پاسخ آیت الله مکارم شیرازی به چند پرسش درباره فطریه
1 - زکات فطره به چه شرایطی واجب می گردد؟
پاسخ: زكات فطره بر تمام كسانى كه قبل از غروب شب عيد فطر بالغ و عاقل و غنى باشند واجب است، يعنى بايد براى خودش و كسانى كه نانخور او هستند، هر نفر به اندازه يك صاع (تقريباً سه كيلو) از آنچه غذاى نوع مردم آن محل است، اعم از گندم و جو يا خرما يا برنج يا ذرت و مانند اينها به مستحق بدهد و اگر پول يكى از اينها را بدهد كافى است.
2 - آیا فقیر می تواند زکات فطره را در غیر مورد غذا مصرف کند؟
پاسخ: اشکالی ندارد.
3 - آیا می توان با پول فطریه برای خانواده نیازمند، ماشین لباسشویی خرید؟
پاسخ : در صورتی که برای آنها ضرورت داشته باشد مانعی ندارد.
4 - آیا فردی که زکات فطریه می گیرد، باید شرایط خاصی داشته باشد؟
پاسخ:
زكات فطره را بنابر احتياط واجب بايد فقط به فقرا و مساكين بدهند مشروط بر اينكه مسلمان و شيعه دوازده امامى باشند و به اطفال شيعه كه نيازمند هستند نيز مى توان فطره داد، خواه به مصرف آن ها برسانند يا از طريق ولىّ طفل به آن ها تمليك كنند؛ ولی فقيرى كه فطره مى گيرد لازم نيست عادل باشد، هر چند احتياط واجب آن است كه به شرابخوار و كسى كه آشكارا معصيت كبيره مى كند فطره ندهند و همچنين به كسانى كه فطره را در معصيت خداوند مصرف مى كنند.
5 - اگر شخصی به واسطه ورشکستگی و بدهکاری فقیر شود آیا می توان زکات فطره را مستقیماً بابت بدهی او به شخص طلبکار داد یا باید حتماً به دست فقیر برسد؟
پاسخ:
در فرض سؤال، پرداخت مستقیم به طلبکاران او مانعی ندارد.
6 - آیا می توان زکات فطره غیر سادات را به سادات داد؟
پاسخ : كسى كه سيد است نمى تواند از غير سيد زكات فطره بگيرد.
7 - در صورتی که انسان برای پرداخت فطره، دسترسی به فقیر نداشته باشد وظیفه او چیست؟
پاسخ : اگر دسترسى به فقير ندارد مى تواند مقدارى از مال خود را به نيّت فطره جدا كرده و براى مستحقّى كه در نظر دارد يا براى هر مستحق كنار بگذارد و بايد هر وقت كه آن را مى دهد نيّت فطره نمايد.
8 - آیا هر فرد می تواند در هر جا یا مکانی خواست زکات فطریه را مصرف کند؟
پاسخ : احتياط واجب آن است كه زكات فطره را در همان محل مصرف كند، مثلًا نمىتواند براى بستگانش كه در شهر ديگرى هستند بفرستد، مگر اينكه در آن محل مستحقّى پيدا نشود و هرگاه با وجود مستحق فطره را به جاى ديگرى ببرد و تلف شود ضامن است، ولى حاكم شرع مىتواند با توجّه به مصالح نيازمندان اجازه دهد آن را به محلّ ديگرى ببرند.
9 - آیا زکات فطره مهمان بر عهده صاحبخانه است؟
پاسخ : فطره ميهمان بر عهده صاحبخانه نيست، مگر اينكه براى چند شب ميهمان او باشد، به طورى كه نان خور او محسوب شود.
10 - وقت پرداختن زکات فطریه چه زمانی است؟
پاسخ : وقت اداى زكات فطره، روز عيد فطر قبل از انجام نماز است؛ بنابراين، كسى كه نماز عيدفطر را مىخواند بايد فطره را پيش از نماز عيد بدهد، ولى اگر نماز عيد را نمىخواند مىتواند تا ظهر روز عيد تأخير بيندازد.
11 - آیا در پرداخت زکات فطره خوراک شخصی خود انسان ملاک می باشد؟
پاسخ : در زكات فطره خوراك شخصى خود انسان ملاك نيست بلكه خوراك معمولى اهل شهر و يا محل ملاك است؛ بنابراين، كسى كه هميشه برنج مىخورد مىتواند زكات فطره را از گندم بدهد.
12 - آیا می توان زکات فطریه را برای غیر فقیر که منافع آن به فقرا برسد مصرف کرد؟
پاسخ: زكات فطره را بنابر احتياط واجب در غير مورد فقرا و مساكين نمىتوان مصرف كرد، همچنين نمىتوان از آن كارخانه هايى تأسيس كرد و منافع آن را در خدمت نيازمندان گذارد، ولى تهيّه سرمايه از آن براى افراد نيازمند به مقدارى كه زندگانى آنها را اداره كند جايزاست.
13 - مصرف زکات فطره برای آزادى افراد فقیرى که بر اثر اشتباهاتى در زندان به سر مى برند، چه حکمى دارد؟
پاسخ:
اشکالى ندارد.
14 - آیا می توان مالی را که به عنوان فطریه کنار گذاشته شده، با مال دیگر تعویض کرد؟
پاسخ: مالى را كه به قصد فطره كنار گذارده، نمىتواند آن را با مال ديگرى عوض كند، بلكه بايد همان را براى فطره بدهد.
عضویت کانالها در ایتا و تلگرام👇
@pasokhvoice
@pasokhtext
@shenakhtehadis
عضویت در کانال واتساپ👇
https://chat.whatsapp.com/JsgIpTf31whGSs80EWSDwh