معرفی برنامه آموزش قرآن دوره ابتدایی را به همین میزان بسنده میکنیم و آشنایی با سایر مباحث مانند روش تدریس و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی و...، به راهنمای برنامه درسی قرآن دوره ابتدایی ارجاع میشود.در پایان این بخش از مطالب، بیان این نکته ضروری است که در برنامه و محتوای آموزش قرآن، سعی شده است تا هر یک از بخشهای فوق همچون پنجرهای باشد که از فضای محدود کتاب و کلاس به سوی باغ سبز و انبوه سایر برنامهها، فعالیتها، کتابها، نرمافزارها و نوارهای صوتی و تصویری قرآن باز میشود، تا هر دانشآموزی مطابق علاقه و ذوق خود، استعداد خویش را در آن زمینه شکوفا سازد.
ب)دوره راهنمایی
هدفهای کلی آموزش قرآن در دوره راهنمایی به شرح زیر است:
1-توانایی قرائت صحیح و روان قرآن کریم از روی مصحفهای رایج.
2-توانایی قرائت آیات کتاب درسی به صورت ترتیل آموزشی
3-توانایی ترجمه کلمه به کلمه و درک معنای عبارات و آیات ساده قرآن کریم
4-آشنایی با قواعد صحت قرائت قرآن و احکام مهم تجوید
5-آشنایی با ویژگیهای مهم رسم الخط مصحفهای رایج
6-حفظ برخی از آیات و سورههای قرآن کریم
7-آشنایی با برخی مباحث«شناخت قرآن کریم»
8-آشنایی با برخی از معارف قرآن کریم
9-تقویت انس و علاقه به قرائت مستمر و فهم قرآن کریم
10-توانایی بهرهگیری از پیامهای قرآن در زندگی
11-شناخت و هدایت استعدادهای خاص در قرائت، حفظ، درک مفاهیم و سایر فعالیتهای هنری مرتبط با قرآن کریم
برنامه جدید آموزش قرآن در دوره راهنمایی در سال تحصیلی 80-79؛با اجرای آزمایشی در پایه اول آغاز شد و از سال 81-80 پس از اعمال نتایج ارزشیابی از طرح آزمایشی، به طور سراسری به اجرا درآمد.این طرح هر سال در پایه بعدی به صورت آزمایشی اجرا و در سال بعد سراسری میشود.به این ترتیب، در سال تحصیلی 83- 82 هر سه پایه تحصیلی این دوره به طور کامل نیز پوشش برنامه جدید قرار میگیرد.
مهمترین نکته در برنامه جدید آموزش قرآن در دوره راهنمایی، با توجه به رویکرد جامعیت آموزش قرآن، آموزش مفاهیم قرآن است.همانطور که در بند سوم هدفهای آموزش قرآن این دوره آمده است، منظور از آموزش مفاهیم قرآن، آموزشی است که دانشآموزان را در درک معنای کلمات، ترکیبها، عبارات و آیات ساده و پرکاربرد قرآن کریم توانا سازد.دانشآموزان در قالب تمرینهایی که به شیوه فعال توسط خود آنان انجام میشود، در هر پایه تحصیلی با معنای حدود 200 کلمه قرآنی آشنا میشوند که در پایان سه سال به 600 کلمه میرسد و این 600 کلمه قرآنی، حدود 000/60 بار در قرآن به کار رفته است.به این ترتیب دانشآموزان پس از دوره راهنمایی میتوانند بیش از 75 درصد از کلماتی را که در قرآن به کار رفته است، معنا کنند و توانایی درک معنای تعداد قابل توجهی از ترکیبها، عبارات، آیات ساده و پرکاربرد قرآن را پیدا خواهند کرد.
محتوای آموزش قرآن در دوره راهنمایی
1-استماع و قرائت آیات قرآن کریم:هر درس با فرازی از آیات قرآن کریم آغاز میشود.دانشآموزان به کمک نوار آموزشی، قرائت زیبا و فصیح آیات را میشنوند و همراه آن، به طور دستهجمعی همخوانی میکنند.هدف از این بخش، تقویت توانایی مهارت قرائت قرآن است. دانشآموزان پایه دوم راهنمایی تا حدودی با چگونگی تلفظ صحیح حروف خاص عربی آشنا میشوند.البته در صورتی که روش آموزش قرائت در دوره ابتدایی نقش خود را به خوبی ایفا کرده باشد، به طور عملی این آمادگی و توانایی تا حدودی در دانشآموزان ایجاد میشود و ایشان راحتتر میتوانند این مهارت را کسب کنند.در پایه سوم نیز با برخی از رسمالخطهای رایج قرآن کریم آشنا میشوند.کم و کیف پرداختن به اینگونه مباحث قرائت قرآن کریم، بستگی به میزان دستیابی به هدف اولیه آموزش قرائت، یعنی توانایی روانخوانی قرآن کریم دارد. یعنی هرچه دانشآموزان در دوره ابتدایی در روانخوانی تسلط بیشتری پیدا کرده باشند، میتوان اینگونه مباحث قرائت را مورد توجه بیشتر و جدیتر قرار داد.
2-آموزش مفاهیم:در هر درس، دانشآموزان با معنای حدود 12 لغت قرآنی آشنا میشوند.این لغات عمدتا از آیات همان درس انتخاب شدهاند که براساس آنها، دانشآموزان میتوانند برخی از ترکیبها و عبارات و حتی آیات درس را معنا کنند.به تدریج که پیش میرویم، دانشآموزان بخش بیشتری از آیات هر درس را میتوانند معنا کنند.
در پایه اول و دوم سورههای«جمعه»، «تغابن»، «حدید»، «جاثیه»، «لقمان»، «نوح»و بخشهایی از سوره «حشر»، «غافر»، «روم»و«صف»آموزش داده میشود. برای هر درس، مجموعهای از آیات به عنوان تمرین آزاد (غیر اجباری و خارج از تکلیف رسمی)انتخاب شده است تا دانشآموزان و مدارسی که علاقه و امکانات بیشتری دارند، بتوانند در بخش مفاهیم تلاش بیشتری به عمل آورند. #طرح_صراط