🌓 مولی علی ع و اخلاق دشمنی
🔹یادداشت روز ( بازنشر )
❇️علی ع نماد و نمونه برجسته اخلاق در عالم انسانی است؛ چه طرف ارتباط دوست او باشد و چه دشمن او؛ امروز به بهانه سالروز شهادت آن اسوه انسانیت به چند نمونه کوتاه از مواجهه های او با دشمنان و در هنگامههای جنگ خواندنی است:
1⃣ در آستانه جنگ صفین بود که دو تن از یاران باوفای آن حضرت، یعنی حجربن عدی و عمرو بن حمق در میان مردم به راه افتاده بودند و دشنام و لعن و نفرین نثار شامیان میکردند. حضرت آنان را خواست و فرمود: «خوش ندارم که یارانم اهل دشنام و لعن و نفرین باشند؛ به جای این کار از خدا بخواهید تا از خون ریزی جلوگیری کند و صلح و صفا برقرار شود.» (وقعۀ صفین، ص 103).
2⃣در شب آغاز جنگ، امام همه سپاهیانش را جمع کرد و به ایشان فرمود: «تا دشمن آغاز به جنگ نکرده شما اقدامی نکنید، زیرا شما حجتی تمام دارید و چون ایشان آغاز به جنگ کنند، این حجت دیگر به سود شما و به زیان آنان خواهد بود. و اگر هم جنگیدید و دشمن را شکست دادید، گریزندهای را نکشید و مجروحی را به قتل نرسانید و عورتی را برهنه نسازید و کشتهای را مثله نکنید. و اگر به قرارگاه دشمن در آمدید پردهای را مدرید و جز به فرمان من به خانهای وارد نشوید و چیزی از اموال ایشان را جز آنچه در لشکرگاه باشد برنگیرید و به هیچ زنی آزار نرسانید، حتی اگر به ناموس شما دشنام دهند ...» (وقعه صفین، ص 204-293 و حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ص 98).
3⃣ تاکتیک اخلاقی حضرت در مقابله به مثل با دشمنان نیز از سر انصاف و ادب بود نه انتقام گیری و سخت گیری چنانچه فرمودند: اگر آن ها ساکت ماندند ما آنها را به حال خود وامیگذاریم، اگر بر ضد ما سخن گفتند و تبلیغات کردند، ما در برابر، با آنها سخن خواهیم گفت و اگر بر ما خروج کردند و اقدام به نبرد کردند، با آنها خواهیم جنگید.(انساب الاشراف، ج2، ص 360)
✳️به این ادبیات در دنیای امروز اخلاق جنگ و صلح می گویند که شایسته است با دشمن خویش چنین و چنان رفتار کنید که در زندگی علی ع از این دست رفتارهای انسان دوستانه فراوان می بینیم؛ علاوه بر موارد فوق؛ رفتار زیبای او با عمرو بن عبدود در جنگ احزاب است و نمونه عینی تر وصیت او درباره حرمت به قاتل خویش است که آدم در عجب می ماند که ما واقعا پیروان و شیعیان علی ع هستیم؟!
بجز از علی که گوید به پسر که قاتل من
چو اسیر توست اکنون به اسیر کن مدارا
✍ حال دشمن که سهل؛ بیاییم لااقل با هموطنان و همکیشان خویش، علی وار معاشرت کنیم.