🔹🔸امانت و خشوع
🔻🔻🔻🔻
رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : إنَّ أوَّلَ شيءٍ يُرفَعُ مِن هذهِ الاُمّةِ الأمانَةُ و الخُشوعُ ، حتّى لا تَكادُ تَرى خاشِعا .
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
ای اباذر
نخستين چيزى كه از ميان اين امت رخت بر مى بندد، امانتدارى و خشوع است، چندان كه تقريبا مسلمان خاشعى نمى يابى .
توضیح
خضوع👈 تذلل اعضای ظاهریست
خشوع 👈 تذلل درونی و قلبی ست
🪴🪴🪴
واژگان‌های «خضوع» و «خشوع» هر دو به معناى تذلل و انکسار آمده‌اند.[1]
خضوع مختص جوارح و اعضاى بدن آدمى است، ولى خشوع مختص قلب است.[2] به بیان دیگر، خضوع در بدن و صورت و چشم ظاهر می‌گردد، اما محل خشوع قلب است. اگر قلب از هیبت و عظمت الهى خاشع گردید، قهراً بدن نیز خاضع می‌گردد. [3] .
[1]. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج 8، ص 71 و 72، بیروت، دار صادر، چاپ سوم، 1414ق؛ فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج 1، ص 112 و 113، قم، هجرت، چاپ دوم، 1410ق.
[2]. طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه، موسوی همدانی، محمد باقر، ج 1، ص 229، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ پنجم، 1374ش.
[3]. امین بانوى اصفهانى، سیده نصرت، مخزن العرفان در تفسیر قرآن، ج 15، ص 116، تهران، نهضت زنان مسلمان، 1361ش.
[4]. عاملى، ابراهیم، تفسیر عاملی، محقق، غفاری، على اکبر، ج 1، ص 74، تهران، صدوق، 1360ش.
[5]. این معنا با توجه به معنای لغوی خشوع است که به معنای تذلل و انکسار آمده است.
[6]. «وَ رُوِیَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص رَأَى رَجُلًا یَعْبَثُ فِی صَلَاتِهِ بِلِحْیَتِهِ فَقَالَ لَوْ خَشَعَ قَلْبُهُ لَخَشَعَتْ جَوَارِحُه». دیلمی، حسن، إرشاد القلوب إلى الصواب، ج 1، ص 115، قم، شریف رضى، چاپ اول، 1412ق.
[7]. حسینى شاه عبدالعظیمى، حسین بن احمد، تفسیر اثنا عشری، ج 1، ص 136 و 137، تهران، میقات، چاپ اول، 1363ش.
آیات مرتبط
سوره البقرة (45) : وَاسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ ۚ وَإِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِينَ
سوره آل عمران (199) : وَإِنَّ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَمَنْ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْكُمْ وَمَا أُنْزِلَ إِلَيْهِمْ خَاشِعِينَ لِلَّهِ لَا يَشْتَرُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ ثَمَنًا قَلِيلًا ۗ أُولَٰئِكَ لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ سَرِيعُ الْحِسَابِ
سوره الإسراء (109) : وَيَخِرُّونَ لِلْأَذْقَانِ يَبْكُونَ وَيَزِيدُهُمْ خُشُوعًا ۩
سوره طه (108) : يَوْمَئِذٍ يَتَّبِعُونَ الدَّاعِيَ لَا عِوَجَ لَهُ ۖ وَخَشَعَتِ الْأَصْوَاتُ لِلرَّحْمَٰنِ فَلَا تَسْمَعُ إِلَّا هَمْسًا
سوره الأنبياء (90) : فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَوَهَبْنَا لَهُ يَحْيَىٰ وَأَصْلَحْنَا لَهُ زَوْجَهُ ۚ إِنَّهُمْ كَانُوا يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَيَدْعُونَنَا رَغَبًا وَرَهَبًا ۖ وَكَانُوا لَنَا خَاشِعِينَ