اسلام تمام قضایای مربوط به دنیا، مربوط به سیاست، مربوط به اجتماع، مربوط به اقتصاد، تمام قضایای مربوط به آن طرف قضیه که اهل دنیا از آن بی اطلاع اند حکم دارد. همه احکامش یک احکام مخلوط به سیاست است، نمازش و حجش و زکاتش و اداره مملکت و خمسش مخلوط با سیاست است. اسلام احکام اخلاقیش هم سیاسی است. همین حکمی که در قرآن هست که مؤمنین برادر هستند،) سوره حجرات، آیه ۱۰(این یک حکم اخلاقی و اجتماعی و سیاسی است،... بسیاری از احکام عبادی اسلام منشأ اش خدمات اجتماعی و سیاسی است. عبادت های اسلامی اصولاً توأم با سیاست و تدبیر جامعه است. اسلام دین سیاست است، دینی است که در احکام او، در مواقف او سیاست به وضوح دیده می شود. با ادله نقلی و عقلی می توان ارتباط بین دین و سیاست را بیان کرد. هم از ظاهر آیات، پیوند دین و سیاست بدست می آید و هم با یک تحلیل عقلی بدست می آید که لازمه احکام اجتماعی قرآن تشکیل حکومت و جزء با تشکیل حکومت دینی، اهداف دین محقق نمی شود. علامه طباطبایی ذیل آیه ۳۰ و ۳۳ از سوره بقره می فرمایند: دلیل و مؤید عمومیت خلافت، آیه: «إِذْ جَعَلَکُمْ خُلَفاءَ مِنْ بَعْدِ قَوْمِ نُوحٍ؛ که شما را بعد از قوم نوح خلیفه ها کرد(سوره اعراف، آیه ۶۹( و آیه: «ثُمَّ جَعَلْناکُمْ خَلائِفَ فِی الْأَرْضِ؛ و سپس شما را خلیفه ها در زمین کردیم) سوره یونس، آیه ۱۴) و آیه: «وَ یَجْعَلُکُمْ خُلَفاءَ الْأَرْضِ؛ و شما را خلیفه ها در زمین کند) سوره نحل، آیه ۶۲( می باشد. به هر حال اگر دقت کنیم تنها بخش سیاسات نیست که بدون تشکیل حکومت شکل نمی گیرد بخش معاملات نیز اگر نظارت حکومت بر حسن اجرای آن نباشد دستخوش هزار گونه نابسامانی می شود، حقوق مستضعفان پایمال می گردد و جامعه به دو قطب ثروتمند و فقیر تقسیم می شود، و انواع کمبود های مصنوعی و ساختگی جامعه را رنج می دهد. حتی عبادات نیز بدون وجود یک حکومت قوی و نیرومند و عادل سامان نمی پذیرد، یکی از عبادات حج است که جنبه سیاسی آن، بسیار قوی است. بنابراین جای تردید باقی نمی ماند که جدا ساختن تعلیمات اسلامی از مسایل سیاسی، امری غیرممکن است، و شعارهایی که در غرب در مورد جدایی سیاست از مذهب داده می شود در شرق اسلامی کاملاً بی محتوا و بی ارزش است. منـابـع: ۱- تفسیر موضوعی پیام قرآن، حضرت آیت الله مکارم شیرازی، ج۸، ص۹و۱۰و۶۴و ج۱۰، ص ۶۵-۶۴ ۲- تفسیر نمونه، ج ۱۹، ص ۴۲۱ و ص ۲۸۹و ج ۲۴، ص ۳۳ و ج ۲۰، ص ۴۶۲ و ج ۳، ص ۱۴۳ ۳- استاد مطهری، بررسی اجمالی نهضتهای اسلامی در صد ساله اخیر، ص ۲۱ ۴- علامه طباطبایی، تفسیر المیزان، ج ۳، ص ۲۷۳ و ص ۲۳۶و ج ۲، ص ۴۱۴ ۵- اکبر هاشمی رفسنجانی، تفسیر راهنما، ج ۴، ص ۱۲۵و ج ۳، ص ۴۳۵ ۶- مرکز مطالعات و پژوهش های فرهنگی حوزه علمیه، مقاله قرآن و سیاست ، نوشته سید محمد میرعماد منبع: پایگاه تحلیلی سیاست اسلامی پایان بحث