🔻دانشمندان موفق شده‌اند یکی از شگفت‌انگیزترین ایده‌های علمی را در دنیای کوانتومی به نمایش بگذارند: دستکاری در «جهت زمان». در این آزمایش‌ها، فوتون‌های نور هنگام عبور از یک بلور نه‌تنها می‌توانند مسیر طبیعی خود را طی کنند، بلکه پژوهشگران توانسته‌اند آن‌ها را به حالت‌های قبلی‌شان بازگردانند؛ چیزی شبیه زدن دکمه‌ی «برگشت به عقب» در یک فیلم. این یافته نشان می‌دهد که در قلمرو کوانتوم، زمان می‌تواند انعطاف‌پذیر باشد؛ گاه جلو برود، گاه کند شود و حتی به عقب برگردد. هرچند این دستاورد به معنای ساخت یک ماشین زمان واقعی برای انسان‌ها نیست، اما اهمیتش در فهم قوانین فیزیک کوانتومی فوق‌العاده است. در این آزمایش‌ها، پژوهشگران از پدیده‌ای به نام «time translation» استفاده کرده‌اند، که اجازه می‌دهد وضعیت یک ذره در زمان خاصی بازسازی شود، بدون اینکه مسیر دقیق تکامل آن ذره را نیاز باشد بدانیم. فوتون‌ها در بلورهای خاصی عبور داده می‌شوند و با مهندسی دقیق تعاملات کوانتومی، می‌توان حالت آن‌ها را به مرحله‌ای قبلی بازگرداند؛ عملی که در دنیای کلاسیک غیرممکن است. این فرآیند از اصولی مانند برابری حالت‌ها (superposition) و درهم‌تنیدگی (entanglement) بهره می‌برد و نشان می‌دهد که با کنترل دقیق محیط کوانتومی، می‌توان بخش‌هایی از روند زمانی یک سیستم را به عقب برگرداند، چیزی شبیه «برگرداندن ساعت» برای ذرات زیراتمی. با وجود محدودیت‌های بسیار، هیجان‌انگیز است که بدانیم پژوهشگران امروز در آزمایشگاه‌ها توانسته‌اند بخشی از چیزی را لمس کنند که پیش‌تر فقط در داستان‌های علمی‌تخیلی مطرح بود. تصور کنید اگر این...