✳️ *سلسله یاداشت _ منطقه ای 🔹 یادداشت سوم : 🔸تحولات قفقاز با تسلط کمونیست ها بر باکو نام جمهوری آذربایجان کماکان حفظ شد. بارتولد مورخ مشهور روس اذعان دارد که استفاده از نام آذربایجان توسط مقامات شوروی با مقاصد استراتژیک صورت گرفته است. بیست سال بعد و در جریان غائله فرقه دمکرات آذربایجان این موضوع روشن شد زمانی که پیشه وری رهبر کمونیست فرقه دمکرات آذربایجان ایران تمایلات جدایی طلبانه خود را نشان داد. به هر روی کمونیست ها تلاش نمودند همه مظاهر ایران و اسلام را از جمهوری آذربایجان پاک کنند به نحوی که در سال ۱۹۳۷ تمامی کتب دینی و فارسی را جمع آوری نمودند و اگر کسی در منزلش هم قرآن داشت سر از اردوگاه های کار اجباری سیبری در می آورد. در سال ۱۹۳۹ حتی الفبای سیریلیک بعنوان الفبای رسمی جمهوری آذربایجان اعلام و کاربرد آن در مدارس و ادارات الزامی شد. نهایتا حکومت الحادی شوروی در سال ۱۹۹۱ فروپاشید و اینبار سرزمین آران دستخوش نبرد قومیتی با ارامنه شد. نبردی که بیش از سه سال به طول انجامید و ده ها هزار نفر در این جنگ جان خود را ازدست دادند. نبرد اصلی بر سر منطقه قره باغ بود. منطقه ای که گرچه بخشی از جمهوری آذربایجان به شمار می رفت اما از دیرباز شماری از ارمنیان در آن ساکن بودند. نبردی که عمدتا به سود ارمنستان پایان یافت و قره باغ به کنترل ارامنه در آمد. جمهوری اسلامی ایران تلاش بسیاری برای مصالحه بین دو همسایه انجام داد و حتی در تهران میزبان روسای جمهور ارمنستان و آذربایجان هم بود اما با توجه به ضعف قوای جمهوری آذربایجان به حکومت باکو کمک کرد تا از خود دفاع کند اگرچه حیدر علی اف رییس جمهور آذربایجان خواستار ورود نظامی ایران به این غائله بود. ✒️ فقیه عبدالهی