💎 *تدبر در قرآن* (شماره ۷۵) *بسم الله الرحمن الرحیم* *إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَمَانَاتِ إِلَىٰ أَهْلِهَا وَإِذَا حَكَمْتُمْ بَيْنَ النَّاسِ أَنْ تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ ۚ إِنَّ اللَّهَ نِعِمَّا يَعِظُكُمْ بِهِ ۗ إِنَّ اللَّهَ كَانَ سَمِيعًا بَصِيرًا*(نساء/۵۸) *خداوند به شما فرمان می‌دهد که امانتها را به صاحبانش بدهید! و هنگامی که میان مردم داوری می‌کنید، به عدالت داوری کنید! خداوند، اندرزهای خوبی به شما می‌دهد! خداوند، شنوا و بیناست.* *تفسیر:* *اهمیت امانت :* امانت معنای وسیعی دارد و هرگونه سرمایه مادی و معنوی را شامل می‌شود و هر مسلمانی طبق صریح این آیه وظیفه دارد که در هیچ امانتی به هیچ کس خیانت نکند؛ خواه صاحب امانت مسلمان باشد یا غیر مسلمان. در روایتی نقل شده که امام صادق (ع) به یکی از دوستان خود فرمود: *" اگر آن کسی که علی (ع) را با شمشیر زد و او را کشت، امانتی نزد من می‌گذاشت یا از من نصیحت می خواست یا با من مشورت می‌کرد و من می پذیرفتم، قطعاً حق امانت را ادا می کردم ."* در منابع اسلامی به قدری درباره این موضوع تاکید شده که در مورد سایر احکام کمتر دیده می‌شود. برای نمونه، از امام صادق (ع) نقل شده است: *" (تنها) به رکوع و سجود طولانی افراد نگاه نکنید؛ زیرا ممکن است عادتی برای آنها باشد که از ترک آن ناراحت شوند؛ بلکه به راستگویی در سخن و ادای امانت آنها نگاه کنید."* *مصباح* : از فلسفه های برقراری حکومت اسلامی، ادای امانات (واگذاری مسوولیت ها به اهلش) است!... کلید سعادت جامعه، بر سر کار بودن افراد لایق و رفتارهای عادلانه است.! در چنین جامعه ای، ادای امانات به درستی انجام شده است.! و عامل شقاوت و بدبختی، سپردن امور به نااهلان است!... *اطاعت از رهبران غیر الهی، مصداق بارز خیانت در امانت است!!*.... اوامر و نواهی الهی، از مصادیق امانات الهی هستند!...پس امانات، دو وجه مادی و معنوی دارد.!...علاوه بر اموال و ثروت‌ها، پست‌ها، مسئولیت‌ها، سرمایه‌های انسانی، فرهنگ‌ها و میراث‌های تاریخی، همه امانت‌های الهی است که به دست افراد مختلف در اجتماع سپرده می‌شود، و همه موظف‌اند که در حفظ این امانات و تسلیم کردن آن به صاحبان اصلی آن بکوشند، و به هیچ وجه در این امانت‌ها خیانت نشود.!!... امیر سخن علی علیه السلام، می فرماید، مسوولی که از خود بهتر ببیند و پستش را واگذار نکند، خیانت کرده است!.... اگر امانت دار فحوای کلام نورانی قرآن، پیامبر و اهل بیت علیهم السلام باشیم، باید اذعان کنیم که در کشور خودمان، با وجود انقلاب اسلامی، در زمینه ادای امانات در بعد مسوولیت ها و رعایت حقوق مردم و.....به خوبی امانت داری نکرده ایم! این کوتاهی، چه از ناحیه انتخاب و نگاه مردمی و چه از ناحیه انتخاب و نگاه مسوولین وجود دارد!... به عبارت عمیق تر، بعد از 40 سال، هنوز در مردم سالاری دینی و حکمرانی اسلامی مسوولین، فرهنگ امانتداری تراز اسلامی، قوی و غنی نشده است!.... سندروم ناکارامدی مدیریتی در کشورمان، از مصادیق بارز خیانت در امانت است!!... کارگزار اسلامی، هنوز درک درستی از ادای امانت در حوزه مسوولیت پذیری ندارد!... از طرفی، مردم هم در حیطه انتخاب خود، و استفاده از حق مردم سالاری خود، تمام و کمال، رفتار توام با ادای امانت ندارنند و در عمل، در سیاه بختی و فاصله گیری از آسایش و آرامش خود، شریکند!... راهکار اساسی، در حوزه تعلیم و تربیت است.! باید فرهنگ ادای امانت ، مصادیق امانت، خیانت در امانت و عواقب و اثرات آن، در سپهر آموزشی ما وارد شود،برجسته سازی شود و ارزش گذاری عملی گردد تا تبدیل به فرهنگ سیاسی جامعه شود. بلوغ سیاسی فرهنگ امانتداری، به مردم سالاری دینی، غنای رفتاری و به مسوولین غنای بینشی می دهد.!