.
🤚تکرار مکررات، بس کن! (قسمت هشتم)
✍️ پاسخهای اجمالی به «نقد قرآن دکتر سها»
8. علم از دیدگاه قرآن:
او در بهانهجویى دیگرى مىگوید: قرآن اهمیت زیادى به علم داده است. آیا منظور از علم ارزشمند در اسلام همه علوم است؟ خیر. منظور از این همه تأکید بر علم، علم دین است و تعقل و تفکر مورد نظر اسلام تعقل و تفکر در دین است در حالى که علوم تجربى معتبرترین دانشهاى بشرى هستند و دقت و صحت علوم دیگر بستگى به میزان هماهنگى آنها با دانش تجربى است. علم تجربى باورهاى خرافى بشر را آشکار کرده و امکان نقد ادیان را براى ما فراهم کرد. یعنى حتى براى تشخیص اینکه کسى که ادعاى پیامبرى کرده درست گفته یا نه، علم تجربى بهترین معیار است… با توجه به این اهمیت فوقالعاده علم تجربى، عدم شناخت قرآن نسبت به علوم تجربى یکى از ایرادات است.
📙پاسخ:
یکى از شاهکارهاى قرآن مجید ـ برخلاف پندار این گوینده ـ گره زدن مسائل مربوط به خداشناسى و معاد به علوم تجربى و آیات آفاقى و انفسى است. قرآن مجید در یک جا مىفرماید: «إِنَّ فِى خَلْقِ السَّماوَاتِ وَالاَْرْضِ وَاخْتِلاَفِ اللَّیْلِ وَالنَّهَارِ وَالْفُلْکِ الَّتِی تَجْرِى فِى الْبَحْرِ بِمَا یَنفَعُ النَّاسَ وَمَا أَنزَلَ اللهُ مِنْ السَّمَاءِ مِنْ مَاءٍ فَأَحْیَا بِهِ الاَْرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَبَثَّ فِیهَا مِنْ کُلِّ دَابَّهٍ وَتَصْرِیفِ الرِّیَاحِ وَالسَّحَابِ الْمُسَخَّرِ بَیْنَ السَّمَاءِ وَالاَْرْضِ لاَیَاتٍ لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ » و در جاى دیگر مىفرماید: «لَخَلْقُ السَّماوَاتِ وَالاَْرْضِ أَکْبَرُ مِنْ خَلْقِ النَّاسِ وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لاَیَعْلَمُونَ ». به این ترتیب همگان را به مطالعه اسرار آفرینش در آسمانها و زمین دعوت مىکند همان چیزى که موضوع تمام علوم تجربى است. در جاى دیگر مىفرماید: «وَ فِى الاَْرْضِ آیَاتٌ لِّلْمُوقِنِینَ وَفِى أَنفُسِکُمْ » در زمین نشانههایى است براى آنها که اهل یقینند و در وجود خود شما نشانههاى فراوانى از عظمت خداست». به این ترتیب همگان را به علم تشریح و فیزیولوژى انسانى دعوت مىکند، خداشناسى را با آن گره مىزند. در جاى دیگر از آثار خدا در عالم گیاهان سخن مىگوید و مىفرماید: «یُسْقَى بِمَاءٍ وَاحِدٍ … ». اشاره به اینکه چه قدرتى است که از آب و خاک واحد این همه ترکیبات مختلف و میوهجات گوناگون که هر کدام طعم خاص و آثار ویژه خود دارد ایجاد مىکند و این امر ما را به مطالعه تمام مسائل مربوط به گیاهشناسى و ساختمان شگفتانگیز گیاهان و درختان فرا مىخواند. در جاى دیگر براى اثبات مسأله معاد مخاطبان خود را به مطالعه دورانهاى مختلف آفرینش جنین دعوت مىکند و مىگوید: «یَخْلُقُکُمْ فِى بُطُونِ أُمَّهَاتِکُمْ خَلْقاً مِّنْ بَعْدِ خَلْقٍ فِى ظُلُمَاتٍ ثَلاَثٍ ». و به همین دلیل علماى اسلام پیشروان علوم تجربى بودهاند و آن زمان که اروپا در قرون وسطى در خواب غفلت بود آنها در تمام این علوم پیشرفتهاى فراوانى کردهاند و کتابهاى بسیارى نوشتهاند. جابر بن حیان پدر علم شیمى، حسن بن هیثم پدر علم فیزیک و بزرگانى در ریاضیات و فلکیات همچون شیخ بهایى و خواجه نصیرالدین طوسى و افرادى در علم طب مانند بوعلى سینا و نیز زکریاى رازى در علم شیمى در اسلام پرورش یافتهاند. در واقع همه اینها از قرآن مجید الهام گرفته بودند که همگان را به مطالعه اسرار آفرینش دعوت مىکند.
در روایات اسلامى شواهد زیادى بر تشویق به علوم تجربى و اسرار آفرینش داریم از جمله در حدیث معروف پیامبر اکرم(ص) «اطلبوا العلم ولو بالصین؛ به سراغ علم و دانش بروید هر چند در کشور چین باشد ». چین در آن زمان آخرین نقطه آباد شناخته شده دنیا بود، آیا در کشور چین حوزههاى علمیه وجود داشت که براى کسب علم دین به آنجا بروند یا علوم دیگر؟! و در حدیث معروف امام صادق(ع) آمده است: «لو علم الناس ما فی طلب العلم لطلبوه ولو بسفک المهج وخوض اللجج ؛ اگر مردم مىدانستند چه اندازه دانشطلبى اهمیت دارد در راه تحصیل آن جانفشانى مىکردند و در اعماق دریاها نیز فرو مىرفتند!». آیا در اعماق دریاها حوزه علمیه وجود دارد یا منبع علوم مربوط به جهان هستى است؟!
#نقد_قرآن_دکتر_سها
☑️
@naghdeelhad