💠 دعای عرفه، ظهور فنای تام تفصیلی در جهان طبیعت 📝 گفتاری از استاد حسینی شاهرودی 1 اعمالی که در ماه ذی حجه و ایام حج انجام می‌شود، مخصوصاً کوچ کردن و از شهر خارج شدن، همگی مقدمات، ابزار و اهداف معرفتی دارد. اگرچه هدف تمام عبادات ـ چه عبادات فردی و چه عبادات جمعی از جمله حج ـ رسیدن به معرفت ویژه و خاص است، ولی آنچه در حج مخصوصاً خارج شدن از شهر، شهرنشینی و زندگی‌های عرفی و عادی و به بیابان رفتن انجام می‌شود، آثار و اهداف معرفتی ویژه دارد. در این اهداف معرفتی چند ابزار معرفی شده که یکی سکوت کردن و فکر کردن است که چند روزی که در مشعر، عرفات و منا می‌گذرانند عمدتاً به سکوت و فکر کردن می‌گذرد. بخش دیگر دعا خواندن است. هدف از دعا و به‌ویژه دعایی که در روز عرفه خوانده می‌شود، رسیدن به معرفت است که نوع آن را توضیح می‌دهم. ادعیه‌ای که مستند و از امام معصوم علیه الصلات و السلام آمده است که شاید بهترینِ آن دعای عرفه مشهور است، بهترین ابزار و وسیله و در عین حال بهترین مسیر و مقصد یا معرفتی است که به ثمر می‌نشیند. معرفتی که در اینجا مدّ نظر است، یک معرفت عام و جامع است. صرفاً معرفت خدا یا معرفت اسمی از اسماء یا وصفی از اوصاف خدای متعال یا معرفت نفس نیست، معرفت همه‌چیز است. معرفت جامع یعنی شناختن خدای متعال، اسماء و صفات او و ظهورات و کمالاتِ تفصیلی جزئی خدای متعال که انتهای آن جهان طبیعت است. بنابراین تعیبرهای خیلی دقیق و بسیار عمیقی که حضرت دارند، به استخوان بینی، چشم، استخوان سر، آفرینش و کیفیت آفرینش آن‌ها و تمام ریزه‌کاری‌هایی که اشاره می‌کنند، صرفاً این نیست که مثلاً می‌خواهد از خدای متعال تشکر کند، بلکه با توجه به این‌که ماه ذی الحجه ماه معرفت است، اعمالی که انجام می‌شود، اعمال معرفتی و به قصد رسیدن به معرفت است و این دعا نیز بهترین است. یعنی هم درباره اسماء کلی خدای متعال در این دعا صحبت فرمودند، هم درباره اسماء جزئی، ظهورات اسماء کلی و ظهورات اسماء جزئی تا جایی که چیزهایی را گفتند که در علوم جزئی مانند پزشکی و نیز فیزیک و شیمی وجود دارد. پس هدف از دعای عرفه، رسیدن به معرفت است که این دعا هم ابزار، هم مسیر و هم مقصد است، آن‌هم رسیدن به معرفت تفصیلی اسماء کلی، اسماء جزئی و هم مظاهر اسماء جزئی تفصیلی که در جهان طبیعت است و فروتر از جهان طبیعت هم معنا ندارد. 2 در این دعا اوج عبودیت و تحقق فنا برای انسان کامل، برای امام حسین و امثال امام حسین علیهم الصلات و السلام آشکار شده. برای دیگران و ما انسان‌های معمولی و انسان‌های بهتر از ما، ممکن است فنا اتفاق نیفتد و تشبه به فنا ممکن است که اتفاق بیفتد. آن‌چه اتفاق افتاده، آن است که این دعا طولانی است. امام علیه الصلات و السلام هم عجله‌ای برای خواندن دعا ندارد. دعا از پیش فکر، تدوین و محاسبه نشده، بلکه امام در شرایط عصر روز عرفه که قرار گرفته، شروع به راز و نیاز با خدای متعال کرده و در بخش‌هایی هم مناجات است. حقایق را از نقطه‌ای شروع می‌کند آن‌هم به‌گونه‌ای بسیار منظم و دقیق تا به آخر می‌رساند. قطع نظر از بخش آخر که ممکن است کمی اختلاف نظر هم وجود داشته باشد، خودِ این دعا برای کسی مانند امام حسین علیه الصلات و السلام که به لحاظ زمانی احتمالاً در مهرماه باشد، در عربستان و عرفات، هوای گرم، ایستاده و در روایات که هم مُسند و هم درست است، حضرت دست‌هایش را بالا گرفته است که ما می‌دانیم دست بالا گرفتن تا چند دقیقه ممکن است اما وقتی دوام پیدا می‌کند، از طبیعت انسان بیرون است. از اول تا آخر دعا جایی نقل نشده که حضرت خسته شده و دست خود را پایین آورده است و در بعضی از تعابیر هست که زیر بغل حضرت دیده می‌شد، چون مُحرِم بودند. وقتی کسی این‌گونه عبادت می‌کند و ساعات طولانی چنین دعایی را می‌خواند و اشک می‌ریزد، اگر ما بخواهیم ظهور فنای تام تفصیلی در جهان طبیعت را مشاهده کنیم، یک نمونه آن دعای عرفه‌ای است که امام حسین علیه الصلات و السلام می‌خواند. نه‌تنها برای همه بلکه برای اخص خواص هم ممکن است که این اتفاق نیفتد، اما اگر برای کسانی ممکن باشد که رو به قبله بایستند، دست‌ها را بالا بگیرند و دعا بخوانند، هر وقت خسته شدند، خستگی را برطرف کنند و دوباره همان‌گونه دعا بخوانند، در تشبه به امام حسین علیه الصلات و السلام مؤثر است. کانال طهور @sharabetahour