برشی از کتاب گرانسنگ #تفسیر_تسنیم_جلد_اول(137) #کانال_قرآنی_رحیق(گنجینه آموزه های تفسیری) #تفسیر_قرآن #تفسیر_تخصصی #سوره_حمد #تفسیر #تسنیم #آیت_الله_جوادی_آملی 🔅🔅🔅 اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ (6) 📌لطايف و اشارات ✅11 ـ زمامدار صاعد و ساقط 📃در اين سير برخي با اين كه به سمت دركات سير مي كنند مي پندارند در درجات و رو به سوي بالا سير مي كنند. اينان همانند درخت كه «اصل» و ريشه اش در خاك و گل فرو رفته و آنچه از آن بالا آمده است تنها «فرع» و شاخ و برگ است، همه‌ي فكرشان معطوف به خاك است و چون در دنيا درخت گونه سر به خاك فرو برده بودند، در قيامت نيز سر به زير، و روبرگردانده محشور مي شوند: (ولو تري إذ المجرمون ناكسوا رؤسهم عند ربّهم)[ سوره‌ي سجده، آيه‌ي 12. سرافكنده محشور شدن مجرم در قيامت كه در روايات نيز به آن اشاره شده، تنها به معناي «سر به زيري» براثر شرم نيست، بلكه او براثر زميني انديشيدن با هيئت خاص (منكوس الرأس) محشور مي شود و اين بازتاب همان افكار و رفتار دنيوي اوست كه در جهت «تنزّل» بود، نه «تعالي».]. 📃بر اين اساس كه هر متحرّكي تنها انتخاب كننده‌ي راه است و محرك او خداي سبحان است، مصداقِ «اِهدنا» در آيه‌ي مورد بحث «حَرِّكنا» است؛ چنانكه «نَوِّرنا» و «اَنْعِم علينا» نيز از مصاديق آن است. توضيح اين كه، «اهدنا» گرچه در معناي خود (هدايت) به كار رفته است، اما مصداق اين هدايت، نوراني كردن، نعمتْ بخشيدن و تحريك خاصي است كه انسان با آن، درجات را يكي پس از ديگري پيموده، به سر منزل مقصود كه لقاي مهر و جمال ربّ العالمين است مي رسد. 📃قرآن كريم درباره‌ي هدايت و ضلالت نيز مي فرمايد هر دو به دست خداست، ولي خداي سبحان جز فاسقان كسي را گمراه نمي كند: (يُضلّ به كثيراً ويهدي به كثيراً وما يضلّ به إلاّ الفاسقين)[ سوره‌ي بقره، آيه‌ي 26.]. هدايت الهي همان اعطاي توفيق و دستگيري از عبد سالك و رساندن او به مقصد است و اضلالْ ندادن توفيق و رها ساختن شخص به حال خويش است، نه امري وجودي. اما اين رها شدن و بيراهه رفتن را ابتدا انسان به سوء اختيار خود بر مي گزيند، ولي سقوطش به طرف دركات به دست خداوند است و اِضلالِ به اين معنا ويژه‌ي فاسقان و منحرفان از صراط مستقيم است. ☘️☘️☘️ 🔰در رساندن سخن حق و پایبندی به آن استقامت بورزیم و ثابت قدم باشیم. @rahighemakhtoom