▪️امام موسی کاظم(علیه‌السلام) در دوران حساسی از تاریخ اسلام زندگی می‌کرد و تلاش ایشان با توجه به خفقان وضع موجود، استفاده از تمام ظرفیت‌ها و امکانات موجود در جهت رشد و استحکام تشیع و تمدن‌سازی بوده است. همزمان شدن با یکی از خلفای مقتدر عباسی یعنی هارون‌الرشید و قرار گرفتن در دوره رشد علوم اسلامی و دوره طلایی تمدن اسلامی، وظیفه سنگین و سخت امام را در اعتلای اندیشه امامت نشان‌می‌دهد. 🔰 امام موسی کاظم(علیه‌السلام) در مسیر هدایت همگانی و با توجه به شرایط خاص زمان خود از همان ابتدا شروع به فعالیت‌های علمی و فرهنگی و تربیتی نمود تا موجبات رشد و اعتلای فرهنگ و تمدن اسلامی را به وجود آورده و نهایتاً موجب سعادت و کمال انسان‌ها شود. 💢 اقدامات حضرت در جهت تمدن‌سازی اسلامی: 1⃣ تبلیغ و اشاعه اسلام ناب 🔹احکام و قوانینی که از جانب امام کاظم(علیه‌السلام) تبیین می‌شد از علم امامت وی سرچشمه می‌گرفت و بنابراین در صورت عرضه این علوم و احکام دینی، جامعه در مسیر هدایت صحیح قرار می‌گرفت. 2⃣ توصیه به تحقیق و تعقل 🔸توصیه به تحقیق و تعقل از جمله اقداماتی بود که ظاهراً برای بن‌ی عباس بدون مزاحمت و دردسر آفرینی به‌حساب می‌آمد. ایشان می‌کوشیدند مردم را لحظه‌ای به اندیشیدن و تعقل وادارند و از آن حال و وضعی که داشتند بیرون آورند. زیرا نفس اندیشیدن و تعقل خود موجب گره گشایی و دستیابی به رهیافت هاست. ▫️مسلماً انسانی که اهل تفکر و تعقل است با دید بهتری نسبت به محیط اطراف خود می‌نگرد و رفتار و کردار او با این تعقل و تفکر سنجیده‌تر می‌شود و به‌جای هوسرانی و مشغول شدن به کارهای باطل به پیشرفت مادی و معنوی در زندگی میاندیشد و نهایتاً قوای خود را در این راه به کار می‌بندد. 3⃣ تأکید و ترغیب بر آموختن علم و دانش 🔹امام موسی کاظم (علیه‌السلام) مخصوصاً بر یادگیری علوم دینی تأکید فراوانی داشت و از فرا گرفتن علومی که سودی به حال شخص ندارد منع می‌فرمودند. 4⃣ تربیت شاگردان 🔸با وجود شرایط سختی که از سوی دولت عباسیان و مخالفان حضرت برای ایشان به وجود آمده‌بود، اما حضرت بر تربیت شاگرد فعالیت جدی داشتند و نتایج خوبی در این زمینه به‌دست آمد. 🔺یکی از عوامل پیشرفت فرهنگ و تمدن اسلامی در سال‌های بعد، همین شاگردان عالم و با تقوا بود که تربیت شده مکتب اهل‌بیت (علیه‌السلام) بوده و علوم آنها را بعدها در سرزمین‌های اسلامی گسترش دادند. 🔻هر چند که به‌دلیل فضای اختناق و فشار سیاسی_اجتماعی که در آغاز دوران امامت امام توسط خلفای عباسی به وجود آمده‌بود تعداد شاگردانی که در مکتب امام مشغول به تحصیل شدند کمتر بود اما همین تعداد کمتر نیز تأثیر فراوانی در گسترش علوم و فرهنگ اسلامی در حوزه‌های مختلف علمی و فرهنگ و تمدنی بر جای گذاشتند. ☑️ به این ترتیب، امام موسی کاظم علیه‌السلام توانستند نقش خویش را در این برهه زمانی ایفا نمایند. شهادت مظلومانه ایشان نشانگر تأثیرگذاری امام بر جامعه بوده است که خلیفه وقت نتوانست آن را تحمل کند، لذا مجبور به از میان بردن امام شد. ✍ مرضیه باباخان، دکترای تاریخ (ع) (ع) 🌐 رسانه حوزه انقلابی (رحا مدیا) 🆔 @rahamedia