امتیاز ویژه همایش کتاب سال حوزه، راهی اشتباه
@rozaneebefarda
🔻🔻🔻
دبیر همایش کتاب سال حوزه درباره بخش ویژه این همایش گفته است: «در راستای اجرای مصوبه شورای عالی حوزههای علمیه و مصوبه شورای سیاستگذاری همایش، کتابها و پایاننامههایی که به زبان «غیرفارسی» تالیف شده باشند از امتیاز ویژه برخوردار خواهند شد.»
همایش کتاب سال حوزه یکی از کارهای خوب سیستم پژوهشی حوزه برای جذب و معرفی تولیدات این نهاد مبارک است. اما امتیاز ویژه دادن به تولیدات «غیرفارسی» که در بیان دبیر این همایش آمده، حکایت از آن دارد که حوزه علمیه دوست دارد فراسرزمینی بیندیشد ولی گویا آگاهی درستی از مبادی، ابزار و لوازم آن ندارد. زیرا:
اگر حوزه علمیه در جغرافیای ایران اسلامی بودجه میگیرد، هزینه و زندگی می کند باید بداند که زبان رسمی جمهوری اسلامی، زبان فارسی است و مشکلات و آسیبها، امتیازات و ساختارهای آن نیز به همین زبان پی جویی می شود و اگر حوزه می خواهد در بستر انقلاب اسلامی رشد کند، اول باید به خدمات و آسیبهای همین نظام بپردازد و این راهی ندارد جز فکر کردن و سخن گفتن بر اساس زبان حاکمان و مردمان همین سرزمین.
این همایش هم مانند بسیاری دیگر از بخشهای سیستمی حوزه، تناسب و جایگاه خودشان را در منظومه نظام جمهوری اسلامی نمی دانند و هنوز تعریفی از حوزه تراز انقلاب اسلامی نه، بلکه حوزه در زمان جمهوری اسلامی هم ندارند.
نگاه جهانی حوزه های علمیه و فراسرزمینی بودن آن نیز نمی تواند توجیه گر این مسئله باشد زیرا حوزه می تواند آثار فارسی تولید کند ولی با نگاه به حل مسائل جهانی، چه اینکه تولید آثار غیر فارسی نیز تلازمی با تحقق این هدف ندارد زیرا ممکن است مسائل داخل ایران به زبان غیر فارسی نگارش یافته باشند (و کم لها من نظیر)
همچنین درست است که زبان قرآن و زبان دین زبان عربی است ولی فعلا زبان معیار در این جغرافیای سرزمینی، زبان فارسی است. و این دو زبان اگرچه از هم جدایی ناپذیرند ولی تفاوت ماهوی در ساختار و قالب بیان آنها وجود دارد.
چه اینکه هم اکنون مترجمین خوبی در حوزه و بیرون حوزه حضور دارند که با ادبیات دینی نیز آشنایند و می توانند مسائل مهم مردمان بیرون از جغرافیای فارسی را تحت پوشش قرار دهند و تولیدات حوزه علمیه را برای آنان ترجمه کنند.
همچنین درباره این گفتار و بخش ویژه از همایش، باید گفت که معلوم نیست که متکفل برگزاری این همایش، آیا حوزه علمیه در ایران است یا حوزه علمیه خارج از ایران؟ آیا حوزه علمیه ای که امور مربوط به طلاب داخل ایران را پی گیری می کند یا جامعه المصطفی است؟ اصلا این همایش معلوم نیست که برند ملی دارد یا بین المللی که اعضای آن در پی چنین هدفی هستند. (و این ضعفی در شکل ساختاری این همایش است)
بنابراین به نظر می رسد ـ جدای از این بحث که چند درصد از این نوشته جات غیر فارسی توانسته با مردمان زبان اصلی آن ارتباط خوب و قوی برقرار کند و یا به مسائل اصلی آن جغرافیا بپردازد ـ پیشنهاد می شود:
1. حوزه برای تولیدات به زبان فارسی بیشتر ارج گذارد تا پژوهشگران و نویسندگان حوزه بتوانند بر تولید محتوای منسجم و متقن بر اساس زبان اصلی خود تمرکز داشته باشند و به سمت تولیدات کاربردی در فضای حاکم بر کشور و نظام پیش روند.
2. حوزه به فکر نهضت ترجمه باشد تا آثار درخور غیرفارسی زبانان را برای آنان ترجمه دقیق و عالمانه کند.
3. در این همایش، یک بخش بین الملل تعریف شود و آثار غیر فارسی را در آن به صورت تخصصی بررسی کنند که آیا اولا به مسئله مهم آن زبان غیر فارسی پرداخته است و ثانیا اینکه توانسته با مردمان آنجا ارتباط برقرار کند.
این سخن رهبری که در دیدار جمعی از مخترعان جوان کشور در 30 فروردین 1384 بیان داشته اند نیز راهگشاست:
« آن روزی را باید دنبال کنیم که اگر در دنیا دانشمندی خواست یک نظریه ی علمی را بفهمد، بشناسد، حل کند و با یک اختراع آشنا شود، مجبور شود زبان فارسی را یاد بگیرد. من این مطلب را داخل پرانتز بگویم؛ هفته ی گذشته به یک مشت جوان که این جا آمده بودند، گفتم آن روزی را باید دنبال کنیم که اگر در دنیا دانشمندی خواست یک نظریه ی علمی را بفهمد، بشناسد، حل کند و با یک اختراع آشنا شود، مجبور شود زبان فارسی را یاد بگیرد.»
::: مَنار|| حوزه و روحانیت تراز انقلاب اسلامی
@rozaneebefarda