⭕ به مناسبت ۱۴ آبان، روز فرهنگ عمومی؛
✳️ تاثير فرهنگ عمومی بر اصلاح الگوی مصرف
🔹اصلاح الگوی مصرف نقش بسيار مهمی در هموار نمودن مسير پيشرفت جامعه دارد. افزايش مصرف منجر به ترويج فرهنگ مصرفگرايی و مانع از انباشت ثروت جهت سرمايهگذاری در موضوعات مختلف میشود. از سوی ديگر، ترويج فرهنگ مصرف درست، میتواند بسياری از کمبودهای موجود را برطرف نمايد.
🔹در حال حاضر، ترويج فرهنگ مصرف مناسب، يکی از مهمترين عوامل ياریرسان به توسعه پايدار، عدالت اجتماعی و حفاظت از محيط زيست میباشد، بهطوریکه مفهوم «صنعت فرهنگ» در پيوند با نقش متغيرهای فرهنگی در مسائل مختلف جامعه مطرح میگردد. تاکنون به الگوی مصرف بيشتر از منظر اقتصادی نگريسته شده و نظريههای اقتصادی درصدد تبيين و استخراج الگوهای مصرف بر مبنای تابع درآمد افراد هستند، در حاليکه ميزان مصرف لزوما تابع درآمد فرد نيست بلکه تابع ميزان متوسط مصرف در جامعه است.
🔹زمانی که افراد به سطح معينی از مصرف عادت کنند، با وجود کاهش درآمد لزوما مصرف آنها کمتر نخواهد شد؛ بنابراين الگوی مصرف صرفا جنبه اقتصادی ندارد بلکه امری اجتماعی و ريشه در فرهنگ عمومی جامعه دارد و کاهش و اصلاح آن تنها با ابزارهای اقتصادی ممکن نيست. لذا حفظ تغييرات پايدار در رفتار مصرفی مردم نيازمند نهادينه شدن برخی ارزشها در فرهنگ عمومی جامعه است. به بيان ديگر، يکی از مهمترين عوامل تاثيرگذار بر الگوی مصرف در هر جامعه، فرهنگ عمومی آن جامعه است.
🔹فرهنگ عمومی بستری است که تمام رفتارهای پايدار اجتماعی در آن صورت میگيرد و شامل ارزشها، باورها و آداب و رسوم جامعه میباشد. مهمترين ويژگی فرهنگ، پايداری و چسبندگی است. ميزان مصرف افراد در جوامع مختلف نتيجه فرهنگ آن جامعه و تفاوت رفتارهای مصرفی تابعی از تفاوت فرهنگهاست. الگوی مصرف از مولفههايی همچون «سطح مصرف»، «ترکيب کالاهای مصرفی» و «چگونگی مصرف» تشکيل شده که جملگی آنها در بستر فرهنگ جامعه معنا پيدا میکنند و با بهرهگيری از ظرفيت فرهنگ عمومی، امکان بهبود الگوی مصرف ميسر است. به عنوان مثال تا زمانی که ميزان مصرف بيشتر، به عنوان يکی از ارزشهای طبقه اجتماعی بالای جامعه تلقی شود، افراد با مصرف بالاتر به نوعی طبقه اجتماعی برتر خود را نشان میدهند. اين موضوع، پديده «چشم و هم چشمی» و افزايش مصرف توسط سايرين را در پی دارد. همچنين در خصوص ارزش صرفهجويی در فرهنگ عمومی شهرهای کوچک در برابر کلانشهرها نيز صادق است. در شهرهای کوچک بواسطه فشار فرهنگ عمومی -حتی طبقه متمول- ميزان مصرف معقولانهتری نسبت به کلانشهرها دارند.
🔹بنابر اين، لازم است در تدوين سياستهای تشويقی الگوی مصرف در آب و برق به تنوع ارزشهای مستتر در فرهنگ عمومی مناطق مختلف توجه بيشتری صورت گيرد. البته، نهاد خانواده، مدرسه، دانشگاه و رسانهها نيز نقش بیبديلی در ترويج ارزشهای فرهنگ عمومی مشوق اصلاح الگوی مصرف دارند. در نهايت بايد گفت با تاسی از ارزشهای فرهنگ والای اسلام (جلوگيری از اسراف، مصرف صحيح و...) تحکيم پيوند بين فرهنگ عمومی و اصلاح الگوی مصرف، امری دور از دسترس نيست.
(دفتر مدیریت بهرهوری و نوسازی اداری وزارت نیرو)
@niroo_tahghighat
●
کانال "بله" ●
کانال "ایتا"