انس با صحیفه سجادیه
✳️ تكامل آفرينش آدم از نطفه تا انسان‏ قسمت دوم «تكامل تدريجى بشر از حكمت‏ها و امتيازاتى برخوردار است كه مرحوم علّامه در بحث تجرّد نفس، تفاوت اساسى پيدايش روح و جسم را در هويت سنخى آن دو مى‏داند و مى‏نويسد: «وَ نَفَخَ فِيهِ مِن رُّوحِهِ» و از روح خود در وى دميد. و در جاى ديگر فرموده است: وَ يَسَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبّى» و از تو درباره روح مى‏پرسند، بگو: روح از امر پروردگار من است. در اين آيه روح را از سنخ و نوع امر خود معرّفى مى‏كند و سپس در جاى ديگر امر را معرّفى كرده و مى‏فرمايد: إِنَّمَآ أَمْرُهُ إِذَآ أَرَادَ شَيًا أَن يَقُولَ لَهُ كُن فَيَكُونُ* فَسُبْحنَ الَّذِى بِيَدِهِ مَلَكُوتُ كُلّ شَىْ‏ءٍ» شأن او اين است كه چون پديد آمدن چيزى را اراده كند، فقط به آن مى‏گويد: باش، پس بى‏درنگ موجود مى‏شود.* بنابراين [از هر عيب و نقصى‏] منزّه است خدايى كه مالكيّت و فرمانروايى همه چيز به دست اوست. در اين آيه مى‏فرمايد كه روح از عالم ملكوت و همان كلمه كُنْ وجودى است. در جاى ديگر امر را چنين وصف مى‏فرمايد: وَ مَآ أَمْرُنَآ إِلَّا وَ حِدَةٌ كَلَمْحِ بِالْبَصَرِ» و فرمان ما جز فرمان واحدى نيست كه مانند يك چشم بر هم زدن است. تعبير كَلَمْحِ بِالْبَصَرِ مانند: يك چشم بر هم زدن مى‏رساند كه امر با همان حكم‏ كُن موجودى است كه يكباره به وجود مى‏آيد نه به تدريج، بنابراين هنگام وجود يافتن احتياج به شرايط و قيودى مانند زمان و مكان ندارد. از اين جا روشن مى‏شود: امر، كه روح هم از آن جمله است، موجودى غيرجسمانى و غيرمادى است. چون يكى از قوانين حاكم بر موجودات مادّى و جسمانى اين است كه به تدريج هستى مى‏يابند و مقيّد به زمان و مكان مى‏باشند. بنابراين روح انسان مادّى و جسمانى نيست، هر چند به پيكر مادّى و جسمانى به گونه‏اى وابسته است. آياتى وجود دارد كه از چگونگى اين وابستگى پرده برمى‏دارد، مانند آيه: مِنْهَا خَلَقْنكُمْ وَ فِيهَا نُعِيدُكُمْ وَمِنْهَا نُخْرِجُكُمْ تَارَةً أُخْرَى‏» شما را از زمين آفريديم، و به آن باز مى‏گردانيم، و بار ديگر از آن بيرونتان مى‏آوريم. و آيه: خَلَقَ الْإِنسنَ مِن صَلْصلٍ كَالْفَخَّارِ» انسان را از گلى خشكيده مانند سفال آفريد. و آيه: ثُمَّ جَعَلَ نَسْلَهُ مِن سُللَةٍ مّن مَّآءٍ مَّهِينٍ» سپس نسل او را از چكيده‏اى از آب پست و بى‏مقدار قرار داد. و آيه: وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسنَ مِن سُللَةٍ مّن طِينٍ* ثُمَّ جَعَلْنهُ نُطْفَةً فِى قَرَارٍ مَّكِينٍ* ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظمًا فَكَسَوْنَا الْعِظمَ لَحْمًا ثُمَّ أَنشَأْنهُ خَلْقًا ءَاخَرَ فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخلِقِينَ» و يقيناً ما انسان را از [عصاره و] چكيده‏اى از گِل آفريديم،* سپس آن را نطفه‏اى در قرارگاهى استوار [چون رحم مادر] قرار داديم.* آن گاه آن نطفه را علقه گردانديم، پس آن علقه را به صورت پاره‏گوشتى درآورديم، پس آن پاره‏گوشت را استخوان‏هايى ساختيم و بر استخوان‏ها گوشت پوشانديم، سپس او را با آفرينشى ديگر پديد آورديم؛ پس هميشه سودمند و بابركت است خدا كه نيكوترين آفرينندگان است. همه اين آيات نشان مى‏دهد كه انسان در ابتدا يك جسم طبيعى است كه صورت‏ها و شكل‏هاى گوناگونى يكى پس از ديگرى به او دست مى‏دهد و سپس خداوند اين جسم جامد خاموش را به موجودى داراى شعور و اراده تبديل مى‏كند كه كارهايى مانند: شعور و اراده و انديشيدن و دخل و تصرّف در پديده‏ها و تدبير امور عالم از قبيل جابجايى و تبديل و تغيير و ... و ديگر افعالى كه از اجسام و پديده‏هاى جسمانى سر نمى‏زند؛ انجام مى‏دهد. پس نه اين امور جسمانى است و نه فاعل آنها از جسمانيات است.» « تفسير الميزان: 1/ 350، ذيل آيه 154 سوره توبه.» 👈 ادامه دارد ... دعای ◀️کانال انس با صحیفه سجادیه 🆔 @sahife2
132 مشاهده