فرسته شماره ۵
علاوه بر اینها ایشان چرا مجموعهی روایات و نصوص متعدّده دالّ بر این حقیقت که رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم و سایر اولیای الهی در سرای آخرت دچار خرسندی یا ناراحتی میشوند را نادید میگیرد؟
حفظتَ شیئا آن هم نصفه و نیمه
وغابَت عنك أشياءُ...
علاوه بر اینکه اثبات سستی استدلال او بر ممنوعیت هرگونه حزن و غمی به نحو کلّی با بیان صاحب المیزان پیشتر گذشت، نویسنده چه پاسخی برای این روایتی که در کافی شریف به سند معتبر نقل شده، میدهد:
سماعه از امام صادق علیهالسلام نقل میکند که فرمود: شما را چه میشود که پیغمبر صلیاللهعلیهوآلهوسلّم را ناراحت و اندوهگین میکنید؟ مردی گفت: چگونه ایشان را ناراحت میکنیم؟! حضرت صادق علیهالسّلام فرمودند: مگر نمیدانید که اعمال شما بر آن حضرت عرضه میشود و چون گناهی در آن ببینند، اندوهگین میشوند؟ بنابراین پیامبر صلّیاللهعلیهوآلهوسلّم را ناراحت نکنید و ایشان را [با طاعات خویش] مسرور سازید.¹
فکر میکنم نیاز به توضیح نباشد که خطاب امام صادق علیهالسلام با کسانی است که در قرن دوم هجری زندگی میکنند و آن زمان رسول خدا در دنیا نیستند ولی با این وجود اعمال دنیوی مردم باعث آزار پیغمبر در سرای دیگر است... علاوه بر اینکه روایت در کافی شریف است، تمام راویان آن ثقه بوده و بزرگانی همچون علامه مجلسی پدر(روضة المتقين، ١٣/٩٣) و پسر(مرآة العقول، ٣/٥) نیز به اعتبار این روایت شهادت دادهاند.
همچنین از ادلهای که ادعای نویسنده مبنی بر دفع هرگونه غم و حزنی از اولیای خدا را باطل میکند: آیهی شریفهی "وَقالَ الرَّسُولُ يا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً"(فرقان، ۳۰) است؛
اين سخن از جمله سخنانى است كه رسول خدا در روز قيامت به پروردگار خود، بر سبيل گلايه و شكايت مىگويد.²
احتمالا فردای قیامت جناب مسائلی به هنگام شنیدن این شکایت به حضرت اعتراض کنند که شما مگر "فرحین بما آتاهم الله من فضله" نبودید، پس چرا الآن از شدت اندوه سخن به شکوه و شکایت میگشایید؟! لطفا به خوشحالیتان ادامه دهید!
لازم به ذکر است مؤمن چه در دنیا چه در آخرت ممکن است از جهتی دلشکسته باشد و از حیثیتی دیگر لا خوف عليهم ولا هم يحزنون؛
امیر المؤمنین بالای قبر صدیقهی طاهره به پیغمبر صلواتاللهعلیهم عرض کرد:
اندوهم بعد از فاطمه هميشگى است و شبهايم همراه بيدارى.³
اما خود حضرت، تنهاییِ بعد از همسرشان را به جهت اینکه برای خداست کوچک و ناچیز میدانند.⁴
مصیبت شهادت طفل شیر خوار با آن مظلومیت، خیلی سنگین بود و دل سید الشهدا حقیقتا شکست، ولی بر اساس آنچه از حضرت نقل شده در آن لحظه فرمودند: برايم آسان است؛ چون بر خدا پوشيده نيست و در پيش ديد اوست⁵
و این حزن منافاتی با آن صبر ندارد.
از این مثالها فراوان است.
تصور کنید در همین جلسات ذکر مصیبت که امروزه برگزار میشود، سخنران یا روضهخوان ماجرای مجلس ابن زیاد را بر مردم بخواند، مستمعان جلسه با شنیدن مظلومیت خاندان رسالت، لباس دون شأن آنها، جسارت آن ملعون به اهل بیت، محزون و اشکبار میشوند، ولی به همانها در همان جلسه با شنیدن خطبههای طوفانی زینب کبری حال فرح و عزّت غالب شده و مجلس یکپارچه به شعف میآید.
واضح است این نشاط و شعف برای لباس دون شأن و مظلومیت حضرات نیست، بلکه به جهت آن رشادت زینبی است. توأمان شدن حزن و فرح برای ما هم امروز وجدانی و محسوس است.
--------------------------------------------
۱. عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عِيسَى عَنْ سَمَاعَةَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ مَا لَكُمْ تَسُوءُونَ رَسُولَ الله ص فَقَالَ رَجُلٌ كَيْفَ نَسُوؤُهُ؟ فَقَالَ أَ مَا تَعْلَمُونَ أَنَّ أَعْمَالَكُمْ تُعْرَضُ عَلَيْهِ فَإِذَا رَأَى فِيهَا مَعْصِيَةً سَاءَهُ ذَلِكَ فَلَا تَسُوءُوا رَسُولَ اللَّهِ وَ سُرُّوهُ. (الكافي، ١/٢١٩)
۲. والقول ممّا يقوله الرسول يوم القيامة لربّه على طريق البثّ والشّكوى وعلى هذا فالتعبير بالماضي بعناية تحقّق الوقوع" (المیزان، ۱۵/۲۰۵)
۳. أَمَّا حُزْنِي فَسَرْمَدٌ، وَ أَمَّا لَيْلِي فَمُسَهَّدٌ. (نهج البلاغه، خطبه ٢٠٢)
۴. لَمّا حَضَرَت فاطِمَةَ الوَفاةُ بَكَت ، فَقالَ لَها أميرُ المُؤمِنينَ : يا سَيِّدتي ما يُبكيكِ ؟ قالَت : أبكي لِما تَلقى بَعدي . فَقالَ لَها : لا تَبكي ، فَوَاللّه ِ إنَّ ذلِكِ لَصَغيرٌ عِندي في ذاتِ الله (بحار الأنوار ٤٣/١٢)
۵. هَوَّنَ عَلَيَّ ما نَزَلَ بي أنَّهُ بِعَينِ الله!
(بحار الأنوار، ۴۵/۴۶)
@mir_hamedhoseyn_110