💢 نگاشت 33: نکته های تفسیری آیه 37سوره نباء رَبِ‌ السَّمَاوَاتِ‌ وَ الْأَرْضِ‌ وَ مَا بَيْنَهُمَا الرَّحْمنِ‌ لاَ يَمْلِکُونَ‌ مِنْهُ‌ خِطَاباً همان پروردگار آسمان ها و زمین و آنچه میان آنهاست، آن مهربانی که هیچ کس را اختیار چون و چرای با او نیست. ▪ «رَبِّ»: بدل از (رَبِّ) آیه پیشین است.▪ «الرَّحْمنِ»: بسیار مهربان. صفت یا بدل (رَبِّ) است. ▪ «لا یَمْلِکُونَ»: توان ندارند. نمی‌توانند. مرجع ضمیر فاعلی، اهل آسمانها و زمین و سراسر کائنات است. «مِنْهُ»: بیان (خِطَاباً) و بر آن مقدّم است و جنبه تأکید دارد. در معنی چنین است: لا یَمْلِکُونَ أَن یُخَاطِبُوهُ. «خِطَاباً»: مخاطب قرار دادن. زبان به سخن گشودن. گفتگو کردن. ۱ - خداوند، مالک و مدبّر آسمان ها و زمین و تمام موجودات بین آنها است. (ربّ السموت و الأرض و ما بینهما) ۲ - تدبیر امور انسان ها، در اختیار مالک و مدبّر جهان هستى است. (ربّک ... ربّ السموت و الأرض و ما بینهما) ۳ - جهان، داراى آسمان هاى متعدد است. (السموت) ۴ - وجود موجوداتى بین آسمان ها و زمین (و ما بینهما) ۵ - خداوند، داراى رحمتى گسترده بر انسان ها و تمام موجودات آسمان ها و زمین است. (ربّک ... ربّ السموت و الأرض و ما بینهما الرحمن) 🔹 «رحمان» صیغه مبالغه است و به قرینه «ربّک» و «ربّ السماوات»، مراد گسترش رحمت الهى بر تمام مشمولان ربوبیت او است. ۶ - پاداش رسانى به اهل تقوا در قیامت، اقتضاى تدبیر نظام هستى و لازمه ربوبیت خداوند بر جهان است. (جزاء من ربّک ... ربّ السموت و الأرض و ما بینهما) ۷ - «رحمان»، از اسامى و اوصاف خداوند است. (الرحمن) ۸ - نعمت هاى بهشت و پاداش تقواپیشگان در آن، جلوه رحمت گسترده خداوند است. (جزاء من ربّک ... الرحمن) ۹ - تدبیر امور آسمان ها و زمین و موجودات بین آنها از سوى خداوند، بر پایه رحمت و عطوفت است. (لایملکون منه خطابًا) توصیف «ربّ» به «رحمان»، حاکى از نقش رحمت در تدبیر نظام هستى است. ۱۰ - خداوند، تنها تصمیم گیرنده صحنه هاى آخرت و کیفر و پاداش مردم (لایملکون منه خطابًا) ۱۱ - ناتوانى همگان، از گفتوگوى خودسرانه با خداوند در قیامت (لایملکون منه خطابًا) ۱۲ - خداوند در امور جهان آخرت، به هیچ کس اختیار تصمیم گیرى و اظهار نظر نداده است. (لایملکون منه خطابًا) ۱۳ - ناتوانى همگان، از اعمال نظر و دخالت در تصمیم گیرى هاى جهان آخرت، برخاسته از فراگیر بودن ربوبیت خداوند و گستردگى رحمت او است. (ربّ السموت و الأرض و ما بینهما الرحمن لایملکون منه خطابًا) ۱۴ - خداوند، در تدبیر امور عالم و گستراندن رحمت خویش، به احدى از مخلوقات خود حق اعتراض نداده است. (ربّ السموت ... الرحمن لایملکون منه خطابًا) 🌴🌴🌴 قدر ار نشناسد دل و کاری نکند بس که از این حاصل ایام برد 🔅 تفسير و قرآن پژوهی @rahighemakhtoom