@soltannasir
{ پاسخ به سوالات 131 }
{ سخنی دیگر در باب پیوند اسطوره با دین 9}
{ عطارد در نقش وزیر و پایان فرمانروایی شمس 5 }
ادامه ...👇
اما اگر به یاد داشته باشید سخن از پایان فرمانروایی شمس می نمودیم که سر از وادی تطبیق احتمالی روح و هورمزد در آوردیم .
گفته شد که در ایران باستان ایزد مهر مورد پرستش قرار می گرفت . و سپس در آیین زرتشیت مهر به عنوان یکی از ایزدان در زیر مجموعه آفرینش اهورامزدا قرار می گیرد ولی همچنان در مهر یشت (از مجموعه اوستا) مورد ستایش قرار می گیرد .
نکته : باید در نظر داشت بعضی محققین نظیر استاد پور داوود ، مهر را ایزد روشنایی و نور می دانند نه ایزد خورشید .
اما حال می خواهیم ببینیم که ایزد مهر دقیقا چه نقشی را بر عهده دارد ?
در کتاب اردا ویراف نامه که گزارش سفر روحی یک موبد زرتشتی می باشد . ایزد مهر به عنوان دادگر و قاضی ارواح می باشد . که بر بالای پل چینود (شبیه پل صراط در احادیث اسلامی البته با تفاوت هایی) قرار دارد . و به حساب ارواح رسیدگی می نماید .
به بخش هایی از ارداویراف نامه که در کتاب متون شرقی و سنتی زرتشتی استاد هاشم رضی صفحات 198 الی 203 جلد دوم آمده و توضیحات ایشان در ادامه ، توجه نمایید : 👇
{ چون بخوابیدم ، سروشی که او را سروش و اسروش و آشو و أشو نیز گویند _ یعنی فرشته بهشتی _ آمد و سلام کردم ، حقیقت رفتن بدان عالم گفتم ، و دست مرا گرفت و گفت : سه گام بر بالا نه . نهادم و بر چینود پل _ که صراط باشد _ رسیدم ، مرا راه نمود .
پُلی دیدم باریکتر از مو و تیز تر از دم اُستره و پهلودار و سی و هفت رسن دراز ، روانی از تن گسسته را بس به راحت ، دیدم که چون بر چینود پُل رسید ، از نیمروز _ یعنی مشرق _ بویا بادی آمد و از آن حور صورتی نیکو که مانند آن ندیده بودم پدیدار گشت .
روان از او پرسید که تو بدین خوبی کیستی ? پاسخ داد که کردار توام .
پس مهر ایزد را دیدم با ترازو و رشن راست با او بر پای و سروش ایزد بر پله دست زده و فرشتگان گرداگرد ایستاده _مهر ایزد فرشته ای است که شمار و حساب خلق ، از ثواب و عقاب به دست او است و رشن ملکی است عدلکار ، و او ربّ داد است ، سروش ربّ پیام و خداوند اعلام _ ایشان را سلام کردم ، جواب دادند و از پُل گذشتم و روانی چند پذیره آمدند و گرم مرا پرسیدند .
[ سه ایزد یاد شده ، یعنی : مهر /میثر ، رشن راست و سروش از جمله فرشتگانی هستند که در مدخل پل چینوت / پل صراط از روانان مردمان هنگام گذر حساب و کتاب و پرسش ها کنند و از داوران پل می باشند . مهر ایزد با ترازو شمار و حساب اعمال کند و از ثواب و عقاب می پرسد و دو ایزد دیگر در دست راست و چپ وی همکاری می کنند . ]
در دینکرد نامه چاپ بمبئی بدون تاریخ چاپ که مجموعه ای از منظومه های روایی و سنتی مزدیسنان زرتشتی است آمده و کتاب یاد شده بسیار کهنه چاپ و کمیاب است و در آن ، اشعاری دربارهٔ ایزدان به چاپ رسیده که چون نگارنده در جایی دیگر ندیده ، به نقل آن پرداخته است ، باشد که مورد استفادهٔ دوستداران از نظرگاه تحقیق و تطبیق قرار گیرد . نقل ها به ترتیب از صفحات 35 و 39 و 44 کتاب مذکور است : 👇
{ «در وصف مهر ایزد امشاسفند گوید »
بپرسم هم از داد آن مهر را
تو این راز را نیز بر من گُشا
که آن مهر ایزد بُود در چوکار
به فرمانت ای داور کردگار
جوابش چنین داد دادار راد
که : هر ایزد است اندر این کار شاد
نشسته ابر تخت خوب و نکو
مقامش بُود به البرز کوه
همه داور داد مینو بدو
که تا جمله خلقان بدارد نکو
دل مهر ایزد بُود پر ز مهر
که تابد به روی زمین و سپهر
کسی کو ز عالم جان بسپرد
روانش ز قالب چون بیرون رود
چو روز چهارم بیاید روان
رسد چون به البرز کوه گران
بایستد در آن جا بسی ترسناک
که ناگاه گردد روانش هلاک
همان مهر فرماید از صدق دل
که آید به پیش و نماند خجل
به بالای کوه آید آن دم روان
بایستد در آن جای دل ناتوان
همان مهر ایزد کُند رحم دار
نخواهد روان را کند خوار و زار
دو دیه گشاید همان دم روان
نظاره کند چینود پل گران
بترسد در آن جا ز بیم و جفا
که ناگاه گردد روان پُر گناه
بیایند امشاسپندان فراز
به پیش همان مهر گیتی نواز
نشسته مهر ایزد آن جا به تخت
روان را کُند شاد فیروز بخت
روان را بگوید که آید به پیش
شمارد همان کرفه از کمّ و بیش
روان چون بیاید در آن جایگاه
بایستند همه امشاسفندان به پاه
ستادند سی و سه امشاسفند
همه شاد و خندان دل هوشمند
چو شیطن وارونهٔ زشت کار
یکی دیو داده بسی نابکار
که اندر سر پل نگهبان بُود
که او را موکّل روانان نابکار
اول مهر ایزد کند داوری
بدارد بسی داورش نیکوهی
چو اشموک دُروند باشد اگر
نخواهد روانش رود در سقر ...}
ادامه دارد ...
#رشن #مهر #سروش #هاشم_رضی
#ترازو #شمس
@soltannasir
🌞🌞🌞