#روش_شناسی_اجتهادی_آیت_الله_العظمی_خامنه‌ای_در_فقه_الجهاد
✳نشست «روش‌شناسی اجتهادی آیت‌الله العظمی خامنه‌ای در فقه الجهاد»
-6
#فقه
#اصول
✅ تدریس خارج فقه جهاد توسّط رهبری
🔸 تدریس خارج فقه از سال 1369 توسط رهبری آغاز شده و فقه الجهاد نخستین بابی بوده که ایشان آغاز کردند و کتاب «ثلاث رسائل فی الجهاد؛ الامان و الصابئه و المهادنه» از دل این درس‌ها استخراج شد و اخیراً به چاپ رسید.
🔸 قلم این کتاب بسیار زیبا است و با توجه به تسلّطی که ایشان به زبان عربی معاصر دارند و آشنایی که با قلم مصری دارند، این کتاب بسیار روان و منطبق با ادبیات روز دنیاست هرچند برای برخی که با این نوع از ادبیات آشنایی ندارند شاید مطالعه و فهم این کتاب دشوار باشد.
✅ ویژگی‌های روشی رهبری در کتاب ثلاث رسائل فی الجهاد
🔸 ما می‌خواهیم به روش‌شناسی اجتهاد ایشان در این کتاب نگاهی داشته باشیم. به لحاظ روشی شیوه فقاهت و منهج الاجتهاد حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای در فقه دارای ویژگی‌ها و خصوصیاتی است که روش ایشان را متمایز می‌کنند.
🔸 نکته اولی که در روش‌شناسی ایشان نظر من را جلب کرد این بود که از نظر روش‌شناسی اجتهاد و فقاهت، فقه و فقاهت رهبری را باید جزء فقه قویم و اصیل یا به اصطلاح فقه جواهری به شمار آورد.
🔸 ویژگی دیگر تفقّه ایشان این است که ایشان با رعایت فقه جواهری با همه معیارها ضوابط و هنجارهایی دقیق و عالمانه کار را پیش برده است، اما این امر موجب نشده که فقه و فقاهت معظم له فاقد عنصر پویایی، پیش‌روی و بالندگی باشد و نسبت به تحولات روز و پرسش‌ها و چالش‌های معاصر بی‌تفاوت باشد.
🔸 آنچه مهم است آن است که به عکس بسیاری، ایشان در برقرار نمودن جمع سالم میان اصالت و معاصرت، موفق عمل کرده و این کار را به درستی به انجام رسانده است. پیرو این نکته بنده تأکید می‌کنم که کتاب ثلاث رسائل فی الجهاد از حضرت آقا قابل تحدّی است و می‌شود ادعا کرد که این کتاب در عین اتقان و اصیل بودن پویا است و هیچ مثل و مانندی ندارد.
🔸 نکته دیگر این است که مصنف مکرم این کتاب در بحث‌های خود کاملا به این نکته توجه داشته‌اند که بحث فقه الجهاد یک بحث حکومتی و حکومی است. ویژگی این کتاب طرح ابحاث فقه الجهاد ذیل «الفقه الحکومی» و در ارتباط وثیق با «فقه الحکومة» است.
✅ تعریف فقه حکومتی
اما با توجه به اینکه سخن از فقه حکومتی به میان آمد و از طرفی هم فرصت نیست که ما مباحث را کاملاً مورد بررسی قرار دهیم به نظرم به همین مبحث فقه حکومتی بپردازیم بهتر است. بنده با توجه به این نگاه در کلام رهبری یک تعریف از فقه حکومتی ارائه می‌کنم که وقتی گفته می شود نگاه رهبری، نگاه فقه حکومتی است، منظور چیست؟
🔸 رهبری تأکید دارند که در قم باید کرسی های فقه حکومتی شکل بگیرد ولی متأسفانه برداشت ها از این توصیه رهبری اشتباه است چون تعریفی از فقه حکومتی ندارند.
🔸 فقه حکومتی وقتی بیان می‌شود ما از آن یک رویکرد و جهت گیری خاص داریم و تعریفی که به ذهن بنده می‌آید این است که فقه حکومتی به عنوان یک جهت‌گیری خاص در فقه و در حقیقت یک رویکرد ویژه است که تجلی اصلی‌اش در پهنه فقاهت و روش اجتهاد می‌باشد؛ تعریف آن عبارت است از«الاتجاه الحکومی فی فهم النصوص و الدلّه و فی استنباط الاحکام الشرعیه و فی مقام الإفتاء».
🔸 فقه حکومتی یک نگاه است که در پس ذهن فقیه وجود دارد و با آن نگاه به احکام و ادلّه می‌نگرد و به تعبیر رهبری ممکن است نظر ما در رابطه با ماء الحمام نیز با رویکرد حکومتی تغییر کند.
@salmanraoofi