خبرگزاری تسنیم: حجت‌الاسلام والمسلمین فلسفی رحمت الله علیه، یکی از وعاظ، نویسندگان و محققان دینی معاصر بود. وی در یکی از آخرین سخنرانی‌های خود، درباره مساله «کینه‌توزی» سخن می‌گفت. به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، تجربه شخصی نگارنده این سطور این بود که پس از مدت ها مطالعه روی منابع دینی، از این عالم دینی، نکته ای را شنیدم که می توان گفت تصور شخصی مرا در باب آموزه های اسلامی چون امر به معروف و نهی از منکر تغییر داد. حجت الاسلام فلسفی، در این سخنرانی به حدیثی اشاره کرد که بر اساس آن، کسی که کینه یک مسلمان را در دل داشته باشد و با این کینه بمیرد به دین اسلام پایبند نبوده است. واعظ بنام عصر ما از این حدیث چنین استناد می کرد که وقتی کار ناشایستی را از کسی می بینیم، هرقدر که آن کار ناشایست باشد، نباید نسبت به عامل آن کار، تصویر زشتی را درون خود نگه داریم، چرا که ممکن است عامل این عمل، بعدها توبه کند و با ایمان از دنیا برود و ما با کینه توزی نسبت به او، کینه یک مومن را به دل گرفته باشیم. بنابراین با دیدن یک عمل زشت از یک فرد، در نهایت می باید کینه خود را متوجه عمل او کنیم، نه خود او. نداشتن کینه توزی به دیگران، با دیدن اعمال ناشایست آنها، ثمرات تربیتی فراوانی دارد، ولی یکی از مهم ترین ثمرات آن، مشی و سبک عمل ما هنگام نهی از منکر است. از جمله دستوراتی که اسلام، ناهیان از منکر را به آن فراخوانده این است که نباید حتی در دل، خود را فردی بهتر و صالح تر از کسی که نهی از منکر می شود، ببینند. هرچند ناهی از منکر باید خود جزو کسانی باشد که آن منکر خاص را انجام نمی دهد، ولی نباید این امتیاز ما، نسبت به فرد گناهکار باعث شود که خود را برتر و بافضیلت تر از او بدانیم. کسی که خود را از دیگری بافضیلت تر و بهتر نمی داند، نمی تواند کینه او را به دل خود راه دهد. قلب مومن، حریم عشق به خدا و نشانه های خداست و نه جای کینه توزی. مومن هدفی جز تامین رضای الهی و سعادت خود و همنوعانش ندارد. او با دلی مملو از عشق و محبت و خالی از کینه دیگران را از منکر بازمی دارد. عدم مخاصمه هنگام نهی از منکر با توجه به آنچه بیان شد، دل ناهی از منکر، خالی از کینه توزی است، بنابراین زبان او نیز نمی تواند حامل پیام خصمانه و «منیت» باشد. ناهی از منکر، با لحنی سخن می گوید که در دل مخاطب اثر کرده، او را نرم کند و بدون بردن آبروی او، وی را از زشتی عملش مطلع کند. از این منظر، دیگران، ناهی از منکر را نه خصم و دشمن، بلکه دوست و عاشق جامعه خود می بینند، او را کسی می دانند که نسبت به جامعه خود، محبت دارد و خواهان اعتلا و پیشرفت و سعادتمندی جامعه است. ناهی از منکر، کسی نیست که نسبت به انحراف و سقوط همنوعان و هموطنان خود بی تفاوت باشد، سرش در لاک خود باشد و صرفا به حساب و کتاب و سود و زیانش بیندیشد. او خواهان سعادت دنیوی و اخروی همه کسانی است که به آنها عشق می ورزد. دیگران را ملامت نکنیم یکی از جفاهای متداول به اسلام این است که بخشی از احکام آن را ببینیم و بدون این که بخش دیگری از احکام را مدنظر قرار دهیم، به نقد و مخاصمه و دشمنی با آن بپردازیم. متاسفانه چنین نگرشی در بین بسیاری از منتقدان آموزه های اسلامی رایج است. مثلا منتقدان نهی از منکر (و حتی متاسفانه گاه مدافعان این فریضه اسلامی)، نهی از منکر را در چارچوب آموزه های انسانی اسلام نگاه نمی کنند؛ آموزه هایی چون وجوب حفظ آبروی دیگران و حرمت ملامت کردن دیگران. در حدیثی از یکی از معصومین(ع) چنین روایت شده که اگر کس دیگری را به خاطر آنچه مرتکب شده، ملامت کند، نمی میرد مگر این که خود نیز به آن کار تن خواهد داد. بنابراین احادیث اسلامی تکلیف ما را نسبت به قرائت های نادرست در باب نهی از منکر روشن کرده اند. نهی از منکر، ملامت کردن و سرزنش دیگران به دلیل خطایی که مرتکب شده اند، نیست، نهی از منکر، خوار شمردن و پست دانستن دیگران نبوده و نهی از منکر، تحقیر دیگران نیست. ناهی از منکر حق ندارد دیگری را حتی به دلیل انجام گناهی بزرگ، سرزنش کند؛ بلکه نهی از منکر، مشارکت و عضویت در وجدان جمعی است، برای رسیدن به جامعه ای آرمانی و نه جامعه ای که هر کس خود را بهترین و برترین فرد در میان انسان هایی پست بداند اعضای یک جامعه اسلامی، نباید به یکدیگر حسن ظن داشته باشند و بلکه تا جای ممکن دیگران را از خود بهتر بدانند و در صورت مشاهده یک خطا تا زمانی که علم قطعی به خطا بودن آن کار نداشته باشند، اقدامی نکنند و در صورت علم به خطا بودن عمل دیگری، اگر امید عاقلانه ای دارند که می توانند بدون ارتکاب به فساد، دیگری را به اصلاح متمایل کنند، به قصد اصلاح و دستگیری و نه آزار و مچگیری وارد عمل شوند. اگر همین بعد از نهی از منکر، توسط ما رعایت شود، بسیاری از منتقدان این فریضه دینی، دیدگاه متفاوتی به آن خواهند داشت. همچنین این فریضه دینی، به نحو بهتر و تاثیرگ