🤔آیا جملات زیر با هم تفاوت دارند؟
1 . ضربتُ زيداً
2 . زیداً ضربتُ
3 . زیداً ضربتُه
4 . زیدٌ ضربتُه
🔴کاوش معنايى:
1⃣مثال نخست یک جمله فعلیه عادی است و دلالت بر تجدّد دارد یعنی پدیدهای در خارج اتفاق افتاد(زدن زید) و زننده، خود گزارش داده است.
2⃣ مثال دوم نیز یک جمله فعلیه است اما عادی نیست بلکه ویژه است و حاوی حصر (که از راه تقدیم مفعول، حاصل شده است.
قاعده:
تقدیمُ ما هُوَ حقُّهُ التّأخيرُ يُفيدُ الْحصرَ و الاختصاص (تقدیم آنچه حقش تاخیر در جمله است، افاده حصر و اختصاص دارد)
در این مثال هم جایگاه مفعول تاخیر است و اغلب پس از فعل و فاعل می آید، حال در اینجا که مقدم شده، معنای حصر می رساند.
"بنابراين،"زیداً ضربتُ"-فقط زید را زدم- مساوی است با"ما ضربتُ الّا زیداً".
3⃣ مثال سوم"زیداً ضربتُه" هم جمله فعليه است والبته باز ويژه است.
(ویژگی اش از جهت تاکید است؛ زیرا در اصل چنین بوده است"ضربتُ زیداً ضربتُه"؛ طبق قاعدهی اشتغال).
4⃣ و اما چهارمین و آخرین مثال یعنی"زیدٌ ضربتُه"یک جملهی اسمیهی عادی است که افادهی ثبوت می دهد یعنی گوینده، زنندهی زید است واین زنندگی به نام او ثبت و تثبیت شده است.
نظرات کاربران درباره دوره و کتاب👇
https://eitaa.com/joinchat/3828875411C38e1818afc
🌸در کتابهای نحو کاربردی از خواندن ادبیات لذت ببرید.
https://eitaa.com/joinchat/3737649200C929d332cc9