✅پاسخ:
تبرج در لغت به معنای ظاهر و آشکار کردن است1 و در « قاموس قرآن» به معنای ظهور و خود نمایی آمده است. معنای اصطلاحی تبرج برگرفته از آیه 33 سوره احزاب است: «قَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَ لا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجاهِلِيَّةِ الْأُولى…؛ در خانههايتان قرار و آرام گيريد و [در ميان نامحرمان و كوچه و بازار] مانند زنان دوران جاهليت پيشين [كه براى خودنمايى با زينت و آرايش و بدون پوشش در همه جا ظاهر مىشدند] ظاهر نشويد.»
واژه تبرج در قران سه بار به کار رفته است؛ دو مرتبه در آیه 33 سوره احزاب با عنوان «تبرج» و «تبرجن» و یک مرتبه در آیه 60 سوره نور با عنوان «متبرجات» استفاده شده است. در آیه 33 سوره احزاب از تبرج و خودنمایی زنان صحبت کرده و از آن نهی کرده است. در آیه 60 سوره نور« بر زنان از كار افتادهاى كه اميد ازدواجى ندارند، گناهى نيست كه حجاب و روپوش خود را كنار بگذارند، در صورتى كه با زيور و آرايش خويش قصد خودآرايى نداشته باشند و پاكدامنى براى آنان بهتر است و خدا شنوا و داناست. »حکم حجاب را برای زنان سالخورده استثناء کرده است و اجازه داده شده ایشان پوشش شرعی لازم برای زنان را، در صورت پرهیز از خودآرایی و عرضه در برابر دیگران، مراعات نکنند؛ ولی مفسران در مورد خصوصیات آنها و مصادیق قواعد النساء، طبق روایات نظرات متفاوتی دارند؛
1. مطابق برخی از روایات معیار در قواعد النساء بودن، سالخوردگی «مسنّه» است.
2. برخی دیگر از روایات، تعبیر قعود از نکاح ( بازنشستگی ازدواج) آوردهاند.
3. گروهی از فقهاء و مفسرین آن را به معنای پایان دوران قاعدگی و رسیدن به حد نازائی و عدم رغبت کسی به ازدواج با آنها دانستهاند.
با این همه، قرآن کریم رعایت حجاب را سزاوارتر دانسته است.2
مفسران، مصادیق و نمونههایی برای تبرج بیان کردهاند، مانند: راه رفتن محرک میان مردان، مخفی نکردن گوشواره، گردن و گردنبند، آشکار ساختن زیباییها برای نامحرم و آشکار کردن زینتهایی که سبب تحریک شهوت مردان است و... . خلاصه آنچه در روابط زن و مرد نامحرم به واسطه جلوهگری و خودنمایی سبب انحراف از زندگی طبیعی و مسیر رشد آنها قرار میگیرد تبرج نام داشته و مذموم است .3
مصادیق تبرج و خودنمایی
1) استعمال عطر و زینت کردن: عطر زدن و به طور کلی زینت کردن برای خانمها نه تنها اشکالی ندارد، بلکه مستحب است، به ویژه که برای همسر باشد، آنچه در اسلام ممنوع است؛ زینت کردن و عطر زدن زن مسلمان برای مرد نامحرم است. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله میفرماید: هر زنی که به خود عطر بزند و از خانهاش خارج شود تا وقتی که به خانه بر گردد لعنت و نفرین میشود.4
2) لباس شهرت: یکی از دستوراتی که درباب لباس پوشیدن به ما دادهاند این است که لباس نباید طوری باشد که انسان را در بین مردم انگشت نما و متمایز نماید؛ یعنی نه آنچنان فاخر و گران قیمت و نه آنچنان ساده و بیارزش و مندرس که انسان انگشت نما شود5 و نیز باید با عرف جامعه سازگاری داشته باشد، مشروط به اینکه لباس مرسوم در جامعه مفسده انگیز نباشد. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم میفرماید: «کسی که در دنیا لباس شهرت بپوشد خداوند در روز قیامت بر او لباس ذلت خواهد پوشاند .»6
3) پوشیدن لباس نازک و بدن نما: پوشیدن لباس نازکی که با برهنگی تفاوت چندانی ندارد و حتی در اکثر مواقع، نما و جلوه بیشتری برای نامحرم دارد، از مصادیق بارز خودنمایی، جلوهگری و تبرج است. پیامبرصلی الله علیه و آله و سلم میفرمایند: « بر شما باد كه لباسهاى ضخيم بپوشيد كه هر كس لباس نازك بپوشد، دينش هم نازك و ناتوان خواهد شد. هيچ كدام از شما با لباس بدن نما در برابر خداوند متعال نايستد.»7
4) سخن گفتن محرک شهوت در برابر نامحرم: زن به علت جاذبه طبیعی خود در همه جنبههای رفتاری میتواند بر مردان تأثیر بگذارد، از جمله در حین تکلم با نرم و نازک کردن صدای خود و استفاده از لحن فریبنده حرکات لب و دهان و شوخیها میتواند دلهای بیمار را بلرزاند. «پس به گونهای هوس انگیز سخن مگویید که بیماردلان در شما طمع کنند...»(احزاب/32)
نتیجه:
برای تبرج و خودنمایی مصادیقی در آیات و روایات ما ذکر شده است:
1. استعمال عطر و زینت کردن
2. پوشیدن لباس شهرت
3. پوشیدن لباس نازک
4. سخن گفتن محرک شهوت در برابر نامحرم
🔰
@p_eteghadi 🔰