⁉️ امام عسکری علیه السلام برای زمینهسازی غیبت فرزندش چه اقداماتی انجام؟
✔️سازمان وکالت؛
🔸به مناسبت شهادت امام حسن عسکری (ع)
🔹شیعه در عصر امام حسن عسکری علیه اسلام به صورت پراکنده در سرزمینهای مختلف حضور داشت. با این حال امام عسکری برای اینکه با تودههای مردم و کسانی که هوادار ایشان بودند ارتباط برقرار کنند از نماینده استفاده مینمودند. چنان که گفته شده در مناطق مختلفی همچون در ایران مثل نیشابور، بیهق، ری و قم، کوفه، بغداد، مدائن، مصر، یمن، حجاز و سامرا که در آنجا شیعیان زندگی میکردند، امام حسن عسکری از شیوهای تحت عنوان «نظام وکلایی» استفاده مینمود و شیعیان را نیز به منظور دریافت پاسخهای مسائل فکری و شرعی و مسائل مالی به آن وکلا ارجاع میداد.
🔹نهاد و یا سازمان وکالت، به مجموعهای از فعالیتهای هماهنگ تحت یک رهبری واحد بود که از عصر امام صادق علیه السلام مطرح و ساماندهی شد که دارای وظایف مشخص و ویژگیهای خاصی بود و در دوران امامان بعدی به تدریج بر دامنه فعالیت آن افزوده گشت. البته وکالت به مفهوم عام از عصر پیامبر گرامی اسلام و پیشوایان بعد از ایشان به صورت پی در پی وجود داشت. یکی از اهدافی که میتوان برای این سازمان و یا نهاد وکالت به معنای خاص- که از عصر امام صادق علیه السلام به منظور نمایندگی عمومی ائمه برای انجام یک سلسله وظایف خاص در میان شیعیان به وجود آمد- برشمرد این بود که مجموعهای از وکیلان با برنامهای مشخص را دور هم جمع کند تا در نقاط مختلف جهان به خصوص سرزمینهایی که تعداد شیعیان بیشتر بود به فعالیت بپردازند.
🔹از مهمترین وکلای امام حسن عسکری که بعدها به منصب نیابت خاص امام دوازدهم(عج) رسید، عثمان بن سعید بود که از سوی امام هادی(ع) و امام عسکری(ع) به وکالت برگزیده شده و مورد وثوق این دو امام بود و به دفعات هم بر اعتماد به وی تأکید کرده بودند. عثمان بن سعید شغل روغنفروشی داشت و از این شغل، به عنوان پوشش و محلی برای ارتباطات خویش استفاده میکرد و اموالی توسط او به محضر امام عسکری(ع) فرستاده می شد. عثمان بن سعید چنان مورد وثوق حضرات ائمه بود که در سرسلسله وکلای مورد اطمینان در دوران حضرت امام حسن عسکری علیه السلام به شمار میرفت؛ به گونهای که کارگزاران یمن به صورت مستقیم زیر نظر وی فعالیت مینمودند.
🔹این شیوه؛ یعنی ارتباط با واسطه و توسط وکیل، نوعی زمینه سازی برای عصر غیبت یا دوران امامت حضرت مهدی(عج) محسوب میشد که آن حضرت از نظرها پنهان شدند و شیعیان توسط چهار وکیل و نایب خاص، امکان ارتباط با پیشوای خود داشتند. نتیجه اینکه می توان گفت ائمه اطهار علیهم السلام به طور خاص از زمان امام صادق و اوج آن در زمان امام هادی و به طور خاصتر امام حسن عسکری علیه السلام، برای آمادهسازی شیعیان برای دوران جدید و رویارویی با شرایط عصر غیبت، سازمان وکالت را به مثابه الگویی برای برآورده ساختن نیازهای جامعه اسلامی تأسیس و تقویت کردند.
🖊سیدجواد میرخلیلی