا گرفته بود. هرگز به خدمت او شرفیاب نشدم، جز این که زیراندازش را از زیر پای خود بر می‌ داشت و زیر پای من می‌ گذاشت». [۱] 🔹از «عمر بن المقدام» نقل شده که گفت: «هنگامی که (عليه السلام) را می‌ دیدم، می‌ فهمیدم که او از نسل پیامبران است». [۲] «جاحظ» از علمای مشهور قرن سوم درباره آن امام (ع) چنین می‌ گوید: «جعفر بن محمد (عليه السلام) کسی بود که علم و فقهش، عالم را فرا گرفته و گفته می‌ شود که ابوحنیفه از شاگردان او بود، و همچنین سفیان ثوری، و تلمذ این دو نزد آن حضرت در عظمت علمی او کافی است». [۳] 🔹«ابن حجر هیتمی» نیز در مقام تمجید از شخصیت علمی (عليه السلام) اشاره به این نکته دارد که افرادی چون «یحیی بن سعید»، «ابن جریح»، «مالک، سفیان ثوری»، «ابو حنیفه» و «شعبه» و «ایوب فقیه» از آن حضرت نقل روایت نموده‌ اند. [۴] یک نمونه از دانش اندوزی «ابوحنیفه» از (عليه السلام) را وزیر آبی در کتابش آورده که حضرت در پاسخ پرسش ابو حنیفه که پرسیده بود: «يَا ابَا عَبْدِ اللهِ مَا أَصْبَرَكَ عَلَى الصَّلَاة»، مطالب مفصلی را بیان فرمودند. [۵] ... پی‌نوشت‌ها؛ [۱]‌ مناقب آل أبيطالب(ع)، ابن شهر آشوب مازندرانى، علامه‏، قم‏، چ‌ ۱، ص ۴۱؛ و... [۲] تهذيب التهذيب، العسقلانی الشافعی، أحمد بن علی بن حجر أبوالفضل، هند، ج ۲، ص ۱۰۴؛ و... [۳] رسالة جاحظ فی بنی امیه، الجاحظ، عمرو بن بحر بن محبوب، بی‌جا، قاهره، بی‌تا، ص ۱۰۶ [۴] صواعق المحرقة على أهل الرفض و الضلال و الزندقة، هيتمی، مکتبة القاهره، مصر، ص ۱۲۰ [۵] نثرالدر، الآبی، أبوسعد منصور بن الحسين، دارالكتب العلميه، بيروت، چ ۱، ج ۱، ص ۳۵۶ 📕حیات فکری و سیاسی امامان شیعه (ع)، جعفریان، رسول، موسسه انصاریان، قم، چ ۶، ص منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم (بخش آئین رحمت)