🍂سلسله مباحث: پنجره اول: شماره ۱۶ —————————— ◀️ هنگام انتخابات چگونه رفتار کنیم؟▶️ 1⃣ اخلاق محور باشیم در خصوص دخالت اخلاق در عرصه سیاست بچند نظر اشاره می شود: الف: برخی غایت اخلاق و سیاست را از هم متمایز دانسته؛ لذا با انکار نسبت میان این دو، دخالت هر کدام در حریم دیگری را ناروا دانسته اند. ب: برخی دیگر بر این باور بودند که اخلاق باید در راستای اهداف سیاست به کار گرفته شود. ماکیاولی از جمله متفکرانی است که به تئوریزه کردن این مدعا پرداخت. او به این باور دامن زد که بی آنکه التزامی اخلاقی به اهداف سیاسی وجود داشته باشد، می توان از اخلاق برای دستیابی به هدف های سیاسی بهره گرفت. ج: در مقابل این دو دیدگاه، مکتب اسلام بر این باور است که سیاست باید بر محور اخلاق امتداد یابد و در تزاحم میان سیاست و اخلاق، بر اصالت اخلاق تأکید می ورزد. بررسی سیره سیاسی اهل بیت علیهم السلام نشان می دهد که آنان هیچگاه از منطق «هدف وسیله را توجیه میکند» پیروی نکرده و به هیچ وجه از ابزارهای غیر اخلاقی جهت وصول به اهداف اخلاقی - الهی بهره نگرفتند. از باب نمونه در این خصوص می توان به سیره حضرت علی (ع) اشاره کرد. ایشان در عبارتی، سر عدم به کارگیری راهکارهای غیر اخلاقی در مسائل سیاسی - اجتماعی را اطاعت از ارزشها و اوامر الهی دانسته و عبور از مرزهای اخلاق و شریعت را در گستره سیاست ورزی، غیرمجاز اعلام داشته است: «من به خوبی از تمام ریزه کاری های سیاست مخرب باخبرم، و راه های پیروزی بر دشمن را دقیقا می دانم و توانایی به کار بستن آنها را دارم؛ ولی می دانم که حفظ ارزش ها هرگز اجازه بسیاری از این چاره جویی های سیاسی را که از اصول شیطانی سرچشمه می گیرد، نمی دهد. من به اوامر و نواهی الهی چشم دوخته ام . هرجا به من اجازه پیشروی بدهد، می روم، و هرجا مانع شود، باز می ایستم. ایشان روش معاویه را برنتابیدند؛ چراکه حیله، نیرنگ، نقض پیمان و ظلم را برای رسیدن به اهداف خویش، تجویز می کرد. آن حضرت جدا از اینکه عرصه سیاست را از این امور مبرا میدانستند، تمایز روش خویش در سیاست ورزی را در مراعات اصول اخلاقی و الهی معرفی کردند و این گونه اظهار داشتند: : «به من میگویند پیروزی خود را در جور و ستم درباره کسانی که بر آنها حکومت میکنم، جست وجو نمایم. به خدا سوگند! هرگز به چنین کاری دست نمی زنم (نهج البلاغه خ ۱۲۶)». برخی از مواردی که در این راستا می توان به عنوان الگوی عملی ياد کرد، از قرار ذیل است: ۱. بعد از آنکه دشمن در جنگ صفین آب را به روی حضرت على ع و سپاهیانش بست و پس از آنکه یاران امام ع دشمن را عقب رانده و شریعه فرات را در اختیار گرفتند، برخی از یاران ایشان پیشنهاد کردند که آب را به روی لشکر دشمن ببندند تا از پای در آیند. ولی ایشان به این پیشنهاد اعتنا نکرده و فرمودند: «آبی را که خدا بر آنها حلال کرده از آنها منع نمیکنم» ۲. حضرت علی در جنگ صفین هنگامی که می توانست عمرو عاص را به قتل برساند، به این دلیل که وی برای فرار از کشته شدن، خود را کاملا برهنه کرده بود، از وی روی برگرداند و از کشتن او صرف نظر کرد. (ابن شهر آشوب، المناقب ج ۳، ص ۱۷۸) ٣. مسلم بن عقیل با اینکه می توانست ابن زیاد را غافلگیرانه در خانه هانی بن عروه به قتل برساند، با توجه به روایت پیامبر که ترور را منع کرده و فرموده بود: «الايمان قيد الفتك»؛ از این کار خودداری کرد و عملا جان خویش را در این راه نهاد (ابن اثیر، الکامل فی التاریخ ج ۴ ص ۲۷) گریز از اخلاق در عرصه سیاست، به اخلاق گریزی در جامعه کمک می کند. بهره گیری از موارد غیر اخلاقی، مانند خدعه و نیرنگ در سیاست، موجب خواهد شد گستره آن به مناسبات فرهنگی و اجتماع نیز سرایت کند و توسعه آن به حریم سیاسی و حکومتی، بنیان جامعه و اساس دین را به ورطه افول و خطر می اندازد. براین اساس، اهل بیت (علیهم السلام) به اقتضای مراعات مصلحت مهم تر، اخلاقی شدن فضای جامعه را در نظر گرفتند و با نفی به کارگیری امور غیر اخلاقی در عرصه سیاست، از بسیاری فرصت های در دسترس که بنا بر مقتضای مبارزات سیاسی می توانست فضای سیاسی را به نفع خود خاتمه دهند، چشم پوشیدند. با توجه به این مطالب درباره الگوی رفتار سیاسی، ما طلاب و روحانیان باید با تکیه بر سیره سلف صالح خویش، اخلاق محوری در رفتار سیاسی را مد نظر قرار دهیم ادامه دارد... 💠 با هشتگ و دیگر مباحث مرتبط با طلبگی را مشاهده فرمایید (مهم) ♾♾♾♾♾♾ ✅ به بپیوندید: 🌹کانال ایتا: https://eitaa.com/joinchat/3433889827C48be11f7a9