🌙 آداب نماز[۱]
🔹 قسمت ۵
🔻 آداب باطنیّه ای که در تمام حالات نماز؛ بلکه در تمام عبادات و مناسک، ضرور است:
✨فصل اول: یکی از آداب قلبیّه در عبادات و وظایف باطنیّه ی سالک طریق آخرت؛ توجه به عزّ ربوبیّت و ذلّ عبودیّت است و آن یکی از منازل مهمّه ی سالک است که قوّت سلوک هر کس به مقدار قوت این نظر است، بلکه کمال و نقص انسانیت؛ تابع کمال و نقص این امر است.
▪️و هر چه نظر اِنّیّت[٢] و اَنانیّت[٣] و خودبینی و خودخواهی در انسان، غالب باشد، از کمال انسانیت، دور و از مقام قرب ربوبیّت، مهجور است. و حجاب خودبینی و خودپرستی از جمیع حُجُب، ضخیم تر و ظلمانی تر است و خَرق این حجاب، از تمام حُجُب، مشکلتر و خَرق[۴] همه حجب را مقدمه است؛ بلکه مفتاحِ مفاتیحِ غیب و شهادت و باب الابواب عروج به کمال روحانیت، خرق این حجاب است.
▪️تا انسان را نظر به خویشتن و کمال و جمالِ متوهمِ خود است؛ ازجمال مطلق و کمال صرف، محجوب و مهجور است و اول شرط سلوک الی الله، خروج ازاین منزل است، بلکه میزان در ریاضت حق و باطل، همین است. پس هر سالک که با قدم انانیت خودبینی و در حجاب اِنّیّت و خودخواهی، طی منزل کند؛ ریاضتش باطل[است] و سلوکش الی الله نیست، بلکه الی النفس است: "مادر بتها، بتِ نفس شماست." [۵]
قال الله تعالی:
✨وَمَنْ يَخْرُجْ مِنْ بَيْتِهِ مُهَاجِرًا إِلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ ثُمَّ يُدْرِكْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ[۶]
هجرت صوری و صورت هجرت؛ عبارت است از هجرت به تن از منزل صوری به سوی کعبه یا مشاهد اولیاء(ع)، و هجرت معنوی؛ خروج از بیت نفس و منزل دنیا است الی الله و رسوله، و هجرت به سوی رسول و ولیّ نیز؛ هجرت الی الله است. و مادام که نفس را تعلقی به خویش و توجهی به اِنّیّت است، مسافر نشده و تا بقایای انانیت ددر نظر سالک است و جُدرانِ[٧] شهر خودی و اذانِ اعلام خودخواهی، مختفی نشده؛ در حکم حاضر است نه مسافر و مهاجر.
و در مصباح الشریعه است:قال الصادق علیه السلام:
✨العُبودِيَّةُ جَوهَرَةٌ كُنهُها الرُّبوبيّةُ، فَما فُقِدَ مِنَ العُبوديّةِ وُجِدَ في الرُّبوبيّةِ، و ما خَفِيَ عَنِ الرُّبوبيّةِ اُصيبَ في العُبوديّةِ. [٨]
کسی که با قدم عبودیت سیر کند و داغ ذلّت بندگی را در ناصیه ی خود گذارد؛ وصول به عزّ ربوبیت پیدا کند. طریق وصول به حقایق ربوبیت؛ سیر در مدارج عبودیت است و آنچه در عبودیت از انیّت و انانیت، مفقود شود، در ظلّ حمایت ربوبیت، آن را می یابد تا به مقامی رسد که حق تعالی، سمع و بصر و دست و پای او شود؛ چنانچه در حدیث مشهور بین فریقین وارد است. [٩]... ادامه دارد.
_________________پ.
۱. آداب نماز، امام خمینی، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ اول؛ ص ٧.
٢. خودی، خودخواهی
٣. منیّت، مترادف انّیّت
۴. شکافتن، پاره کردن
۵. مادر بتها بتِ نفس شماست
زانکه آن بت؛ مار و این بت؛ اژدهاست
مولوی
۶. کسی که از خانه اش بیرون شود در حالی که هجرت کننده به سوی خدا و رسول اوست، آنگاه مرگ او را دریابد؛ پاداش او بر خدا واقع(و لازم) شده. (نساء/۱۰۰)
٧. دیوار
٨. بندگی؛ گوهری است که باطن آن ربوبیّت است، پس هر چه از بندگی به دست نیامده باشد؛ در ربوبیت یافته می شود و هر چه از ربوبیت، پوشیده و پنهان باشد؛ در بندگی حاصل می گردد. "مصباح الشریعه"، "فی حقیقه العبودیه" باب ۱۰۰.
٩. اشاره است به روایت "قرب نوافل": و إنّهُ لَيَتقرَّبُ إلَيَّ بالنافِلَةِ حتّى اُحِبَّهُ، فإذا أحبَبتُهُ كنتُ سَمعَهُ الذي يَسمَعُ بهِ و بَصَرَهُ الذي يُبصِرُ بهِ و لِسانَهُ الذي يَنطِقُ بهِ و يَدَهُ التي يَبطِشُ بها إن دَعاني أجَبتُهُ و إن سَألَني أعطَيتُهُ. اصول کافی، ج ۴، ص ۵٣.
به کانال عشاق بقیت الله بپیوندید👇
@oshghebaghyatollah