❇️ #محتواي_دعا
دعای #دوازدهم
به ما شيوهي اقرار به گناه و درخواست توفيق براي توبه و بازگشت از معصيت، به سوي اطاعت از خداي تعالي را آموزش ميدهد
عنوان دعا چنين است:
و کان من دعائه عليهالسلام في الاعتراف و طلب التوبه الي الله تعالي، از دعاهاي امام (ع) (که به ما) شيوهي اقرار به گناه و درخواست (توفيق براي) توبه و بازگشت (از معصيت) به سوي (اطاعت) از خداي تعالي را آموزش ميدهد.
امام محمد باقر (ع) فرمود: به خدا قسم، خدا از مردم جز دو خصلت و خوي نخواسته است اول آنکه به نعمتها اعتراف کنند که براي ايشان ميافزايد، دوم آنکه به گناهان اقرار نمايند که آنها را از آنان ميآمرزد.
البته پيش از اين نيز توضيح داديم که امامان (ع) معصوم هستند، و نه تنها گناه نميکنند، بلکه فکر گناه هم نميکنند. اما در پيشگاه خدا و هنگام عبادت و دعا چنان سر بر آستان الهي ميگذارند و ابراز بندگي و خشوع ميکنند، که جز ذات اقدس الهي چيزي را نميبينند، چنانکه مولا و مقتداي عارفان علي (ع) در حال عبادت و دعا و راز و نياز شبانه با معبود، از خود بيخود گرديده و از حال ميرفتند.
امام سجاد (ع) در اين دعا به ما ميآموزد که چگونه عرض تقصير به پيشگاه خداوند ببريم و چگونه از او درخواست بازگشت و توبه کنيم.
فرازهاي اول دعا را، ايستاده بر درگاه حق، به زيبايي اينگونه بيان ميفرمايند: اللهم انه يحجبني عن مسالتک خلال ثلاث، و تحدوني عليها خله واحده، بار خدايا سه خصلت مرا از درخواست از تو بازميدارد و يک خصلت مرا بر آن ميدارد. و سپس آن سه خصلت را معرفي ميکنند:
1- يحجبني امر امرت به فابطات عنه، بازميدارد مرا امري که به آن فرمان دادي و من از بجا آوردن آن درنگ کردم (کوتاهي کردم)
2- و نهي نهيتني عنه فاسرعت اليه، و نهيي که از آن جلوگيري کردي (دستور انجام ندادن آن را دادي) و من به سوي آن شتافتم.
3- و نعمه انعمت بها علي فقصرت في شکرها، و نعمتي که به من بخشيدي و من در سپاسگزاريش کوتاهي نمودم.
امام (ع) بطور غيرمستقيم به ما آموزش ميدهد که براي رسيدن به رضاي الهي بايد اوامر و فرمانهاي خدا، يعني دستورات مکتب را انجام دهيم و از آنچه خداوند نهي کرده و خلاف دستور مکتب است دوري کنيم و با بکارگيري صحيح نعمتها و امکانات الهي که به ما ارزاني داشته شکر وي را بجا آوريم.
سپس آن خصلتي که واميدارد که از خداوند درخواست نمايد را اينگونه معرفي ميکند: و يحدوني علي مسالتک تفضلک علي من اقبل بوجهه اليک، و واميدارد تا به درخواست از تفضل تو به کسي که رو به تو آورد. و ادامه ميفرمايد: و با گمان نيک به سويت آيد.
مسلما کسي که به پيشگاه خداوند روي ميآورد و توبه و بازگشت ميکند و در حقيقت تصميم ميگيرد که انسان ديگري شود و گذشته را جبران کند، بازگشت و توبهي او بايد داراي ويژگيها و علائمي باشد، که حالت بازگشت را در او نشان بدهد، امام سجاد (ع) حالات و ويژگيهايي که انسان تائب (توبهکننده) بايد داشته باشد و با آن حالت به پيشگاه خداوند روي آورد را چنين برميشمرند:
1- تلقاک بالانابه، به وسيلهي توبه به تو روي آورد.
2- و اخلص لک التوبه، و توبه را براي تو خالص گرداند.
3- فقام اليک بقلب طاهر نقي، پس با دلي پاک به سوي تو برخيزد. (از درون و برون حالت بازگشت و توبه داشته باشد)
4- ثم دعاک بصوت حائل خفي، سپس با صداي تغيير يافته (زمزمهوار) آهسته تو را بخواند.
5- قد تطاطالک فانحني، و در حاليکه براي تو فروتني کرده و خم گشته.
6- و نکس راسه فانثني، و سرش را به زير افکنده و کج کرده.
7- قد ارعشت خشيته رجليه، به راستي که ترس پاهايش را به لرزه انداخته.
8- و غرقت دموعه خديه، و اشک گونههايش را غرق کرده باشد.
چنانکه ملاحظه ميکنيم، امام (ع) حالات جسمي و روحي انسان توبهکنندهي واقعي را دقيقا ترسيم ميکند. و اين جز از امام معصوم (ع) که طبيب الهي انسان است و به همهي زواياي وجود او به علم الهي آگاهي دارد، از کس ديگري برنميآيد.
سپس در بخش ديگر دعا، و در حين مناجات و نيايش، به يکي از مهمترين و اساسيترين ارزشهاي الهي يعني دوري از «استکبار» اشاره کرده و ميفرمايد:
و ان احب عبادک اليک من ترک الاستکبار عليک، و جانب الاصرار، و لزم الاستغفار، و محبوبترين بندگان تو نزدت کسي است که بر تو سرکشي و استکبار ننمايد، و از اصرار (بر گناه) دوري گزيند، و همواره آمرزش طلبد.
يعني از حالت استکبار که باعث ميشود انسان به سوي نافرماني و در نتيجه گناه روي آورد، دور شود و اگر گناهي کرد، بر آن اصرار نکند و آن را پيگيري ننمايد و به وسيله «استغفار» در پي جبران گناه و اثرات آن برآيد و از خداوند طلب بخشش کند. کسي که اين حالات را داشته باشد، هميشه در خط و راه خداوند گام برميدارد لذا از کساني است که به فرمايش امام سجاد (ع) خداوند او را از همه بيشتر دوست دارد.
#محتواي_دعا_دوازدهم
⏺کانال انس با #صحیفه_سجادیه
🆔 @sahife2