درسهایی از قرآن: جلسه سی و یکم، ادامه مخارج حروف، ۱- موضع جَوف (مخرج اول): جَوف فضای حلق و دهان را گویند و این موضع در واقع یک مخرج بیشتر ندارد. بعبارت دیگر خودش مخرج اول دستگاه تکلم محسوب می شود. ( محل خروج حروف مدی است ) که بدون تکیه به قسمت معینی از (حلق و دهان) به تمامی فضای این دو موضع تعلق دارند. حروف مدی عبارتند از: الف مدی) واو ساکنه ما قبل مضموم --- یاء ساکنه ما قبل مکسور. که در کلمات (اَتُونِی--- اُوذِینَا---- اُوتِینَا) جمع شده اند. به این حروف ، (مد لین) نیز گویند. هم‌چنین به این حروف مدی، حروف(جو فیه) و تیز حروف هوائیه گفته شده است. ۲- موضع حلق: حلق، قسمتی از دستگاه تکلم است که از پایین به( تارهای صوتی) در حنجره (محل برجستگی جلوی گردن) و از بالا به مرز زبان کوچک (لَهَات) محدود می شود، البته زبان کوچک جزء حلق نیست. موضع حَلق: دارای سه مخرج است که از هر مخرج دو حرف خارج می شود به ترتیب ذیل: مخرج دوم:( اَقصَی الحَلق) یا دور ترین قسمت حلق نام دارد. این مخرج دقیقاً در محل تارهای صوتی قرار دارد. این مخرج محل خروج دو حرف (هاء-- همزه) است. در هنگام اداء حرف(هاء) تارهای صوتی بدون ارتعاش فقط به هم نزدیک می شوند و مسیر هوای ریه را تنگ می کنند که ما آن را (حرف هاء)‌ می نامیم، حال اگر اگر همین تارهای صوتی کاملاً به هم بچسبند و مسیر عبور هوا را در حنجره مسدود بسازند در لحظه ای که بشدت از هم جدا می شوند حرف(همزه) ایجاد می گردد، بهمین دلیل، حرف (همزه)‌ به تیزی و قدرت ادا می شود.و نباید به نرمی و سستی تلفظ گردد‌. ادامه مخارج جلسه آینده ‌ پایان درس سی و یکم.