❇️ظلم منع از ورود به و تخریب آنها 💠 وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن مَّنَعَ مَسَاجِدَ اللَّهِ أَن يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ وَسَعَى فِي خَرَابِهَا أُولَئِكَ مَا كَانَ لَهُمْ أَن يَدْخُلُوهَا إِلَّا خَائِفِينَ لَهُمْ فِي الدُّنْيَا خِزْيٌ وَلَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ "114/بقره" 🌱 و كيست ستمگرتر از آنكه [با تعصّبات فرقه‌اي خويش] از ذكر نام خدا در مساجد جلوگيري كند و در ويراني آن بكوشد؟ آنان را نرسد كه جز به حال بيم و هراس [از اعمالشان، در فضايي روحاني] به مساجد درآيند. آنان را در دنيا رسوايي و در آخرت عذابي عظيم است.  🔹 وقتي يهوديان و مسيحيان يكديگر، و هر دو طرف مسلمانان را، بر اساس تلقي و برداشت خود از دين، به هيچ مي‌شمرند، همان «اختلافات» و دشمني‌هايي، كه در انتهاي آية قبل به آن اشاره شد، پيش مي‌آيد. اختلاف نيز به دسته‌بندي و صف‌آرايي ستيزه‌جويانه منجر مي‌شود و به اتكاء فتاوي ارتداد و الحاد و تكفير و تفسيق علية گروه مقابل، توده‌هاي تحريك شده از ورود مردم به مراكز عبادي مخالفين ممانعت به عمل مي‌آورند و مي‌كوشند اماكني را كه براي ياد خدا برپا شده ويران نمايند؛ صحنه‌اي كه هزاران بار در تاريخ تكرار شده است؛ از اختلاف 12 فرقة بني‌اسرائيل با يكديگر تا اختلافات با مسيحيان، فرقه‌هاي مسيحي با يكديگر و با يهوديان، جنگ‌هاي صليبي با مسلمانان، شيعه و سنّي با يكديگر و با شعبات فرعي خود! 🔹نمونة آشناترش؛ ممانعت از مساجد شيعيان در عربستان و در شهرهاي بزرگ ايران از اهل تسنّن، دراويش، حتي اماكن و مراسم مذهبي گروه‌هاي سياسي مذهبي غير موافق با حاكميت. جنگ هفتاد و دو ملت همه را عذر بنه چون نديدند حقيقت ره افسانه زدند. 🔹منظور از «مساجد»، هر مكان سجده براي خداست، نه الزماً بناي ديني مسلمانان. پس به رنگ حزب و گروه و فرقه درآوردن مكاني كه براي پرستش آفريدگار و پرهيز از شرك و شخصيت‌پرستي و شيطنت برپا شده، و تبديل آن به پايگاه سياسي و گروهي جرياني خاص، بزرگترين ظلم و ستم است. چه ظلمي بالاتر از آنكه كانوني را كه براي صلح و آشتي و اتحاد آحاد يك ملت بر مبناي آرماني واحد برپا شده، به ويراني معنوي و خلوت و خرابي بِكِشند؟ هرچند بناي ظاهري آن بسيار آباد و تزيين شده باشد. به پيش‌بيني امام علي(ع) از آيندة جهان اسلام: «بر مردم زماني خواهد آمد كه در ميان آنها از قرآن جز رسمش، و از اسلام جز اسمش چيز ديگري باقي نمي‌ماند! مساجدشان در آن روز از حيث ساختمان آباد و از نظر هدايت خراب است. 🔹 ساكنان و سازندگان آن بدترين مردم روي زمين‌اند، فتنه‌ها از آن مردم برمي‌خيزد و خطاها بدانان پناه جويد؛ هركس از آن خطاها دوري گزيند، او را بازگردانند و هركس را از همراه شدن با آنان بازمانده به سوي آن مي‌كشانند...» [نهج البلاغه حكمت 369 [و در بعضي نسخ 346]. 📚تفسیر آقاے بازرگان ༻🍃‌🌸🍃༺ 🆔@quranpuyan