گفته ها و نوشته های امام (ره) در باره شهدا سرشار از ادبیات و مفاهیم عارفانۀ است. در منظر ایشان، شهید کلمه ای است بس عظیم که در عقل کوچک ما نمی گنجد. شهید آیینۀ تاریخ و شهید مظهر عشق الهی است، کسی وجود او را درک نمی کند. تنها کسی می تواند شهید را بفهمد که چون او شود. در فرازهایی از بیانات امام راحل که به نوعی جمعبندی از نظریاتش در این باره است وجود شهید و شهدا را منبع حیات و فیض برای جامعه و بشریت می خواند. به مصداق این سخن ادیبان که شهیدان شمع وجودشان می سوزد اما به جهان تاریک انسانها روشنی می بخشند. شهید، شهادت را می آفریند و شهادت حیات امتها را.🌷 نکته شایان تأمل در چشم اندازهای نگاه امام این است که او نگران فراموشی شهیدان و یا راه و رسم آنان نیست و با اطمینان در چند جا تصریح می کند که راه و رسم شهادت کور شدنی نیست و این ملت و آیندگان به راه شهیدان اقتدا خواهند کرد یا آنجا که نوید می دهد: همین تربت پاک شهیدان است که تا قیامت مزار عاشقان و عارفان و دلسوختگان و دارالشفای آزادگان خواهد بود.🌷