🌴حکمتهای نهج البلاغه🌴
(ترجمه وشرح حکمت 12)
قسمت اول:
و قَالَ (علیه السلام): أَعْجَزُ النَّاسِ مَنْ عَجَزَ عَنِ اكْتِسَابِ الْإِخْوَانِ، وَ أَعْجَزُ مِنْهُ مَنْ ضَيَّعَ مَنْ ظَفِرَ بِهِ مِنْهُمْ.
✅ ترجمه: امام علی علیه السلام فرمود: عاجز ترین مردم كسى است كه در دوست يابى ناتوان است، و از او ناتوان تر کسی است که دوستان خود را از دست بدهد.
-------------------------
🔰تذکر: مطالبی که در بخش کلمات، بین دو پرانتز است، جهت مطالعه علاقه مندان آشنا به ادبیات عرب است.
✅ کلمات:
♦️اعجَز: بمعنای عاجز ترین، ناتوان ترین.
(افعل التفضیل است. مصدرش "عَجز" است( بسکون جیم)بمعنای عجزو ناتوانی. عَجَزَ الرجلُ عن الشئ - من باب ضرب - وعجِز عجزا من باب تعِب لغة:إذا ضعف منه و لم يقدر عليه.)
♦️ النَّاسَ: مردم
(النَّاس: اسم جمع است. مثل قوم و رهط. اسم جمع اسمی است که بر جمع دلالت می کند، ولی مفردی از جنس خود ندارد. برخی گفته اند؛ اصل النَّاس اُناس است و مفردش " اِنس" است، و این جمعی است نادر که با آوردن الف و لام بر سر آن فاء آن حذف شده است.)
♦️مَن: کسی که.
(مَن،اسم است و دارای اقسامی است که عبارتند از: شرطية،استفهامية
موصولة ونکره موصوفه. مَن در اینجا موصوله است بمعنای الذی. "رک مغنی اللبیب".)
♦️عَجَزَ:عاجز است، ناتوان است.
(توضیحش در اَعجَزَ گذشت.)
♦️ عن: از
(حرف جرّ است)
♦️اِکتِساب: بدست آوردن، کسب کردن.
(اِکتَسَبَ یَکتَسِبُ اِکتِساب.)
♦️الاِخوان: اِخوان، جمع است بمعنای برادران. مفردش اخ است بمعنای برادر.
♦️وَ: و
( حرف عطف است ومفید جمع مطلق است بین معطوف و معطوف علیه در حکم، بدون افاده تر تیب وتعقیب ومهلت.)
♦️اعجز منه: ناتوان تر از او.
( اعجز: توضیحش گذشت. مِن:حرف جر است به معنای از . هُ: ضمیرغائب متصل مجرور است بمعنای او.)
♦️مَن: کسی که
(توضیحش گذشت.)
♦️ضَیَّعَ:تضییع کرد، از دست داد.
( ضَیَّعَ یُضَیِّعُ تَضییع.)
♦️مَن: کسی که
( توضیحش گذشت)
♦️ظَفِرَ بِه: وَجَدَها، اورا یافت، آن رابه دست آورد.
(ظَفِرَ، یَظفّر. مصدرش ظَفَر است بمعنای یافتن، پیداکردن. بِه: جار ومجروراست.)
♦️مِنهُم: از آنها، از ایشان.
(مِن،حرف جر است.
هُم، ضمیر غائب متصل مجرور و جمع مذکر است.)
پایان قسمت اول
---------------------
❇️ منابع:
-صحاح اللغه، الجوهری.
-المصباح المنیر، الفیومی
-مجمع البحرین، الطریحی
-مغنی اللبیب، ابن هشام الانصاری
-شرح ابن عقیل، عبدالله بن عقیل.