راهبرد امر به معروف و نهی از منکر در اجرای اصلاحات اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران یادداشتی از حجت الاسلام والمسلمین روح الله شیرزاد جمهوری اسلامی در برهه‌ای است که نیاز به حرکت‌های اصلاحی برای ازبین‌بردن فساد در ابعاد مختلف و در جهت تحقق عدالت دارد. این حرکت اصلاحی باید تمیز و زیرکانه باشد که بتواند فرصت رشد به سرمایه‌ها و ارزش‌های موجود در جامعه و پیشرفت در تمامی ابعاد را محقق سازد. حرکت‌های اصلاحی ذاتاً چالش آفرین و پرحاشیه هستند؛ ولی با برنامه‌ریزی دقیق و استفاده از ابزار بروز و علمی، می‌توان حرکت را تمیز و دقیق زد تا در آن جایی که قصد اصلاح می‌رود مؤثر افتد. اصلاح جمهوری اسلامی همانند اصلاح باغچه از گیاهان و بوته‌های اضافی است که مانع رشد گیاهان مفید می‌شوند. در اصلاح گیاهان هرز، می‌توان تمام باغچه را با مواد شیمیایی اصلاح نمود و می‌توان تک‌تک گیاهان اضافی را از ریشه کند. در هر دو صورت طبیعتاً هدف (که اصلاح باغچه از گیاهان اضافی است) محقق خواهد شد؛ ولی در صورت اول تمام گیاهان مفید هم خواهند سوخت که این باعث ازبین‌رفتن گیاهان و سپری‌شدن زمان زیادی برای رشد دوباره آنها خواهد شد. درحالی‌که می‌توان با برنامه‌ریزی دقیق و استفاده از ابزار علمی و تکنیکال ریشه معضلات و فساد را دانه‌دانه و تمیز کند تا فضا برای رشد ارزش‌ها یکی پس از دیگری فراهم شود و گفتمان عدالت در جامعه فراگیر شود. چرا کاری کنیم که هنجارهای به وجود آمده و ارزش‌های مورد پذیرش را به‌قصد اصلاح و رسیدن به هدف بزرگ‌تر کنار بزنیم. آسیب‌های اصلاحات _عدم درک و شناخت صحیح از فساد و اقدامات غیرمؤثر (اصلاح خرد) این‌که ما برای ازبین‌بردن فساد و معضلات فرهنگی – سیاسی و یا اجتماعی و اقتصادی کشور و بجای ازبین‌بردن ریشه فساد به برخی از حواشی فساد بپردازیم خود نوعی به حاشیه رفتن اصلاح است. مثلاً برای ازبین‌بردن مفاسد اقتصادی برویم فقط چند تا مفسده را اعلان و یا چند تا فاسد را محاکمه کنیم. این مانند این است که ما در ازبین‌بردن گیاهان اضافی تنها به بریدن سرهای گیاه بسنده کنیم و ریشه گیاه را به حال خود واگذاریم. به‌کارگیری نادرست از ابزار اصلاح ظرفیت‌هایی که در کشور جهت تحقق اصلاحات و مبارزه با فساد شکل می‌گیرد (چه به‌صورت ظرفیت انسانی و ظرفیت فکری و…)، اگر به‌صورت صحیح از آن استفاده نشود خود می‌تواند عامل عمیق‌تر شدن فساد و ناکارآمدی اصلاح باشد. _ عدم توجّه به فرهنگ‌سازی ظرفیّت مردم در ایجاد و راهبرد ارزش‌های جامعه ظرفیّت مغفولی است. حرکت‌های اصلاحی کلان و مؤثر در تاریخ بشر از مراکز کوچک و از دل مردم شروع شده است. اصلاح اگر به‌صورت فرهنگ در جامعه شکل بگیرد و جای بی‌تفاوتی و مسئولیت‌ناپذیری در ذهن مردم قرار گیرد می‌تواند مسبب ایجاد حرکت عمیق و مؤثر اصلاحی باشد. و از سوی دیگر پس از انجام اصلاح دیگر فرصت ظهور فساد را نخواهد داد چرا که در هر نقطه و هر چقدر کوچک هم باشد مردم با آن مقابله خواهند کرد. مسئولیّت اجتماعی و اصلاح باور به این‌که هر فرد در جامعه با رفتار صحیح خود تأثیرگذار و در روند تقویت ارزش‌های اجتماعی و ازبین‌بردن ناهنجاری‌های اجتماعی دخیل باشد اصل مهمی است که نیاز به بازسازی و بازخوانی دارد. تقویت روحیه مسئولیّت‌پذیری و دوری از بی‌تفاوتی اجتماعی مسئله مهمی است که باید در جهت انجام اصلاح بدان توجه لازم کرد و بافرهنگ سازی مناسب و ایجاد این ظرفیّت عظیم تحولاتی شگرفی در جامعه پدید خواهد آمد. یکی از راه‌های تقویت مسئولیّت‌پذیری مردم در جامعه باور به کارآمدی و تأثیر است. این باورمندی حتی در سطح خرد خود می‌تواند عامل ایجاد حرکت‌های اصلاحی هرچند کوچک از خانواده و محله و مساجد و روستاها و سپس شهرها و کشور و… شود. جمع‌بندی برای ایجاد حرکت بزرگ اصلاحی و دعوت به ارزش‌های اجتماعی و تقابل با ضدارزش‌های فطری در جهان امروز قدم اوّل ایجاد امت است. امتی که در مسیر عقلانیّت با استفاده از ابزار صحیح خود می‌تواند به مصداق آیه شریف” وَلْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ و َأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ” دعوت به خیر و اصلاحات را همزمان در دنیای امروز آغاز نماید و منشا تحول عظیم در جهان و آماده سازی بشر برای دیدار با موعود باشد. 💠 کانال رسمی ستاد امر به معروف و نهی از منکر شهرستان اسلامشهر https://eitaa.com/setadeehyayeamrebemaroof