🔵 مواردی از عدالت‌محوری امیرالمؤمنین علیه السلام حضرت علی (ع) نمونه‌ای از یک حاکم عادل و پایبند به اصول اخلاقی و عدالت بود. او هیچ‌گاه در اجرای عدالت تساهل نداشت و حتی در مواردی که ممکن بود به ضرر خود یا نزدیکانش باشد، همچنان به اجرای عدالت پایبند ماند. داستان قضاوت ایشان در مورد برادرش عقیل که درخواست سهم بیشتری از بیت‌المال داشت ، با پاسخ قاطع ایشان، بشدت رد می شود. در ادامه به چند مورد دیگر از عدالت محوری حضرت می پردازیم که عبارتند از : ۱ _ برخورد با اشعث بن قیس اشعث بن قیس یکی از فرماندهان و سران قبایل بود که در دوران خلافت حضرت علی (ع) به دنبال امتیازاتی از بیت‌المال بود. وقتی اشعث درخواست کرد که امتیازی ویژه به او داده شود، حضرت علی (ع) به شدت با او برخورد کرد و به او گفت که بیت‌المال متعلق به همه مردم است و کسی حق ندارد از آن برای منافع شخصی استفاده کند. این نشان‌دهنده تعهد حضرت به عدالت و جلوگیری از تبعیض در تخصیص منابع عمومی است. ۲_ قضاوت در مورد زره خود با یهودی در زمان خلافت حضرت علی (ع)، زره ایشان گم شد و در دست یک یهودی پیدا شد. حضرت علی (ع) به دادگاه مراجعه کرد و قاضی شریح (که توسط خود حضرت منصوب شده بود) میان ایشان و یهودی به قضاوت پرداخت. به دلیل نداشتن شاهدان معتبر از سوی حضرت علی (ع)، قاضی به نفع یهودی حکم داد. حضرت علی (ع) این حکم را پذیرفت و حتی اعتراضی نکرد، با وجود آن که خود خلیفه وقت بود. این رفتار نمونه‌ای بارز از التزام به قانون و عدالت است، حتی اگر به ضرر خود شخص باشد. ۳_ برخورد با مروان بن حکم مروان بن حکم از افراد نزدیک به خلیفه سوم عثمان بود و بعد از کشته شدن عثمان به معاویه پیوست. وقتی حضرت علی (ع) به خلافت رسید، مروان به دلیل تخلفاتش باید محاکمه می‌شد. اما مروان خواستار عفو بود و برخی از اطرافیان حضرت علی (ع) نیز برای او وساطت کردند. حضرت علی (ع) به رغم توصیه برخی نزدیکان، عفو مروان را رد کرد و تاکید کرد که باید عدالت اجرا شود و کسانی که مرتکب جرمی شده‌اند، مسئول اعمال خود باشند. ۴_ برخورد با کارگزاران ناصالح حضرت علی (ع) در دوران خلافت خود با کارگزارانی که از مسیر عدالت و تقوا منحرف شده بودند، برخوردی قاطع داشت. او با عزل افراد ناصالح و جایگزین کردن آن‌ها با افراد شایسته، تلاش کرد تا از فساد و نابرابری در حکومت جلوگیری کند. برای مثال، او یکی از کارگزاران خود به نام مصقلة بن هبیره را به دلیل سوءاستفاده از بیت‌المال عزل کرد. ۵_ برخورد با طلحه و زبیر طلحه و زبیر از اصحاب بزرگ پیامبر (ص) و از نخستین بیعت‌کنندگان با حضرت علی (ع) بودند، اما به دلیل منافع شخصی و اختلافات سیاسی، از حضرت علی (ع) فاصله گرفتند و زمینه‌ساز جنگ جمل شدند. حضرت علی (ع) با وجود سابقه این دو و احترام به جایگاه آن‌ها، از حق و عدالت کوتاه نیامد و با آن‌ها مقابله کرد تا از فتنه و خونریزی در جامعه جلوگیری کند. ۶ _ تقسیم برابر بیت‌المال یکی از مهم‌ترین تصمیمات حضرت علی (ع) در زمان خلافتش، تقسیم برابر بیت‌المال بین مسلمانان بود. در حالی که در دوران خلفای پیشین، تقسیم بیت‌المال بر اساس سابقه، نسب و موقعیت اجتماعی انجام می‌شد، حضرت علی (ع) دستور داد که بیت‌المال به طور مساوی بین همه مسلمانان توزیع شود. این تصمیم به معنای از بین بردن تبعیض‌های طبقاتی بود و باعث نارضایتی برخی از افراد ثروتمند و صاحب نفوذ شد، اما حضرت علی (ع) به اصول عدالت و برابری پایبند ماند. ✅ این موارد نشان‌دهنده تعهد عمیق امیرالمومنین (ع) به اصول عدالت و انصاف در همه جنبه‌های زندگی فردی و حکومتی ایشان است و به عنوان درس‌های بسیار بزرگی برای جوامع امروز در نظر گرفته می شوند. ✍ موسی آقایاری 🆔 @Myidea