---
📌 بازنویسی و ویرایش متن
چیستی دولت و تمدن و چگونگی عشق تمدنها
✍️ دکتر محمدجواد حیدری
---
🔹 مفهوم دولت – تمدن
تمدن مجموعهای از باورها، سنتها و ارزشهاست که در شکلگیری هویت ملی و جهتگیری سیاستهای داخلی و خارجی نقش بنیادین دارد. در مقابل، دولت مدرن بر نهادها و قوانین استوار است. کشورهایی چون هند و ترکیه نمونههایی هستند که هر یک تلاش کردهاند میراث تاریخی و تمدنی خود را در سیاست امروز بازتاب دهند.
---
🇮🇳 هند؛ ناسیونالیسم هندو و چالشهای هویت ملی
هند با پیشینهای غنی از تمدنهای باستانی، فرهنگهای متنوع و تجربهی استعمار بریتانیا، همواره با مسئلهی هویت ملی پیچیده روبهرو بوده است.
در دهههای اخیر، جریان «هندوتوا» و حزب بهاراتیا جاناتا (BJP) با تأکید بر هویت هندو بهعنوان هویت غالب ملی، سیاستهای داخلی و خارجی این کشور را دگرگون کردهاند.
در سیاست داخلی، این روند موجب تنشهای اجتماعی و مذهبی گسترده میان اکثریت هندو و اقلیتهای مسلمان، مسیحی و سیک شده است. اصلاحات قانونی، تغییر در نظام آموزشی و تشدید اختلافات مذهبی از پیامدهای این گرایش به شمار میرود.
در سیاست خارجی، هند در تلاش است میان همکاری با غرب (بهویژه ایالات متحده) و حفظ استقلال استراتژیک خود توازن ایجاد کند. رقابت با چین و پاکستان و در عین حال استفاده از میراث تمدنی برای تقویت جایگاه جهانی، بخش مهمی از این مسیر است.
---
🇹🇷 ترکیه؛ میان عثمانیگری و جمهوری مدرن
ترکیه پس از فروپاشی عثمانی با رهبری مصطفی کمال آتاتورک به سوی سکولاریسم و مدرنیسم رفت. اما در دهههای اخیر، حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان با بازگشت به برخی نمادهای عثمانی و تقویت هویت اسلامی، تلاش کرده نقش تمدنی ترکیه را احیا کند.
این سیاست:
در عرصه داخلی با محدودیتهای مدنی، تنش میان سنت و مدرنیته، و اختلافات سیاسی همراه بوده است.
در عرصه خارجی، ترکیه با موقعیت ژئوپولیتیکی خاص خود، روابطی پیچیده با اروپا، آمریکا، روسیه و خاورمیانه دارد. تمرکز این کشور بر گسترش نفوذ در خاورمیانه، شمال آفریقا و بالکان، جایگاه آن را به بازیگری مهم در منطقه ارتقا داده است.
---
⚖️ مقایسه و نتیجهگیری
هند و ترکیه هر دو در حال بازتعریف هویت سیاسی و ملی خود بر پایه میراث تاریخیاند. هند با تنوع فرهنگی و مذهبی و چالش وحدت ملی، و ترکیه با تقابل میان میراث عثمانی و جمهوری مدرن، هر دو در مسیری متفاوت اما مشابه از نظر تعارض تمدن و دولت حرکت میکنند.
این بررسی نشان میدهد که تاریخ و فرهنگ نهتنها سرچشمهی فرصتها، بلکه منبعی برای چالشهای سیاسی و اجتماعی نیز هستند. بیتردید، هند و ترکیه بهعنوان دو بازیگر مهم منطقهای، نقش اثرگذاری در آیندهی تعاملات جهانی ایفا خواهند کرد.