*✨ حکمت ۳۱ ✨
🍃 شناخت پایه‌های ایمان*
از امام معنی ایمان را پرسیدند:
⚜️ امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام فرمود:
ايمان بر چهار پايه استوار است: صبر، يقين، عدل و جهاد. صبر نيز بر چهار پايه قرار دارد: شوق، هراس، زهد و انتظار. آن كس كه اشتياق بهشت دارد شهوت‌هايش كاستى گيرد، و آن كس كه از آتش جهنم مى‌ترسد از حرام دورى مى‌گزيند، و آن كس كه در دنيا زهد مى‌ورزد مصيبت‌ها را ساده پندارد، و آن كس كه مرگ را انتظار مى‌كشد در نيكى‌ها شتاب مى‌كند. يقين نيز بر چهار پايه استوار است: بينش زيركانه، دريافت حكيمانه واقعيت‌ها، پند گرفتن از حوادث روزگار و پيمودن راه درست پيشينيان. پس آن كس كه هوشمندانه به واقعيت‌ها نگريست حكمت را آشكارا بيند، و آن كه حكمت را آشكارا ديد عبرت آموزى را شناسد، و آن كه عبرت آموزى شناخت گويا چنان است كه با گذشتگان مى‌زيسته است. و عدل نيز بر چهار پايه برقرار است: فكرى ژرف انديش، دانشى عميق و به حقيقت رسيده، نيكو داورى كردن و استوار بودن در شكيبايى. پس كسى كه درست انديشيد به ژرفاى دانش رسيد و آن كس كه به حقيقت دانش رسيد، از چشمه زلال شريعت نوشيد، و كسى كه شكيبا شد در كارش زياده روى نكرده با نيكنامى در ميان مردم زندگى خواهد كرد. و جهاد نيز بر چهار پايه استوار است: امر به معروف، نهى از منكر، راستگويى در هر حال و دشمنى با فاسقان. پس هر كس به معروف امر كرد پشتوانه نيرومند مؤمنان است، و آن كس كه از زشتى‌ها نهى كرد بينى منافقان را به خاك ماليد، و آن كس كه در ميدان نبرد صادقانه پايدارى كند حقى را كه بر گردن او بوده ادا كرده است، و كسى كه با فاسقان دشمنى كند و براى خدا خشم گيرد خدا هم براى او خشم آورد، و روز قيامت او را خشنود سازد.
و كفر بر چهار ستون پايدار است: كنجكاوى دروغين*، ستيزه‌جويى و جدل، انحراف از حق و دشمنى كردن. پس آن كس كه دنبال توهم و كنجكاوى دروغين رفت به حق نرسيد، و آن كس كه به ستيزه‌جويى و نزاع پرداخت از ديدن حق نابينا شد، و آن كس كه از راه حق منحرف گرديد نيكويى را زشت و زشتى را نيكويى پنداشت و سرمست گمراهى‌ها گشت، و آن كس كه دشمنى ورزيد پيمودن راه حق بر او دشوار و كارش سخت و نجات او از مشكلات دشوار است. و شك چهار بخش دارد: جدال در گفتار، ترسيدن، دو دل بودن و تسليم حوادث روزگار شدن. پس آن كس كه جدال و نزاع را عادت خود قرار داد از تاريكى شبهات بيرون نخواهد آمد، و آن كس كه از هر چيزى ترسيد همواره در حال عقب‌نشينى است، و آن كس كه در ترديد و دودلى باشد زير پاى شيطان كوبيده خواهد شد، و آن كس كه تسليم حوادث گردد و به تباهى دنيا و آخرت گردن نهد هر دو جهان را از كف خواهد داد.
[سید رضی رحمت‌الله فرمود: سخن امام طولانى است چون در اين فصل، حكمت هاى كوتاه را جمع آورى مى‌كنم از آوردن دنباله سخن خوددارى كردم.]
* عَمْق و عُمق: در بیابان بی آب و علف پیشروی کردن و سرگردان شدن و به هلاکت رسیدن است. کسی که با توهم پیش رود نیز دچار همین سرنوشت خواهد بود.
✒️ ترجمه محمد دشتی