✔️ استاد سید محمدمهدی میرباقری: «ظاهر فديه [در آيه «وَ فَدَيْناهُ بِذِبْحٍ عَظيمٍ»؛ ذبح عظيم را فدیه او قرار دادیم] همان حيوانی بود که از بهشت آمد و قربانی شد [و حضرت اسماعیل قربانی نشد.] ولي امام رضا(ع) باطن آيه را معنا کرده و فرمودند: بعد از اين‌که خدای متعال به ابراهيم(ع) فرمود تکليفت را به نحو کامل انجام دادی، ابراهيم خليل(ع) به خدا عرضه داشت: کجای کار من خوب انجام نشد که من موفق نشدم فرزندم را در راهت قربانی کنم و به ثواب اعظم مصائب برسم؟ (گويا تلقی حضرت ابراهيم خلیل اين بود که بلا از اين عظيم‌تر نمی‌شود که پدری با محبت پدری، فرزندی مثل اسماعيل را فدا کند.) امام رضا(ع) فرمودند: خداي متعال اول از ابراهيم خلیل اقرار محبت در مورد نبي اکرم(ص) و سيدالشهدا(ع) را گرفت. ابراهيم خلیل فرمود پيامبر آخرالزمان را از خودم بيشتر دوست دارم؛ سيدالشهدا(ع) را هم از اسماعيل خودم بيشتر دوست دارم. (اگر فناء در محبتی باشد، اينجاست. چون خدای متعال، نبي اکرم(ص) را بيشتر از ابراهيم خلیل و سيد الشهدا(ع) را بيشتر از اسماعيل دوست می‌دارد، خليل الله هم نبی اکرم(ص) را بيشتر از خودش و سيدالشهدا(ع) را بيشتر از اسماعيلش دوست می‌دارد.) بعد از اين اقرار بر محبت، خدای متعال روضه قتلگاه را براي ابراهيم خلیل خواندند. در نقل هست ابراهيم خليل آن‌قدر غصه‌دار شد که اگر اسماعيلش را سر می‌بريد آن‌قدر غصه‌دار نمی‌شد.» ☑️ @mirbaqeri