لقمان: ۱۶
يا بُنَيَّ إِنَّها إِنْ تَكُ مِثْقالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ فَتَكُنْ فِي صَخْرَةٍ أَوْ فِي السَّماواتِ أَوْ فِي الْأَرْضِ يَأْتِ بِهَا اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ لَطِيفٌ خَبِيرٌ (۱۶)
ای فرزندم! اگر (عمل تو) همسنگ دانهی خردلی باشد و در دل تخته سنگی يا در آسمانها يا در زمين نهفته باشد، خداوند آن را (در قيامت برای حساب) میآورد، زيرا كه خداوند دقيق و آگاه است.
نكتهها:
«خَرْدَلٍ» گياهی است با دانههای سياه رنگ و بسيار كوچك كه دانههای آن در كوچكی و حقارت ضربالمثل است.
پيامها:
۱- توجّه دادن فرزند به علم و قدرت الهی، نشانهی حكمت است. آتَيْنا لُقْمانَ الْحِكْمَةَ ... يا بُنَيَ ...
۲- در موعظه، برای هر توصيهای نام مخاطب را تكرار كنيم. (تكرار «يا بُنیّ» در اين سوره و تكرار «يا ابت» در سورهی مريم آيات ۴۰ تا ۴۵).
۳- ايمان انسان به حضور عملش در قيامت، سرچشمهی اصلاح اوست. إِنْ تَكُ مِثْقالَ حَبَّةٍ ... يَأْتِ بِهَا اللَّهُ
۴- در يك ارزيابی و نظارت كامل، بايد كوچكترين كارها نيز مورد توجّه قرار گيرد. «مِثْقالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ»
۵- كوچكی، «خَرْدَلٍ» سفتی، «صَخْرَةٍ» دوری و ناپيدايی، «السَّماواتِ، الْأَرْضِ»، در علم الهی و قدرت احضار عمل اثری ندارد. «يَأْتِ بِهَا اللَّهُ»
۶- خداوند به همه چيز آگاه و بر همه چيز تواناست. يَأْتِ بِهَا اللَّهُ ... لَطِيفٌ خَبِيرٌ
۷- اعمال انسان، در اين جهان از بين نمیرود. «يَأْتِ بِهَا اللَّهُ»
۸- حسابرسی خداوند دقيق است، زيرا او لطيف است. «لَطِيفٌ خَبِيرٌ»