1- پاك شدن از شرك و اخلاق رذيله به توحيد و ايمان و باور داشتن اصول عقايد (تزكي).
2- در آثار قدرت و حكمت پروردگار و نعمت‌هاي مادي و معنوي و جسمي و روحي انديشي دن كه هر ساعتي از اين تفكر بهتر از هفتاد سال عبادت است. علاوه بر اين ذكر قلبي، با زبان نيز كلمه شهادت گفتن (و ذكر اسم ربه).
3- اظهار شكستگي و فروتني و كوچكي در پيشگاه پروردگار نمودن و به عبادت و پرستش پرداختن (فصلي) هر كس اين سه مرحله را پيمود بسر منزل فلاح و رستگاري مي‌رسد و اين است معني (قد افلح من تزكي).
عده‌اي بر اساس روايات رسيده معتقدند كه منظور از «تزكي» دادن زكات فطره و خواندن نماز عيد است (7)، بعضي نيز تزكيه را در اينجا به معني دادن صدقه مالي دانسته‌اند. مهم اين است كه تزكيه معني وسيعي دارد كه همه اين مفاهيم را در برمي‌گيرد، هم پاك‌سازي روح از آلودگي شرك و هم پاك‌سازي از اخلاق رذيله، و هم پاك‌سازي عمل از محرمات، و هر گونه ريا، و هم پاك‌سازي مال و جان به وسيله دادن زكات در راه خدا، زيرا طبق آيه اخذ من اموالهم صدقه تطهر هم تزكيهم بها: (از اموال آنها صدقه‌اي (زكات) بگير تا آنها را به وسيله آن پاك‌سازي و تزكيه كني) دادن زكات سبب پاكي روح و جان است. بنابراين، تمام تفسيرها ممكن است در معني گسترده آيه جمع باشد.
چند روايت كه در ذيل اين روايت آمده است را مرور مي‌كنيم: عبدالله بن مسعود گفته است كه مقصود از آيه «ذكر اسم ربه فصلي» آن است كه انسان زكات مال خود را بدهد و نماز را اقامه كند و بر اين اساس مرتباً مي‌گفت:« رحم الله امرءا تصدق ثم صلي يعني خدا بيامرزد كسي را كه صدقه بدهد و نماز بخواند. سپس آيه ياد شده را تلاوت كرد.
عده‌اي ديگر گفته‌اند منظور از صدقه همان زكات فطره است كه در اول ماه شوال پرداخت ميشود. و تكبيرهاي روز عيد و نماز عيد فطر را نيز شامل ميشود. و به عبدالله بن عمر نافع مي‌گفت: آيا صدقه داده‌اي؟ اگر پاسخ ميداد بله صدقه داده‌ام به وي مي‌گفت پس بيا به مصلي برويم و نماز بخوانيم و اگر پاسخ ميداد: صدقه نداده‌ام به او مي‌گفت صدقه بده تا به مصلي برويم و نماز بخوانيم. سپس آيه ياد شده را تلاوت مي‌كرد.
ابوخالد گفت: نزد ابوالعاليه رفتم، به من گفت روز عيد قبل از آن كه براي نماز بروي به اينجا مي‌آيي؟ پاسخ دادم: بله وقتي روز عيد فرارسيد به نزد وري رفتم، از من پرسيد آيا افطار كرده‌اي؟ پاسخ دادم: بله پرسيد آيا غسل كرده‌اي؟ گفتم: بله گفت: آيا صدقه داده‌اي گفتم بله گفت تو را به اين خاطر به اينجا فرا خوانده‌ام كه در ابتدا اين اعمال را انجام دهي و پس از آن به مصلي بروي، آنگاه اين آيه را خواند و گفت مردم مدينه هيچ صدقه‌اي را برتر از آن نديدند كه كسي به كس ديگر آب دهد. (8)
شخصي از امام صادق عليه السلام پرسيد معناي آيه قد افلح من تزكي چيست؟ فرمود: اين است كه هر كس زكات فطره بدهد، رستگار ميشود. پرسيد معناي آيه و ذكر اسم ربه فصلي چيست؟ فرمود اين است كه (براي نماز عيد) به سوي جبانه برود و نماز بخواند و منظور از جبانه، صحرا است. (9)
رسول خدا صلي الله عليه و آله همواره در روزهاي عيد فطر قبل از رفتن به مصلي فطره را تقسيم مي‌كرد و اين آيه را مي‌خواند: «قد افلح من تزكي و ذكر اسم ربه فصلي.» (10)
آداب نماز عيدخداوند متعال در فرازي از آيه 31 سوره اعراف مي‌فرمايد: «خذوا زينتكم عند كل مسجد...» يعني هنگام رفتن به مسجد زينت‌هاي خود را برداريد. اين خطاب به همه فرزندان آدم به عنوان يك قانون هميشگي كه شامل اعصار قرون ميشود كه زينت خود را به هنگام رفتن به مسجد با خود داشته باشيد.
اين جمله مي‌تواند هم اشاره به زينت‌هاي جسماني باشد كه شامل پوشيدن لباس‌هاي مرتب و پاك و تميز و شانه زدن موها، و به كار بردن عطر و مانند آن ميشود، و هم شامل زينت‌هاي معنوي، يعني صفات انساني و ملكات اخلاقي و پاكي نيت و اخلاص و اگر مي‌بينيم در بعضي از روايات اسلامي تنها اشاره به لباس خوب يا شانه كردن موها شده و اگر مي‌بينيم تنها سخن از مراسم نماز عيد و نماز جمعه به ميان آمده است، دليل بر انحصار نيست بلكه هدف بيان مصداق‌هاي روشن است و هم‌چنين اگر مي‌بينيم كه در بعضي ديگر از روايات، زينت به معني رهبران و پيشوايان شايسته تفسير شده دليل بر وسعت مفهوم آيه است كه همه زينت‌هاي ظاهري و باطني را در بر مي‌گيرد.
در كتاب المقنع گفته است: «سنت در افطار عيد قربان اين است كه بعد از نماز انجام شود و در عيد فطر قبل از نماز. (11)
از امام صادق عليه السلام نقل شده كه فرمود: اگر در روز عيد فطر براي رسول خدا صلي الله عليه و آله عطر مي‌آوردند اول به زنان خود ميداد. (12)
---------