ناب ناب حذف «نون» در «کانَ» خب همه می‌دانید یکی از خصوصیات «کان» حذف «نون» است، یعنی در صورت جمع شدن «لم» با صیغه‌های «1، 4، 7، 13، 14» علاوه بر سکون «نون»، حذف «نون» هم جائز است: لم + أکُنْ: «لم أکُ». تا اینجای مطلب شکی نیست. ولی سؤال این است آیا ذکر و حذف «نون» دل بخواهی است؟ یعنی همینطوری برخی جاها «نون» حذف شده و برخی جاها ذکر می‌شود؟ خیر. ذکر و حذف «نون» دلائل بلاغی هم می‌تواند داشته باشد که مقام اقتضا دارد، لذا تنها به خاطر تخفیف «نون» حذف نمی‌شود. در قرآن در 17 موضع «نون» حذف شده و در 57 مورد با وجود شرائط حذف نشده است، که همه‌ی آنها دلیل بلاغی دارد. حذف اهدافی دارد که به برخی اشاره می‌شود: الف. اسراع: گاهی مقام اقتضای سرعت بخشیدن به کلام و ختم نمودن سریع آن را دارد، همچون موارد تحذیر، اغراء و... همانطور که اگر عقرب به کسی نزدیک شود، نمی‌گوییم: «إحذرِ العقربَ» یا «علیکَ أن تحذرَ العقربَ» بلکه سریع می‌گوییم: «العقربَ العقربَ». حذف «نون» هم چنین است، هر جایی که اقتضاء داشته باشد، حذف «نون» صورت می‌پذیرد. پس در هر چیزی که ممکن باشد، ایجاز صورت می گیرد، حتی در حدّ حذف یک نون «کان». همچون سخن حضرت مریم با فرشته‌ای که به صورت بشری مجسّم شده: <وَ لَمْ أَكُ بَغِيًّا> (زن آلوده‏اى هم نبوده‏ام!) چرا که مریم تمایلی به گفتگو با مرد غریبه‌ای در خلوت ندارد و می‌خواهد سریع‌تر به این گفتگو خاتمه دهد. حضرت مریم به حسب ظاهر دارد با یک مرد غریبه صحبت می‌کند و چون عفّت زیادی دارد، هیچ تمایلی به طولانی کردن صحبت ندارد، لذا صحبتش رو در نهایت اختصار قرار می‌دهد که قرآن با حذف یک «نون» از «کان» این را می‌فهماند. ✍️پ.ن جهت خرید کتاب و شرکت در دوره ها به پیام دهید👇 @ostad_shoo در کتابهای نحو کاربردی، لذت خواندن ادبیات را بچشید https://eitaa.com/joinchat/3737649200C929d332cc9