معناى قناعت: قناعت به معنای اکتفا کردن به اندازه نیاز است در مقابل حرص و زیاده طلبی یا اسراف و زیاده خواهی در مصرف گفته می شود. راغب اصفهانى مى گويد: القِناعَةُ اَلاِجتِزاءُ بِاليَسِيرِ مِنَ الاِعراضِ المُحتاجِ إلَيها؛ قناعت اكتفا به مقدار ناچيزى از وسايل زندگى در حدّ ضرورت و نياز است. ایشان در جاى ديگر گفته است: القِناعَةُ الرِّضا بِما دُونَ الكَفافِ؛ قناعت راضى بودن به كمتر از مقدار كفاف است. طريحى حدّ كفاف را اين گونه تفسير مى كند: الكَفافُ ما يَكُفُ عَنِ المَسألَةِ و َيَستَغنى؛ كفاف آن اندازه از امكانات زندگى است كه انسان را از ديگران بى نياز كند و او را از سؤال و ذلت باز دارد. قناعت در مقابل اسراف هم به کار می رود که به معنای زیاده روی و مصرف بیش از نیاز است. اسراف شرعا و اخلاقا حرام است، زیرا باعث هدر رفتن امکانات زندگی و نعمت های خدای متعال می شود، در حالی که خدای متعال این نعمت ها را برای رسیدن بنده به قرب الهی در اختیار او گذاشته است.