📜تفسیر ترکیبی قرآن نازل و قرآن صاعد بر پایه آیات ۸ و ۹ سوره نجم (ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّى ☆ فَكَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَى)
❓بحث بر این بود که نزدیک شدن، به چه کسی نسبت داده شده است؟
💠فخررازی ۳ دیدگاه را ذکر کرده است
۱. نزدیک شدن پیامبر به خدا که دیدگاه مشهور علمای شیعه است از جمله علامه جوادی آملی.
۲. نزدیک شدن پیامبر به مردم که دیدگاه فخررازی است
۳. نزدیک شدن خدای سبحان به پیامبر.
بر پایه آیات و روایت هر سه وجه درست است هر چند که این دو آیه تنها یک جهت را نشان دهند.
⬅️برای نمونه ابتدا خدا پیامبر صلی الله علیه و آله را به سبب جبرئیل علیه السلام راهنمایی کرد و حضرت با راهنمایی او تا حدودی از آسمانها را پیمود و پس از ناتوانی حضرت جبرائیل از همراهی، خود خدا که مسبب الاسباب است، حضرت را راهنمایی کرد تا به خود نزدیک کند و پیامبر نزدیک و نزدیک تر شد (دَنَا فَتَدلّی) و این نزدیکی به اندازه، نزدیک شدن دو قوس (کمان) بود که آن زمان، نزدیک کردن دو کمان، به جای دست دادن به هم هنگام ملاقات، میان امیران و بزرگان رسم بود.
⬅️بر پایه دیدگاه دوم، پس از رسیدن به بالاترین مرتبه در معراج، با رحمت (و ما ارسلناک...) به سوی مردم بازگشت به گونه ای که خود یکی از آنان شد و می فرمود: من هیچ فرقی با شما ندارم تنها به من وحی می شود؛ این هم بیانگر مردمی بودن و سیر نزولی پیامبر دارد که برای هدایت مردم ارسال شد.
⬅️بر پایه دیدگاه سوم، این خدا بود که به استقبال میهمان خود آمد و از او پذیرایی کرد؛ ادله ای هم داریم که اگر بنده ای یک قدمِ خیر بردارد، خدا ۱۰ قدم بردارد یا برایش ۱۰ برابر حساب می کند.
⬇️ خدا منتظر بندگان است؛ برای نمونه امام سجاد علیه السلام در دعای ۴۶ صحیفه (قرآن صاعد) بیان می کند که "وَ يَا مَنْ يَدْنُو إِلَى مَنْ دَنَا مِنْهُ ..." ای کسی که نزدیکی می شوی به کسی که او به تو نزدیک می شود و ای کسی که دعوت می کنی کسی را که از تو پشت کرده است.
⬇️در دعای ۵ نیز از خدا می خواهد که این دوری ها را از بین ببرد و بنده اش را به خود نزدیک کند زیرا غنیمت و سود در نزدیک شدن به خداست: وَ لاَ تُبَاعِدْنَا عَنْكَ... وَ مَنْ تُقَرِّبْهُ إِلَيْكَ يَغْنَمْ؛ آن حضرت ضمن نفی رؤيت جسمانی خدا، با توسل به اهل بیت علیهم السلام قُرب به خدا را به عنوان خواسته خود بیان می کند و این چنین می فرماید: وَ يَا مَنْ تَنْقَطِعُ دُونَ رُؤْيَتِهِ اَلْأَبْصَارُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ أَدْنِنَا إِلَى قُرْبِكَ؛ بنابراین ما بندگان باید به هر سه جهت توجه کنیم.
🔄توفیق الاهی یار شود تا به سوی او بازگردیم و به او نزدیک شویم؛ خدا هم از بندگان خود استقبال می کند؛ این میزبانی در ماه رمضان پررنگ تر و پررزق تر است و باید خود را به اهل بیت علیهم السلام که از بهترین وسیله ها برای راهنمایی و رسیدن به خدا هستند، نزدیک کنیم؛ در این شب ها از ایشان به ویژه امام عصر ارواحنا فداه بخواهیم دست ما در دست خدا بگذارند تا ان شاءالله هدایت یافته و هدایتگر شویم.
🗂سید مالک خادمی، شب ۱۹ ماه مبارک رمضان ۱۴۴۵
✍نشرالعلم
@nashrolelm