🌕 احکام روزه ۲۸
🌺
زکات فطره
🌸 در زکات فطره ۶ مطلب باید مطرح شود که به آن اشاره میشود:
1⃣
شرائط الوجوب و من تجب علیه (کی، چه کسی؟)
🍀 تکلیف – عدم الاغماء – حرّیت - غِنی
🌱 کسی که درآمد سالانهاش کفاف مخارج متعارف سالانهاش را نمیکند، فقیر است، و زکات بر او واجب نیست.
🍃 عَنْ يَزِيدَ بْنِ فَرْقَدٍ عَنْ أَبِي عَبْدِاللهِ (علیهالسّلام) اَنَّهُ سَمِعَهُ يَقُولُ:
مَنْ أَخَذَ مِنَ الزَّكَاةِ فَلَيْسَ عَلَيْهِ فِطْرَةٌ.
(وسائل الشيعة؛ ج ۹؛ ص ۳۲۲)
🌱 البته برای فقیر مستحبّ است که فطره را بدهد، هر چند غير از يک صاع نداشته باشد،
به این صورت كه به قصد فطره به يكى از عيالات بدهد، و او به همان قصد، به ديگرى بدهد تا دور تمام شود، و آن كه آخر به دست او مىآيد به همان قصد به اجنبى يا به يكى از عيالات دهد، هر چند احتیاط مستحبّ این است که به اجنبى بدهد.
2⃣
من تجب عنه (از طرف چه کسی؟)
🍀 از طرف خودش و کسانی که شب عید نانخور او هستند
🍃 عَنْ صَفْوَانَ الْجَمَّالِ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِاللهِ (علیهالسّلام) عَنِ الْفِطْرَةِ؟
فَقَالَ: عَلَى الصَّغِيرِ وَ الْكَبِيرِ وَ الْحُرِّ وَ الْعَبْدِ،
عَنْ كُلِّ إِنْسَانٍ صَاعٌ مِنْ حِنْطَةٍ أَوْ صَاعٌ مِنْ تَمْرٍ أَوْ صَاعٌ مِنْ زَبِيبٍ.
🌱 نوزادی که بعد از اذان مغربِ شبِ عید فطر متولّد شود، پرداخت زکات فطره برای او واجب نیست.
🌱 مهمانی که شب عید فطر میآید اگر فقط برای افطار باشد، فطریه اش بر عهده خودش است، و بر عهده میزبان نیست.
اما اگر مقداری بماند که نانخور به حساب آید بر عهده میزبان است.
(🍃 آیت الله سیستانی: شب را بماند،
🍃 آیت الله مکارم: چند شب مهمان او باشد)
🌱 كسى كه ديگرى بايد فطره ی او را بدهد، واجب نيست فطره ی خود را بدهد، و اگر او فطره را ندهد، بر خود انسان واجب نمىشود.
(🍃 آیت الله سيستانى و مکارم: احتياط واجب آن است كه اگر مىتواند خودش بدهد.)
🌱 كسى كه سيّد نيست نمىتواند به سيّد فطره بدهد، همانند زکات مال؛ حتى اگر سيّدى نانخور او باشد نمىتواند فطره ی او را به سيّد ديگر بدهد.
3⃣
جنسها (چی؟)
🍀 غلات اربعه: گندم، جو، کشمش و خرما؛ یا برنج و ذرت و مانند اينها که غذای متعارف شهر است، یا قیمت آنها، و خرما افضل است.
(در غیر غلّات اربعه احوط به شرط غلبه) (امام و آیتالله خامنهای)
🍃 آیتالله سيستانى و مکارم: غذای معمول شهر ولو غیر غلّات اربعه، یا قیمت آنها)
4⃣
قدرها (چقدر؟)
🍀 ۱ صاع؛ که تقریباً ۳ کیلوگرم است.
گندم؛ حدود ۶۰.۰۰۰ تومان
برنج ایرانی؛ حدود ۳۶۰.۰۰۰ تومان
برنج خارجی؛ حدود ۱۰۵.۰۰۰ تومان
🌱 طبق نظر حضرت امام و آیتالله خامنهای: برای همه افراد گندم و نان کافی است، ولو قوت غالب چیز دیگری باشد.
5⃣
وقتها (کِی؟)
🍀 وقت پرداخت یا جداکردن (عزل) زکات فطره، "شب عید فطر" تا "زوال آفتاب (اذان ظهر)" است.
🌱 قبل از عید فطر، در ماه مبارک رمضان بنابر احتیاط واجب نمیشود پرداخت کرد.
🍃 آیت الله سيستانى: میشود.
🌱 و كسى كه نماز عيد فطر مىخواند، بنابر احتياط واجب بايد فطره را پيش از نماز عيد بدهد یا جدا نماید،
ولى اگر نماز عيد نمىخواند، مىتواند دادن فطره را تا ظهر تأخير بيندازد.
🌱 و هر گاه فطریه را ندهد تا وقت آن بگذرد ولى جدا كرده باشد، همان را از مال خود به قصد فطره به مستحق دهد
🌱 و اگر جدا هم نكرده باشد، بنابر احتیاط واجب به قصد قربت بدون نيت قضاء و اداء (ما في الذمّة) به مستحق دهد.
🌱 اگر فطره را از مال خود جدا كند، جايز نيست بعد از آن به مال ديگری تبديل كند.
🌱 بنابر احتیاط واجب اگر در شهر خودش مستحقّ هست، به جای دیگر نبرد.
6⃣
مصرفها (به چه کسانی؟ در چه راهی؟)
🍃 إِنَّمَا الصَّدَقاتُ لِلْفُقَراءِ وَ الْمَساكينِ وَ الْعامِلينَ عَلَيْها وَ الْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَ فِي الرِّقابِ وَ الْغارِمينَ وَ في سَبيلِ اللهِ وَ ابْنِ السَّبيلِ فَريضَةً مِنَ الله وَ الله عَليمٌ حَكيمٌ (سوره توبة - آیه ۶۰)
🍀 حضرت امام: تمام مصارف ۸ گانه زکات اموال
🍃 آیتالله خامنهای: بنابر احوط به فقير شیعه بدهد
🍃 آیتالله سيستانى و مکارم: بنابر احتیاط واجب تنها به فقیر شیعه بدهد.
🍃 عَنْ أَبِي عَبْدِ الله (علیهالسّلام):
أَنَّ زَكَاةَ الْفِطْرَةِ لِلْفُقَرَاءِ وَ الْمَسَاكِينِ. (وسائل الشيعة)
🌱 فقیر باید شیعه دوازده امامی باشد،
و واجب النفقه زکات دهنده نباشد،
و احتياط واجب آن است كه به شرابخوار و كسى كه آشكارا معصيت كبيره مىكند فطره ندهند،
و نباید در معصیت صرف کند.
🌱 احتياط واجب آن است كه به يک فقير بيشتر از مخارج سالش، و كمتر از ۱ صاع فطره ندهند.
(🍃 آیت الله سيستانى: احتياط مستحبّ)
🍀 زکات فطره باید با قصد قربت باشد.
معمول مراجع شرط صحت میدانند،
و آیت الله سيستانى شرط قبول.
🖋حجت الاسلام و المسلمین استاد اصغری
مبتنی بر "رساله رهبر معظّم انقلاب
https://eitaa.com/quran384