🔷چرا در فرهنگ ما عبارت «شوهرداری» برای زنان رایج است اما «زن‌داری» برای مردان رایج نیست؟
🔹واژگان و عبارات رایج، برخاسته از فرهنگ و نوع تفکر مردمان یک سرزمین است. یعنی هر ترکیب واژگانی، محصول فرهنگ آن ملت است.
🔹در فرهنگ ماهم این‌گونه بوده، به باور آن‌ها زن عنصر محوری خانواده است و به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فردی که دارد، نگاه جنسیتی برای زن نسبت به مرد بیشتر است.
این تفکر درست اما ناقص است. زن در حوزه اثرگذاری خودمحور خانواده است، مرد هم در عرصه‌ای که به عهده‌اش سپرده‌شده مرکز و محور است و نقش مهم و حیاتی دارد. زوجیت هم یعنی همین، یعنی تکمیل دو رکن خانواده از طریق زن و مرد. خانواده بدون توجه به هرکدام از این نقش‌ها کامل نخواهد بود.
🔹مشکلی که در جامعه ما وجود دارد همین فقدان نگاه جامع به خانواده و ندیدن نقش زن و مرد در کنار هم است.
🔹اگر بگردیم ادبیات بسیاری در مورد زن، زن در اجتماع، زن و خانواده، زن و اشتغال و مادری و... نوشته‌شده است. اما کتاب‌هایی که در مورد مردان، مردان و خانواده، مردان و پدری و همسری نوشته‌شده است بسیار کم و انگشت‌شمار هستند.
🔹در مورد نقش مردان در خانواده چند کتاب را می‌شناسم.
📚کتاب آيین «زن‌داری» شهید پاک‌نژاد که با احساس دغدغه ایشان نوشته شد و خوشبختانه در سال‌های اخیر در یک مجلد همراه با آیین شوهرداری با عنوان «ازدواج مکتب انسان‌سازی» توسط نشر اخلاق بازنشر شده است.
📚کتاب دیگر «تربیت دینی کودک» نوشته آیه الله حائری شیرازی (ره) است که بیشتر به تربیت فرزند با توجه به نقش پدر پرداخته‌اند.
📚کتاب «نامه‌های بلوغ» استاد علی صفایی حائری که از نگاه یک پدر نامه‌های تربیتی برای فرزندانشان نوشته‌اند. و مجموعه کتاب‌های حجت‌الاسلام عباسی ولدی که تقریباً نگاه جامعی نسبت به موضوع خانواده و نقش زن و مرد در آن داشته‌اند.
✅و بالاتر از همه این‌ها نامه ۳۱ نهج‌البلاغه است که به نظرم می‌توان تحت عنوان مانیفست نقش پدری در اسلام به آن نگاه کرد. کتاب‌هایی در شرح این نامه نوشته‌شده، اما بیشتر به محتوا پرداختند. درصورتی‌که این نامه را امیرالمؤمنین علیه‌السلام با توجه به نقشی که به‌عنوان پدر داشتند و از این منظر برای پسرشان نوشتند.
🔺ناگفته نماند نگاه‌های فمینیستی موجود هم باعث انحراف نگاه ما از کلان نگری نسبت به خانواده شده است. فمینیسم زن‌محور است و ما هم برای مقابله نقش زن را تبیین کردیم و برای آن ادبیات زیادی تولید کردیم، غافل از این‌که یک سر مهم مسئله را جا گذاشتیم.
🔹یک نمونه‌اش را توجه کنید. آیه ۳۴ سوره نساء «الرجال قوامون علی النساء...» نگاه به آن چگونه است؟
فمینیست‌ها می‌گویند این آیه در بیان برتری مرد بر زن و تبعیض خدا نسبت به زن است. مفسرین هم در مقام دفاع نکات بسیار خوب و مهمی را بیان کرده‌اند.
اما این آیه جدای از این‌که از برتری زن و مرد نسبت به هم بگوید، از تکلیف مردان نسبت به زنان می‌گوید و از وجوه مردانگی و قوامیت. وجوهی که اگر مردی فاقد آن باشد بنا بر نظر آیة‌الله جوادی آملی از قوام بودن نسبت به زن می‌افتد و دیگر ویژگی‌های قوام بر زن بودن را نخواهد داشت. اما چه کسی از این منظر به نقش مردان نگاه کرده و آن را به قلم آورده است؟
🔺از مردان دست‌به‌قلم و اهل فکر خواهشمندم وارد این عرصه شوند که تقریباً سربازی ندارد و ما بسیار به آن محتاجیم. در مورد مردان، نقش خانوادگی مردان، سبک زندگی مردان و... بنویسند. آن‌هم نه در نسبت با زن و حقوقی که زنان باید مقابل آن‌ها ایفا کنند، بلکه از منظر یک مرد و تکالیفی که نسبت به زنان و فرزندان در خانواده‌دارند.
@momenaat