❓پرسش 39: در طرفین تشبیه(مشبه و مشبه به) گاهی طرفین مفردین هستند و گاهی مرکبین و گاهی یک طرف مفرد و دیگری مرکب است. از طرفی مفرد خودش یا مطلق است یا مقید. لطفا تفاوت مرکب و مفرد مقید را بیان کنید؟ ✍پاسخ: ♨️تفاوت مرکب و مفرد مقید مطلب دقیقی است تا آن جا که خود مؤلف«رحمة الله علیه» در ذکر مثال برای آن، دچار اشتباه شده است و شارحین این اشتباه را متذکر شده اند!! ♨️راه تمییز «مفرد مقید» از «مرکب»، لفظ نیست بلکه تمایز این دو معنوی است. تفاوت های معنوی این دو امر، عبارتند از: 💠1. مفرد مقید، امر واحدی است که تقید آن به اضافه، صفت، مفعول، حال، ظرف و غير اينها، اعتبار شده است اما مرکب هیأت متشکل از اجزای مختلف است. 💠2. در مرکب، مقصود بالذات در تشبیه، هیأت است نه اجزای آن اما در مفرد مقید همان جزء مقصود بالذات است. برای فهم بهتر مطلب، به مثال های زیر توجه کنید🔻🔻🔻 🍀مثال1: آيه شريفه «هُنَّ لِباسٌ لَكُمْ وَ أَنْتُمْ لِباسٌ لَهُنَّ»، تشبیه مفردمطلق به مفرد مطلق است زیرا در مفرد مقید، قید در وجه شبه نقش و تأثیر دارد اما در این مثال، «لكم» و «لهنّ» قيد شمرده نشده نمی شود و نقشى در وجه‏شبه ندارد. 🍀مثال2: روایت علوی «العلم فی الصغر کالنقش فی الحجر»، تشبیه مفرد مقید به مفرد مقید است چون یک امر به امر دیگری تشبیه شده است. 🍀مثال3: در شعر « كأنّ سهيلا و النجوم وراءه***صفوف صلاة قام فيها إمامها»، مرکب به مرکب تشبیه شده است. در این تشبیه هیأت (ستاره سهيل و ستاره‏هاى پشت سر آن) به هیأت (پیشنماز و مأمومین آن در صف‏هاى نماز) تشبیه شده است. ✳️این مطلب، در کتب بلاغی مفصل تر از جواهر، مانند مختصر و مطول و شروح آن توضیح داده شده است که برای مطالعۀ بیشتر میتوانید به آن ها مراجعه فرمایید👇 #تقسیمات_تشبیه #تفاوت_مفرد_مقید_و_مرکب #جواهر_البلاغة #مختصر #مطول #بلاغة #علم_البیان 📚جواهر البلاغه، علم البیان، المبحث الثانی، صفحۀ203 📚دروس في البلاغة، جلد‏4، صفحهٔ30 📚المدرس الأفضل فيما يرمز و يشار إليه في المطول، جلد‏6، صفحهٔ176 https://eitaa.com/saluni