آنچه که در اسناد به یادگار مانده از شهدا، جانبازان و آزادگان مشهود است، غالب آن‌ها معتقد بودند جنگ ۸ ساله ما و دفاع مقدس، جنگ بین ایمان و کفر بود و در صحنه‌های نبرد هر گاه بعد معنوی، ارتباط با خدا، اخلاص، بی توجهی به امکانات دنیوی و در یک کلمه توکل قوی‌تر بود، موفقیت، پیروزی و سلحشوری خودش را بیشتر نشان داد و اگر احیانا در بعضی مواقع ما به امکانات مادی، نیروی انسانی، از لحاظ کمیت و سایر منابع تا حدودی اعتماد می‌کردیم، با عدم موفقیت روبه رو می‌شدیم. شاید به این دلیل هست که خدا می‌خواست ما را متوجه کند، که باور و اعتقاد، توکل، همدلی و اتحاد قویترین سلاح در برابر دشمن است. در دوران دفاع مقدس ایمان، باور‌ها و اعتقادات بود که مقاومت می‌کرد، مبارزه می‌کرد و می‌جنگید، آن هم در برابر دشمنی استقامت می‌کرد که امکانات بیشتر داشت و حامیانش جزو ابرقدرت‌های جهان بود و هیچ کمبودی نداشت. دوران هشت ساله دفاع مقدس، برای همه ملت ایران به دانشگاهی تمام عیار تبدیل شده بود، ماحصل و خروجی این دانشگاه پرورش نیرو‌های خود ساخته بود، جوانانی که با اتکا به تلاش و کوشش شبانه روزی کشور جنگ زده را به کشوری تبدیل کردند که در اکثر عرصه‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، علمی و ... حرف برای گفتن دارد. به فرمایش حضرت امام (ره): «جبهه‌ها یک دانشگاه است، دانشگاه فیزیک نبود، دانشگاه تعالی و رشد بود، دانشگاه رسیدن به مقصد بود، دانشگاه یافتن صراط مستقیم و حرکت بر آن صراط مستقیم بود. بسیار توانست جوان‌های ما را بسازد». تاثیر این دانشگاه بر جوانان و مردم به گونه‌ای بود که نه تنها در دهه اول بلکه در دهه‌های بعد هم جزو حافظان اصلی نظام و انقلاب بودند و حتی باعث شدند در راه حفظ ارزش‌های انقلاب، دیگران نیز در آن نقش آفرینی کنند. آنان که به جبهه رفتند بی شک بر این ادعا صحه می‌گذارند که جبهه در ابعاد مختلفی باعث تحول شد و این از برکت خون شهیدان و از خود گذشتگی ایثارگران عزیزمان است. کشور ما در زمان‌هایی که حکومت‌های به ظاهر مقتدری هم داشت بار‌ها مورد تعرض واقع شده بود، اما هیچ وقت نتوانسته بود جز در این هشت سال دفاع مقدس این چنین با افتخار و سربلند از تمامیت ارضی، ارزش ها، باور‌ها و اصول خود دفاع کند و رمز این موفقیت اخلاص، همدلی و وحدت بود. حقیقتا این ظلم بزرگی به دفاع مقدس است که گفته می‌شود عراقی‌ها خیلی ترسو بودند، راحت اسیر می‌شدند، راحت مغلوب می‌شدند و .... به سبب وضعی که صدام به وجود آورده بود و مدیریتی که در جنگ انجام می‌داد، آن‌ها مجبور بودند تا آخرین قطره خونشان بجنگند تا هم خود اعدام نشوند و هم خانواده هایشان اجازه زندگی داشته باشند. دفاع و جنگ و شکست دشمن مجهز به تمام امکانات جنگی، ابزار‌ها و فرصت‌ها و اطلاعات لازم، کار بزرگی است. نسل‌های جدید باید بدانند رزمندگان ما در برابر چه دشمنی ایستادند، مقاومت کردند و در نهایت پیروز شدند، دوران دفاع مقدس سخت، اما شیرین بود. هوای بسیار گرم و طاقت فرسای خوزستان تا سرما و یخ بندان بسیار سرد غرب، سلاح‌های شیمیایی و بمباران و توپ باران را رزمندگان برای دفاع از وطن تحمل کردند. با افتخار شهادت و جانبازی و اسارت را به جان خریدند، اما نگذاشتند یک وجب از خاک ما به دست دشمن بیفتد. دفاع امروز ما در برابر جنگ نرم دشمن نیز ادامه دوران دفاع مقدس است و امروز دشمن یا دشمنان ما با تمام ابزار‌های تبلیغاتی کمر به نابودی ما بسته اند پس شایسته است از دفاع مقدس فاصله نگیریم و تا پیروزی نهایی همراه و هم دل رهبر فرزانه و انقلابمان باشیم.