❓❓پرسش
سلام، در بعضی مساجد زمین محراب را گود کردهاند. به طوری که امام جماعت با چند پله وارد محراب میشود، علت این کار چیست؟
🔰🔰پاسخ اجمالی
یک از شرایط صحت نماز جماعت آن است که مکان نماز مأمومین پایینتر از مکان نماز امام جماعت نباشد.[1] لذا در برخی از مساجد به جهت رعایت این مسئله در زمان اتصال صفوف به صحن یا جاهای دیگر مسجد که سطح پایینتری دارند، در ساخت محراب، مقداری آن را داخل زمین قرار میدهند.
خاطرنشان میشود علت این حکم، روایاتی[2] است که از امامان معصوم (ع) نقل شده و شاید حکمت آن، رعایت فروتنی امام نسبت به مأمومین بوده و اینکه این مسئله موجب غلو در جایگاه امام جماعت و انحراف در عبادت مأمومین نگردد.
📚منابع:
[1]. فاضل لنکرانى، محمد، احکام جوانان، ص 135، مسئله 332، امیر قلم، قم، سى و پنجم، 1427ق.
[2]. «سُئِلَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ(ع) عَنِ الْإِمَامِ یُصَلِّی وَ خَلْفَهُ قَوْمٌ أَسْفَلُ مِنَ الْمَوْضِعِ الَّذِی یُصَلِّی فِیهِ قَالَ إِنْ کَانَ الْإِمَامُ عَلَى شِبْهِ الدُّکَّانِ أَوْ عَلَى أَرْفَعَ مِنْ مَوْضِعِهِمْ لَمْ تَجُزْ صَلَاتُهُمْ وَ إِنْ کَانَ أَرْفَعَ مِنْهُمْ بِإِصْبَعٍ أَوْ أَکْثَرَ أَوْ أَقَلَّ إِذَا کَانَ الِارْتِفَاعُ بِقَطْعِ سَیْلٍ وَ إِنْ کَانَتِ الْأَرْضُ مَبْسُوطَةً وَ کَانَ فِی مَوْضِعٍ مِنْهَا ارْتِفَاعٌ فَقَامَ الْإِمَامُ فِی الْمَوْضِعِ الْمُرْتَفِعِ وَ قَامَ مَنْ خَلْفَهُ أَسْفَلَ مِنْهُ وَ الْأَرْضُ مَبْسُوطَةٌ إِلَّا أَنَّهَا فِی مَوْضِعٍ مُنْحَدِرٍ فَلَا بَأْسَ بِهِ وَ سُئِلَ فَإِنْ قَامَ الْإِمَامُ أَسْفَلَ مِنْ مَوْضِعِ مَنْ یُصَلِّی خَلْفَهُ قَالَ لَا بَأْسَ بِهِ وَ قَالَ ع إِنْ کَانَ الرَّجُلُ فَوْقَ بَیْتٍ أَوْ غَیْرِ ذَلِکَ دُکَّاناً کَانَ أَوْ غَیْرَهُ وَ کَانَ الْإِمَامُ یُصَلِّی عَلَى الْأَرْضِ وَ الْإِمَامُ أَسْفَلَ مِنْهُ کَانَ لِلرَّجُل أَنْ یُصَلِّیَ خَلْفَهُ وَ یَقْتَدِیَ بِصَلَاتِهِ وَ إِنْ کَانَ أَرْفَعَ مِنْهُ بِشَیْءٍ کَثِیرٍ»؛ شیخ صدوق، محمّد بن على، من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص 387، دفتر انتشارات اسلامى، قم، چاپ دوم، 1413ق