🍃🕊 بر بال حکمت ۴۷ نهج‌البلاغه 🕊🍃 قَدْرُ الرَّجُلِ عَلَى قَدْرِ هِمَّتِهِ، وَصِدْقُهُ عَلَى قَدْرِ مُرُوءَتِهِ، وَشَجَاعَتُهُ عَلَى قَدْرِ أَنَفَتِهِ، وَعِفَّتُهُ عَلى قَدْرِ غَيْرَتِهِ. (موضوع: شناخت ارزش ها) ارزش مَرد به اندازه ی همّت اوست، و راستگویی او به میزان جوانمردی اش، و شجاعت او به قدر ننگی است که احساس می کند، و پاکدامنی او به اندازه ی غیرت اوست. ✍ شرح حکمت: ✅ امام (عليه السلام) در اين چند جمله حكيمانه به رابطه چهار موضوع مهم با چهار موضوع ديگر از صفات انسانى اشاره فرموده اند. 🍀 نخست مى فرمايند: ارزش مَرد به اندازه‌ی همت اوست. منظور از (همت) تصميماتى ست كه فرد براى انجام كارهاى مهم مى گيرد و به دنبال آن تلاش مى كند. هر اندازه اين تصميمات والاتر و اين تلاش ها گسترده باشد همت انسان بلندتر است. 🍀 در دومين جمله پرمعناى خود مى فرمايند: راستگويى و صداقتِ هر كس به اندازه‌ی جوانمردی و شخصیت اوست. زيرا انسان با شخصيت اين كار را براى خود ننگ مى داند كه به ديگران دروغ بگويد. 🍀 سپس در سومين سخن حكمت آميز خود مى فرمايند: شجاعت هر كس به اندازه بى اعتنايى او (به ارزش هاى مادى) ست. روشن است وابستگى هاى انسان به مقام و مال و شهوات دنيا از شجاعت او مى كاهد و او را به اسارت مى كشاند، اما هنگامى كه خود را از اين امور آزاد سازد، با شجاعت حرف خود را مى زند و راه خود را مى پيمايد و در برابر كسى ذليلانه سر تعظيم فرو نمى آورد و با توكل بر خدا در برابر حوادث سخت مى ايستد. 🍀 آن گاه حضرت در آخرين سخن حكيمانه شان مى فرمايند: عفت هر كس به اندازه غيرت اوست. «غيرت» به معناى حفظ ارزش هاى مربوط به خود و جلوگيرى از تجاوز ديگران به حريم اوست كه غالباً در عرف ما در امور ناموسى به كار مى رود. بديهى ست كسى كه نسبت به نواميس خود غيرت دارد هرگز حاضر نمى شود به نواميس ديگران چشم خيانت بدوزد، بنابراين هر اندازه غيرت انسان بيشتر باشد عفت او هم بيشتر خواهد بود. گرچه عفت و غيرت هر دو غالباً در عرف امروز ما بيشتر در مسائل ناموسى به كار مى رود، ولى از نظر ارباب لغت و علماى اخلاق، هر دو معنايى وسيع دارند: «عفت» به معناى خوددارى و حالت انزجار از ملاحظه صحنه هاى زشت. و «غيرت» هرگونه اهتمام و دفاع از حقوق الهى و انسانى خويش است. و بعيد نيست كه منظور از امام (ع) از جمله بالا همان معناى وسيع كلمه در هر دو مورد باشد.